W polskiej tradycji najważniejsza jest uroczysta wieczerza w rodzinnym gronie. Zasiada się do niej po pojawieniu się na niebie pierwszej gwiazdy, przypominającej Gwiazdę Betlejemską. Radosna nowina o przyjściu na świat Syna Bożego rozbrzmiewa najpierw w domach, dopiero potem idziemy świętować do kościoła. Ten fakt przypomina prawdę, że to Święta Rodzina jako pierwsza cieszyła się obecnością Jezusa.

Warto zadbać o religijny i uroczysty charakter tej wyjątkowej wieczerzy, pielęgnując rodzinne zwyczaje. Polska tradycja nakazuje zachowanie wigilijnego postu, czyli wstrzemięźliwości od pokarmów mięsnych. Wigilia przypomina agapy pierwszych chrześcijan. W wielu domach wieczerza wigilijna to jedyny moment w roku, kiedy w rodzinie czytana jest Biblia. Czymś wyjątkowym jest zwyczaj łamania się opłatkiem, wypieczonym w ten sam sposób co hostie używane w czasie Mszy św. Dzielenie się opłatkiem nawiązuje do starożytnych eulogii, czyli chlebów, które przynoszono na Eucharystię. Nie były one konsekrowane, tylko błogosławione i zanoszone do domów. Składanie sobie życzeń wyraża gotowość do przebaczenia, do odnowienia lub umocnienia rodzinnych więzów. Dodatkowe nakrycie na stole to piękny znak pamięci o zmarłych lub o tych bliskich osobach, które tego wieczoru nie mogą być razem z nami, a także znak gotowości do przyjęcia w naszym domu tych, którzy nie mają dokąd się udać. Zadbajmy o to, by w ten wieczór nie przeszkadzał nam telewizor. Niech nie zabraknie wspólnego kolędowania. Ten zwyczaj warto podtrzymywać i przekazywać młodemu pokoleniu. Łamanie się opłatkiem niech będzie okazją do podziękowania sobie nawzajem za dobro i przeproszenia się za przykrości. Niech Bóg narodzi się w naszych sercach, a blask betlejemskiej nocy rozjaśni i ogrzeje nasze domy, umocni miłość, wleje w serca nową nadzieję.

Najważniejszym momentem wigilijnego wieczoru jest odczytanie Ewangelii o narodzeniu Jezusa, która przypomina o tym, że Pan Bóg przychodzi, by zamieszkać także w naszej rodzinie.

Prowadzący zapala świecę ze słowami: Światło Chrystusa. Wszyscy: Bogu niech będą dzięki.Któryś z domowników odczytuje fragment Ewangelii o narodzeniu Pana Jezusa (Łk 2,1-14)

Z Ewangelii według św. Łukasza:

„W owym czasie wyszło rozporządzenie Cezara Augusta, żeby przeprowadzić spis ludności w całym państwie. Pierwszy ten spis odbył się wówczas, gdy wielkorządcą Syrii był Kwiryniusz. Wybierali się więc wszyscy, aby się dać zapisać, każdy do swego miasta. Udał się także Józef z Galilei, z miasta Nazaret, do Judei, do miasta Dawidowego, zwanego Betlejem, ponieważ pochodził z domu i rodu Dawida, żeby się dać zapisać z poślubioną sobie Maryją, która była brzemienna. Kiedy tam przebywali, nadszedł dla Maryi czas rozwiązania. Porodziła swego pierworodnego Syna, owinęła Go w pieluszki i położyła w żłobie, gdyż nie było dla nich miejsca w gospodzie. W tej samej okolicy przebywali w polu pasterze i trzymali straż nocną nad swoją trzodą. Naraz stanął przy nich anioł Pański i chwała Pańska zewsząd ich oświeciła, tak że bardzo się przestraszyli. Lecz anioł rzekł do nich: »Nie bójcie się! Oto zwiastuję wam radość wielką, która będzie udziałem całego narodu: dziś w mieście Dawida narodził się wam Zbawiciel, którym jest Mesjasz, Pan. A to będzie znakiem dla was: Znajdziecie Niemowlę, owinięte w pieluszki i leżące w żłobie«. I nagle przyłączyło się do anioła mnóstwo zastępów niebieskich, które wielbiły Boga słowami: »Chwała Bogu na wysokościach, a na ziemi pokój ludziom Jego upodobania«”.

Oto słowo Boże. Wszyscy: Bogu niech będą dzięki.

Wigilijna modlitwa za rodzinę:

Dziękujemy Ci, Panie Boże, za naszą rodzinę i za błogosławieństwo, którym nas obdarzasz każdego dnia. Dziękujemy Ci za miłość, która nas łączy. Prosimy, niech w naszej rodzinie zawsze panuje zgoda. Spraw, byśmy nie chowali w sercach urazy i chętnie przebaczali sobie nawzajem. Spraw także, aby miłość umacniana łaską sakramentu małżeństwa okazywała się mocniejsza od słabości i kryzysów, przez jakie nieraz przechodzi nasza rodzina. A kiedy przyjdą trudności czy cierpienie, pomóż nam razem przetrwać trudne chwile i z ufnością przyjąć Twoją wolę. Panie Jezu, który doświadczyłeś rodzinnego ciepła i miłości rodziców, Maryi i Józefa, błogosław naszej rodzinie. Ojcze nasz… Zdrowaś, Maryjo… Chwała Ojcu…

Następuje łamanie się opłatkiem i składanie sobie życzeń.

Modlitwa przed posiłkiem:

Pobłogosław, Panie Boże, nas, pobłogosław ten posiłek i tych, którzy go przygotowali. I naucz nas dzielić się chlebem i radością ze wszystkimi. Przez Chrystusa, Pana naszego. Wszyscy: Amen.

Po wieczerzy wigilijnej jest czas na rozdawanie prezentów, które przypominają, że najwspanialszym prezentem jest Pan Jezus. Wspólne kolędowanie uświadomi nam, Kto jest najważniejszym bohaterem tej nocy. Zwieńczeniem domowego świętowania jest wspólne wyjście na pasterkę.