To mniej udany film Petera Weira, jednego z największych mistrzów współczesnego kina, autora niezapomnianego „Pikniku pod Wiszącą Skałą”. Niemniej ważny. Nazwisko reżysera gwarantuje, że trafi na ekrany kin czy DVD na całym świecie, odkrywając przed widzem fragment tragicznych doświadczeń zgotowanych Polakom przez komunistyczną Rosję w czasie II wojny światowej. „Niepokonani” w części przynajmniej demaskują bestialskie oblicze systemu, który przemienił Rosję w jedno olbrzymie więzienie. Inspiracją do napisania scenariusza filmu stała się opublikowana w 1956 roku autobiograficzna książka Sławomira Rawicza „Długi marsz”.

Współautorem był dziennikarz Ronald Downing. Książka z miejsca stała się światowym bestsellerem. W rankingu „National Geographic” zajmuje 53. miejsce na liście 100 najlepszych przygodowych książek wszech czasów. Rawicz opowiada o ucieczce międzynarodowej grupy więźniów z sowieckiego obozu pracy 303 położonego na południowy zachód od Jakucka. Prócz autora w grupie było jeszcze dwóch Polaków, później dołączyła młoda Polka, Krystyna. Według relacji Rawicza pieszo przeszli Syberię, Mongolię, pustynię Gobi, Tybet, czyli ponad 6 tysięcy kilometrów. W Himalajach mieli spotkać dwie dziwne istoty przypominające yeti. Ostatecznie dotarli do Indii. Jednak nie wszyscy.

Prawda i fałsz
Wątpliwości co do relacji Rawicza pojawiały się zaraz po wydaniu książki. Autor zmarł w 2004 roku. Rok później dziennikarze radia BBC postanowili zająć się sprawą autentyczności przedstawionych w książce wydarzeń. Hugh Levinson doszedł do wniosku, że relacja Rawicza tylko częściowo pokrywała się z faktami. Rawicz z obozu nie uciekł, ale wstąpił w szeregi armii Andersa. Natomiast samą ucieczkę „wypożyczył” sobie z życiorysu uczestnika autentycznej syberyjskiej odysei. Okazał się nim mieszkający w Kornwalii 89-letni Witold Gliński.

Droga ku wolności
Postacią pierwszoplanową jest młody Polak, Janusz, aresztowany przez Sowietów i skazany na 20 lat pracy przymusowej za rzekome szpiegostwo. Pierwsza część filmu rozgrywa się w obozie pracy na Syberii, gdzie wegetują zarówno więźniowie polityczni, jak i „urki”, czyli rządzący obozem kryminaliści. Głód, chłód, straszliwe warunki pracy przy wyrębie lasu, a następnie w kopalni, a także terror urków sprawia, że nie tylko Janusz wkrótce znajduje się na skraju załamania psychicznego i fizycznego. Zdesperowani więźniowie zdają sobie sprawę, że szanse na przetrwanie w obozie są minimalne.Sama ucieczka do wolności to okupiona cierpieniem droga przez mękę. Syberia, zgodnie ze słowami komendanta obozu, ze swoją przyrodą i klimatem okazuje się najlepszym strażnikiem więźniów. Konieczna jest solidarność, zaufanie i wola przetrwania. Trudna droga do wolności staje się walką o zachowanie człowieczeństwa w ekstremalnych warunkach.

Niepokonani, reż. Peter Weir, wyk.: Jim Sturgess, Colin Farrell, Ed Harris, Saoirse Ronan, Mark Strong, USA 2010