To nie będzie wyczerpująca analiza systemu formacji seminaryjnej i stałej ani też raport dotyczący tego, co działo się w Kościele we Francji w ostatnich dekadach. Tym bardziej nie całościowy obraz, „złota recepta”, przedstawienie rozwiązań, które na zasadzie: kopiuj-wklej można przeszczepić na grunt polski. To raczej refleksja na kanwie rozmów i osobistych doświadczeń pięcioletniej pracy w Kościele we Francji.


Otwarcie 
na rzeczywistość


Refleksja, którą podejmują seminaryjni formatorzy we Francji, związana jest z trzema obszarami. Pierwszym jest spadek liczby kandydatów i związana z tym konieczność łączenia seminariów. Nie sposób utrzymać budynku dla kilku, a nawet kilkunastu osób. Drugi dotyczy formatorów. Coraz trudniej ich znaleźć, zarówno kadrę profesorską, jak i wychowawców. Nie sposób zaangażować jednego wykładowcy do tych samych wykładów w czterech oddalonych od siebie ośrodkach. Dlatego nad Sekwaną pojawia się coraz więcej głosów o kolejnym łączeniu seminariów i zbliżeniu ich do dużych ośrodków uniwersyteckich. Trzecia kwestia jest bardziej podstawowa i poniekąd najważniejsza. Aktualny model seminaryjny został wypracowany na Soborze Trydenckim i nikt nie ma wątpliwości, że się wyczerpuje. Nikt też nie ma pewności co do tego, jak powinien wyglądać nowy model. Czy w jego opracowaniu chodzi o porzucenie dawnych, „skoszarowanych” struktur, rezygnację z życia we wspólnocie i przejście do formacji indywidualnej, odbywanej pod okiem na przykład proboszcza? Niekoniecznie.