„Matka Boża Różańcowa” na płótnie Domingo Martíneza

Matka Boża trzymająca na kolanach Dzieciątko zasiada na tronie z chmur, otoczona aniołkami.

Domingo Martínez Matka Boża Różańcowa olej na płótnie, ok. 1720 Muzeum Sztuk Pięknych, Sewilla

Maryja w lewej ręce trzyma kulę symbolizującą Ziemię. Mały Jezus przytrzymuje umieszczony na tej kuli krzyżyk. To czytelny symbol zbawienia przez Niego świata poprzez śmierć na krzyżu i zmartwychwstanie. Jednocześnie kula z krzyżykiem to królewskie jabłko – symbol panowania.

Jezus i Jego Matka trzymają także różaniec. Oznacza to niewątpliwie przekazanie ludzkości modlitwy różańcowej, która ma być formą dziękczynienia za zbawienie. Żeby wzmocnić ten przekaz, aniołki namalowane na dole obrazu trzymają drugi różaniec, jakby chciały go zrzucić ludziom z nieba na ziemię. Dwa inne anioły niosą gałązki palmy, oliwki i róży. Dwie pierwsze rośliny nawiązują do zbawczej misji Chrystusa (palma do uroczystego wjazdu do Jerozolimy, a oliwka do modlitwy w Ogrójcu przed pojmaniem), a róża – symbol maryjny – wskazuje wprost na Różaniec.

Obrazy Matki Bożej z różańcem pojawiły się już w średniowieczu. Przedstawiały zwykle Maryję wręczającą różaniec św. Dominikowi. Według tradycji, w lipcu 1200 roku Najświętsza Maryja Panna objawiła się bowiem temu świętemu i nakazała mu rozpropagowanie modlitwy różańcowej na całym świecie. Popularność tej modlitwy bardzo wzrosła po wielkim zwycięstwie, jakie połączona flota państw chrześcijańskich odniosła nad Turkami w bitwie morskiej pod Lepanto 7 października 1571 r. Po bitwie papież Pius V zalecił dziękczynne odmawianie Różańca i ustanowił 7 października dniem Matki Bożej Różańcowej. Ustanowienie święta sprawiło, że takie przedstawienie Maryi stało się w malarstwie powszechne.

Autor obrazu, hiszpański malarz z Sewilli Domingo Martínez, był jednym z najzdolniejszych naśladowców Bartolomé Estebana Murilla.