Czwartego czerwca 1989 r. odbyły się tzw. wybory kontraktowe, w których opozycyjny Komitet Obywatelski mógł uzyskać jedynie 30 proc. miejsc w Sejmie. W pełni wolne wybory odbyły się jedynie do odrodzonego Senatu – 99 na 100 miejsc objęli w nim kandydaci Komitetu Obywatelskiego.Obywatelski Klub Parlamentarny zawiązał koalicję rządową ze Stronnictwem Demokratycznym i Zjednoczonym Stronnictwem Ludowym, dotychczasowymi satelitami Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Dzięki temu powstał pierwszy niekomunistyczny rząd, którego premierem został Tadeusz Mazowiecki. Koniecznych demokratycznych przemian nie można było jednak przeprowadzać przy współudziale niereprezentatywnego dla społeczeństwa parlamentu, w związku z czym już w 1991 roku rozpisano nowe wybory.

1991 Partyjna mozaika

Nie było progu wyborczego, więc do Sejmu dostały się aż 24 ugrupowania, a „zwycięzca” – Unia Demokratyczna – miał tylko 62 posłów. Na czele rządu popieranego m.in. przez Porozumienie Centrum i ZChN stanął Jan Olszewski. Szybko utracił jednak poparcie większości izby i 4 czerwca 1992 r. upadł. Miało to związek z uchwaloną ustawą lustracyjną. Waldemarowi Pawlakowi (PSL) nie udało się stworzyć kolejnego rządu,. Udało się to Hannie Suchockiej. 28 maja 1993 r. większością jednego głosu przyjęto wniosek NSZZ „Solidarność” o wotum nieufności dla pani premier. Najważniejsze wydarzenia tej kadencji Sejmu: uchwalenie ustawy lustracyjnej i antyaborcyjnej, która obowiązuje do dziś, podpisanie konkordatu (1993), wyjście wojsk sowieckich z Polski (1993).