Tatry Tetmajera

Krystyna Heska-Kwaśniewicz

|

GN 15/2024

publikacja 11.04.2024 00:00

Trzecie wydanie „Bajecznego świata Tatr” Kazimierza Przerwy-Tetmajera dzieli od pierwszej edycji prawie sto lat.

Kazimierz Tetmajer Bajeczny świat Tatr Astraia  Kraków 2024 ss. 168 Tatry Tetmajera Kazimierz Tetmajer Bajeczny świat Tatr Astraia Kraków 2024 ss. 168 Tatry Tetmajera

Książka nie miała szczęścia do wydawców, a przez badaczy oceniana była dość nisko – za niedopracowanie wątków, nieokreśloność gatunkową, marginalność wobec „Skalnego Podhala”, o czym pisze Wiesław A. Wójcik w interesującym wprowadzeniu. Teraz, wznowiona przez krakowską Astraię w wysmakowanej edytorsko szacie, złożona antykwą Półtawskiego, czyli czcionką nazywaną „polskim krojem narodowym” – odkryła swą barwę i urok. Może trzeba było perspektywy czasu, by dostrzec swoiste piękno i prawdę tego dzieła.

Gawędy Tetmajerowskie są pełne świeżości i czaru. To, co nazywano niedopracowaniem, teraz przemawia autentyzmem, pokazując mentalność i sposób myślenia ludzi tamtego czasu. Na tle groźnej, lecz wspaniałej przyrody górskiej autor w fascynujących opowieściach kreśli postać Janosika i zjawisko zbójowania, przedstawia pieśni i legendy z tym związane, pokazuje religijność góralską i skarby ukryte w górach. Wyobrażenie Pana Boga jako gazdy bardzo majętnego i ubranego w świąteczny strój góralski było nie tylko wyrazem szacunku, ale ukazywało też bliskość, a nawet „swojskość” Stwórcy. Obiegowe stały się pierwsze słowa gawędy: „Góry są całe jakąś baśnią świata”. Przywodzą one na myśl późniejsze myśli bł. ks. Emila Szramka o tajemniczej sile, która ciągnie człowieka do gór tajemniczych i wyniosłych.

Dziękujemy, że z nami jesteś

To dla nas sygnał, że cenisz rzetelne dziennikarstwo jakościowe. Czytaj, oglądaj i słuchaj nas bez ograniczeń.

W subskrypcji otrzymujesz

  • Nieograniczony dostęp do:
    • wszystkich wydań on-line tygodnika „Gość Niedzielny”
    • wszystkich wydań on-line on-line magazynu „Gość Extra”
    • wszystkich wydań on-line magazynu „Historia Kościoła”
    • wszystkich wydań on-line miesięcznika „Mały Gość Niedzielny”
    • wszystkich płatnych treści publikowanych w portalu gosc.pl.
  • brak reklam na stronach;
  • Niespodzianki od redakcji.
Masz subskrypcję?
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.