„Grosz czynszowy” – obraz Petera Paula Rubensa

Leszek Śliwa

|

GN 42/2023

publikacja 19.10.2023 00:00

Faryzeusze pilnie wpatrują się w twarz Jezusa. Mają nadzieję, że za chwilę zdemaskują Go jako buntownika sprzeciwiającego się władzy cesarza Rzymu.

Peter Paul Rubens Grosz czynszowy  olej na desce, 1610–1615 Fine Arts Museums, San Francisco Peter Paul Rubens Grosz czynszowy olej na desce, 1610–1615 Fine Arts Museums, San Francisco

Gdyby tak się stało, Rzymianie niezwłocznie by Go aresztowali. Jezus doskonale rozumiał intencję faryzeuszy. Na próżno jednak szukalibyśmy w twarzy Zbawiciela śladu gniewu czy pogardy dla swoich prześladowców.

Obraz ilustruje opisaną w Ewangeliach pułapkę, jaką faryzeusze zastawili na Chrystusa. Zapytali Go publicznie, czy należy płacić podatki rzymskiemu cesarzowi, licząc na to, że wezwie On do nieposłuszeństwa wobec świeckiej, a w dodatku obcej i narzuconej władzy. Jezus kazał sobie podać monetę, wskazał wizerunek imperatora i towarzyszący mu napis i zapytał, kto jest przedstawiony na pieniądzu. Kiedy wszyscy potwierdzili, że widzą Cezara, Zbawiciel wypowiedział słynne zdanie: „Oddajcie więc Cezarowi to, co należy do Cezara, a Bogu to, co należy do Boga” (Mt 22,21).

Rubens namalował faryzeuszy w sposób niemal karykaturalny. Ich twarze są zaciekłe, pełne nienawiści. Zwłaszcza ten, który podaje Jezusowi pieniądz, nie spodziewając się riposty, patrzy w Jego oczy, jakby chciał wykrzyknąć: „Złapałem Cię”.

Kluczowym motywem kompozycji jest zachowanie Chrystusa. Artysta chciał pokazać, że nie zareagował On na prowokację ani strachem czy zmieszaniem, ani oburzeniem. Dlatego ma łagodny wyraz twarzy. Swoje słowa Zbawiciel podkreśla, wskazując ręką na niebo. Świętość Syna Bożego jest zaznaczona delikatnym złotym blaskiem, przebijającym się zza głowy.

Rubens był jednym z największych artystów wszech czasów, a jego dzieła wielokrotnie kopiowano. Jedna z kopii tego obrazu, pochodząca prawdopodobnie z XIX wieku, znajduje się w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie.

Dziękujemy, że z nami jesteś

To dla nas sygnał, że cenisz rzetelne dziennikarstwo jakościowe. Czytaj, oglądaj i słuchaj nas bez ograniczeń.

W subskrypcji otrzymujesz

  • Nieograniczony dostęp do:
    • wszystkich wydań on-line tygodnika „Gość Niedzielny”
    • wszystkich wydań on-line on-line magazynu „Gość Extra”
    • wszystkich wydań on-line magazynu „Historia Kościoła”
    • wszystkich wydań on-line miesięcznika „Mały Gość Niedzielny”
    • wszystkich płatnych treści publikowanych w portalu gosc.pl.
  • brak reklam na stronach;
  • Niespodzianki od redakcji.
Masz subskrypcję?
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.