Maciej był uczniem Jezusa od początku Jego publicznej działalności, jednak do grona apostołów został włączony dopiero po zdradzie i samobójczej śmierci Judasza Iskarioty. Wspominają o tym Dzieje Apostolskie (por. 1,15-26).

Takie portrety świętych jak ten, który reprodukujemy, stały się bardzo popularne od drugiej połowy XVI wieku. Związane jest to z opracowanymi podczas soboru w Trydencie (1545–1563) zasadami, na których miała się opierać sztuka kontrreformacji. Jak wiadomo, reformacja negowała rolę świętych jako pośredników między wiernymi a Bogiem. Ich kult został więc uznany na soborze za ważny element obrony katolicyzmu. Najwybitniejsi malarze w wiekach XVI i XVII tworzyli cykle portretów przedstawiających apostołów nie w kontekstach wydarzeń biblijnych, lecz jako ludzi niemal współczesnych widzom, o twarzach nieidealizowanych, ale takich, które każdy mógł zobaczyć na ulicy. Ich atrybuty przypominały natomiast o sile wiary, pozwalającej tym świętym przyjąć męczeństwo.

Cykl portretów apostołów namalowany przez José de Riberę (1591–1652), hiszpańskiego malarza żyjącego w Neapolu (zwany był tam Lo Spagnoletto – Mały Hiszpan), został zakupiony w XVIII wieku przez króla Hiszpanii Karola IV do kolekcji królewskiej. Stamtąd trafił do państwowego Museo del Prado.

Leszek Śliwa