Nie tylko o królikach

„Przyjaźń to narzędzie, za pośrednictwem którego Bóg objawia każdemu z nas piękno wszystkich pozostałych”.

Młodzieńcze lektury formują widzenie świata, niejednokrotnie też jakoś pozostają z nami na dłużej. Mnie od lat towarzyszy powieść „Wodnikowe Wzgórze” Richarda Adamsa. Jest to historia opowiadająca o przygodach grupy królików, które zmuszone do opuszczenia swojej królikarni, wyruszają na poszukiwanie nowego miejsca zamieszkania, przeżywając przy tym rozmaite przygody. Bohaterowie historii mają swoje imiona, swój język, swoją mitologię i strukturę społeczną, a nawet tworzą własną poezję.

„Wodnikowe Wzgórze” to klasyczny przykład fikcyjnego świata, który zapoznaje młodego czytelnika z archetypami naszej kultury. Jest właśnie tym „zwierciadłem trzymanym przed czytelnikiem”, o którym w recenzji „Hobbita” pisał W.H. Auden. Twórczość Adamsa, Tolkiena czy Lewisa jest próbą opowiadania nam czegoś o nas samych. Doskonale zdajemy sobie sprawę, że nie chodzi tutaj ani o króliki, ani o elfy czy krasnoludy, ale właśnie o nas. Wiedziałem o tym od samego początku, kiedy po raz pierwszy słuchałem opowieści z „Wodnikowego Wzgórza”, którą czytała mnie i bratu nasza mama.

Wymienieni autorzy są pisarzami brytyjskimi. Porównując ich dzieła z książkami autorów francuskich, rosyjskich czy polskich, zauważyłem, że Brytyjczycy ogromną wagę przywiązują do przyjaźni. Jest to ta forma miłości, którą szczególnie sobie upodobali. Wielka światowa literatura koncentruje się często na temacie umiłowania wolności, ojczyzny, na różnych namiętnościach, natomiast Brytyjczycy kochają przyjaciół. To właśnie ta cnota ocala królestwa! C.S. Lewis pisał, że „przyjaźń to narzędzie, za pośrednictwem którego Bóg objawia każdemu z nas piękno wszystkich pozostałych. Piękno to nie jest doskonalsze niż piękno tysięcy innych ludzi, ale Bóg za pomocą przyjaźni otwiera nam na nie oczy. To piękno, jak każde inne, pochodzi od Niego i w dobrej przyjaźni wzrasta dzięki Niemu właśnie poprzez przyjaźń, gdyż jest ona Jego narzędziem, służącym Mu nie tylko do objawienia, ale i do tworzenia”. Również do tworzenia królestwa Bożego. Prawdziwa przyjaźń jest jego zaczynem.•