Droga Mehmeta Alego Agcy na Plac św. Piotra w Watykanie

Andrzej Grajewski

|

GN 19/2011

publikacja 15.05.2011 19:15

Kulisy zamachu na Jana Pawła II

	Jan Paweł II w czasie wizyty w więzieniu Rebibbia, w celi swego niedoszłego zabójcy Alego Agcy. Rzym 27 grudnia 1983 r. Papież kilka dni po zamachu wybaczył Agcy, a później powtórzył to w czasie rozmowy z nim w cztery oczy. W czasie rozmowy Agca pytał się przede wszystkim o znaczenie orędzia fatimskiego i jego związek z datą zamachu, którego dokonał Jan Paweł II w czasie wizyty w więzieniu Rebibbia, w celi swego niedoszłego zabójcy Alego Agcy. Rzym 27 grudnia 1983 r. Papież kilka dni po zamachu wybaczył Agcy, a później powtórzył to w czasie rozmowy z nim w cztery oczy. W czasie rozmowy Agca pytał się przede wszystkim o znaczenie orędzia fatimskiego i jego związek z datą zamachu, którego dokonał
fot. East News/Sipa press

1980 r.
• 1 lutego.
Agca wraz działaczem komunistycznym i agentem bułgarskim służb specjalnych Teslimem Torem podjeżdża na pogranicze turecko-irańskie, gdzie przy pomocy studenta Timura Selcuka nielegalnie przekracza granicę i zostaje przekazany irańskim komunistom z partii Tudeh, którzy przerzucają go do Teheranu.

• Marzec. Agca przebywa w Teheranie, gdzie spotyka się z oficerem wywiadu KGB majorem Władimirem Kuziczkinem, pracującym pod przykryciem wicekonsula w ambasadzie Związku Sowieckiego. Rozmawiają o możliwości dokonania zamachu na ajatollaha Chomeiniego. Plan nie został zrealizowany, gdyż po nieudanej próbie odbicia amerykańskich dyplomatów, przetrzymywanych przez islamskich Strażników Rewolucji, władze Iranu podejmują nadzwyczajne środki bezpieczeństwa. Agca zostaje skierowany przez Kuziczkina do Sofii, gdzie ma skontaktować się z sekretarzem ambasady sowieckiej w Bułgarii i otrzymać nowe, ważne zadanie.

• W początkach lipca. Agca dociera do Sofii, posługując się fałszywym paszportem na nazwisko Yoginder Singh. W Sofii kontaktuje się z Omerem Mersanem, przedstawicielem Abuzera Ugurlu, który rezerwuje dla niego pokój w luksusowym hotelu „Witosza”. Zamieszka tam w pokoju nr 911. W tym samym czasie do „Witoszy” przybywa Bekir Celenk, międzynarodowy handlarz bronią oraz przemytnik narkotyków i papierosów, posiadający kilka firm w Europie Zachodniej, powiązany zarówno z mafią turecką, jak i bułgarskimi służbami specjalnymi.

• W lipcu. Agca dzwoni do majora Kuziczkina do Tehereanu, potwierdzając, że dotarł do Sofii i nawiązał kontakt z przedstawicielem ambasady Związku Sowieckiego w Sofii, którego nazywa Malenkow. Prawdopodobnie chodzi o Aleksandra Milenkowa, I sekretarza ambasady. Malenkow ułatwia Agcy zalegalizowanie pobytu w Bułgarii. W hotelu „Witosza” dochodzi do kilku spotkań z udziałem Bekira Celenka, Orala Celika, oficera bułgarskich służb specjalnych, który zostaje mu przedstawiony jako Sotir Kolew (w rzeczywistości chodzi o Todora Ajvazova) oraz Malenkowa, w trakcie których podjęte zostają najważniejsze ustalenia co do organizacji zamachu na papieża wiosną 1981 r. Agca za przeprowadzenie zamachu ma otrzymać 3 miliony marek, wypłaconych przez Malenkowa na konto jednej z firm Bekira Celenka.

• 30 sierpnia. Agca w nocy przechodzi do strefy wolnocłowej na pograniczu bułgarsko-tureckim, między tureckim punktem granicznym Kapikule a bułgarskim posterunkiem w miejscowości Kapitan Andrejewo, gdzie oddaje Abdullahowi Catliemu paszport na nazwisko Yoginder Singh i odbiera od niego paszport na nazwisko Faruk Ozgun, także wystawiony w Nevsehir. Tym dokumentem Agca będzie się posługiwał w czasie swych dalszych podróży po Europie Zachodniej, aż do 13 maja 1981 r.

• 31 sierpnia. Agca wyjeżdża z Bułgarii do Jugosławii, skąd następnie pociągiem udaje się do Francji, aby po kilku dniach wyjechać do Szwajcarii.

• 10 września. Agca przyjeżdża do Zurychu, gdzie korzysta z pomocy ludzi ze środowiska „Szarych Wilków”.

• W końcu października. Agca po raz pierwszy przybywa do Włoch w towarzystwie Mahmuta Inana oraz Eyupa Erdema, bliskich współpracowników Musy Serdara Celebiego, lidera „Szarych Wilków” w Europie Zachodniej, przewodniczącego Federacji Tureckiej w RFN. Mieszka w rejonie Como, a w listopadzie 1980 r. przybywa do Rzymu, gdzie nawiązuje kontakt z Sotirem Kolewem, a także dwoma innymi Bułgarami, którzy przedstawiają mu się jako Sotir Petrow (chodzi o Żeliu Wasiliewa) oraz Bayramik (Siergiej Antonow).

• 30 listopada. Agca leci do Tunezji, gdzie spotyka się z Mustafaeffem, prawdopodobnie Bułgarem tureckiego pochodzenia, którego poznał w sierpniu 1980 r. w Sofii. Ma on mu zaproponować organizację zamachu na prezydenta Tunezji Bourguibę oraz premiera Malty Dom Mintoffa.

1981

• 13 grudnia.
Agca wraca z Tunisu do Palermo, skąd jedzie do Mediolanu, a później do Rzymu.
1981 r.

• W styczniu. Agca mieszka w Rzymie, a później przez Mediolan jedzie do Szwajcarii i Austrii.

• W lutym. Agca wraz z grupą innych Turków związanych ze środowiskiem „Szarych Wilków” zamieszkuje w Wiedniu. Tam Oral Celik kupuje partię pistoletów, wśród których znajduje się browning użyty przez Alego Agcę 13 maja 1981 r. na Placu św. Piotra w Watykanie.

• Marzec. Agca wraz z bronią przyjeżdża z Wiednia do miejscowości Olten w Szwajcarii, gdzie u Omera Bagci, miejscowego lidera „Szarych Wilków”, zostawia pistolet.

• 3 kwietnia.v W hotelu „Sheraton” w Zurychu dochodzi do spotkania Alego Agcy z Musą Serdarem Celebim, Bekirem Celenkiem oraz Oralem Celikiem, gdzie zapadają ostateczne decyzje co do sposobu przeprowadzenia zamachu na papieża oraz przekazania pieniędzy poprzez konto Celenka na konto Celika.

• 5–7 kwietnia. Agca znów wraca do Rzymu, zamieszkuje w hotelu „Archimede” oraz kontaktuje się z Bułgarami. Za ich namową zapisuje się na uniwersytet dla cudzoziemców w Perugii. Do połowy kwietnia podróżuje po Włoszech, a w Mediolanie zapisuje się na wycieczkę na Majorkę.

• 25 kwietnia. Agca wylatuje na wakacje na Majorkę, gdzie przebywa, odpoczywając przed zamachem, do 8 maja 1981 r.

• 9 maja, wieczorem. Bagci przyjeżdża z pistoletem do Mediolanu. Wraz z Alim Agcą w Mediolanie są Oral Celik, Omer Ay oraz Sedat Sirri Kadem. Po otrzymaniu broni cała grupa jedzie samochodem do Rzymu.

• 10 maja. Agca wraz Sotirem Kolewem (Ajvazovem) przeprowadza wizję lokalną na Placu św. Piotra w Watykanie. Wybierają miejsce, z którego ma strzelać oraz omawiają drogę ucieczki po zamachu.

• 11 i 12 maja. Agca wraz z Bułgarami spotyka się w różnych miejscach Rzymu, aby przygotować ostatnie szczegóły zamachu.

• 13 maja. Agca ok. godz. 16. dociera w rejon Placu św. Piotra. Są tam z nim również Oral Celik, który ma także zacząć strzelać, jeśli papież znajdzie się w pobliżu niego, oraz Omer Ay, który ma rzucić granat hukowy dla wywołania paniki w tłumie zgromadzonym na Placu św. Piotra, co ma umożliwić ucieczkę Agcy, Celika oraz ubezpieczającego ich Sedat Sirri Kadema.

• 13 maja, godz. 17.19. Agca strzela do Jana Pawła II, ciężko go raniąc.

Dostępna jest część treści. Chcesz więcej? Zaloguj się i rozpocznij subskrypcję.
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.