Zachowanie miary

Głos ludzki odzyska „swoje prawo” tylko wtedy, gdy zachowamy miarę Chrystusową.

Fragment wiersza „Ryba” autorstwa Czesława Miłosza: „Pośród wrzasków, ekstatycznych bełkotów, pisku trąbek, bicia w rondle i bębny/ Najwyższym protestem było zachowanie miary./ Ale zwyczajny głos ludzki tracił swoje prawo/ I był jak otwarcie się pyszczka ryby za ścianą akwarium” doskonale opisuje stan debaty publicznej ostatnich lat. Jeśli rodzi się we mnie jakiś bunt wobec rzeczywistości, to jest on właśnie buntem przeciwko wrzaskom, bełkotom i piskom. Jeszcze na początku lat 90. słuchaliśmy roztropnych lub niezbyt mądrych opinii dziennikarzy i publicystów, dziś, dzięki portalom społecznościowym, każdy może podzielić się ze światem swoją nawet najbardziej niedorzeczną opinią, nie ponosząc za to żadnych społecznych konsekwencji. Dlatego niektórym wydaje się, że aby przebić się przez ten raban, trzeba krzyczeć jeszcze głośniej lub formułować myśli jeszcze dziwaczniej. A zwyczajny człowiek w pewnym momencie ma dość i chce uciec albo przynajmniej stanąć z boku. Jednak nie każdy może to zrobić. Stanąć z boku wręcz nam nie wypada, jeśli zostaliśmy powołani do przemawiania.

Mam więcej optymizmu niż Czesław Miłosz i wierzę, że zwyczajny głos ludzki to coś więcej niż „otwarcie się pyszczka ryby za ścianą akwarium” – wierzę, że zdoła się on w końcu przebić przez „ekstatyczne bełkoty”. W jaki sposób? Święty Ambroży, który żył w równie niełatwych czasach, w jednym z listów do biskupa Konstancjusza dawał mu następujące wskazówki: „Niech więc twoje słowa płyną obficie, niech będą przejrzyste i jasne. (...) To, co mówisz, niech będzie pełne treści. (...) To znaczy: niech to, co mówisz, będzie oczywiste i zrozumiałe samo przez się, a wtedy twoje wywody nie będą potrzebowały innego jeszcze uzasadnienia, lecz będą same w sobie dowodem. I niech nie wychodzi z twoich ust żadne słowo zawieszone w próżni i pozbawione znaczenia”.

Uczniowie Chrystusa, który na kartach Pisma Świętego został przedstawiony jako wcielone Słowo, powinni mieć szczególnie odpowiedzialne podejście do słów. Głos ludzki odzyska „swoje prawo” tylko wtedy, gdy zachowamy miarę Chrystusową.•