Kleszcze atakują. Jak się przed nimi chronić? Co robić, kiedy ukąsi nas kleszcz?

Rozpoczął się sezon na kleszcze. Nie oznacza to jednak rezygnacji ze spacerów czy innych aktywności fizycznych na powietrzu. Co zrobić, aby uniknąć ukąszenia?

istockphoto

Unikaj spotkania

Kleszcze najłatwiej spotkać na leśnych ścieżkach, w zaroślach lub wysokiej trawie. Tam czekają na swojego potencjalnego karmiciela. Wyczuwają jego podwyższoną temperaturę już z kilkunastu metrów, podobnie jak zapach potu i wydychany dwutlenek węgla. Wchodzą na ofiarę i wędrują po ciele, szukając miejsc najlepiej ukrwionych (u człowieka to szyja, twarz, głowa, pachy, pachwiny, zgięcia kolan i łokci, kostki itd.). Dlatego poza preparatami odstraszającymi kleszcze ważny jest ubiór (długie spodnie, pełne buty, skarpety i okrycie wierzchnie z długimi rękawami oraz kapelusz, chustka lub czapka). Po spacerze warto wytrzepać ubrania na zewnątrz i obejrzeć dokładnie całe ciało. Koszenie trawy i sadzenie odstraszających kleszcze roślin w ogrodzie (należą do nich np. czeremcha, wrotycz, bylica piołun, aksamitki) zapewnią większe bezpieczeństwo w trakcie korzystania z zielonej przydomowej oazy.

Odstraszaj

W aptekach i drogeriach dostępne są gotowe produkty odstraszające kleszcze. Warto je stosować lub wypróbować mieszanki zrobione na bazie olejków eterycznych. Do najskuteczniejszych olejków należą: piołunowy, wrotyczowy, tatarakowy (niewskazany dla kobiet w ciąży), a także eukaliptusowy, miętowy, z drzewa herbacianego, goździkowy, z trawy cytrynowej, fiołkowy, geraniowy i z gałki muszkatołowej. Olejkami bezpiecznymi dla dzieci, są geraniowy, z werbeny egzotycznej, paczulowy, z cedru wirginijskiego, z palczatki szczetnej i eukaliptusa cytrynowego. Aby zrobić mieszankę, wystarczy kilka kropel jednego lub paru olejków rozcieńczyć w oleju bazowym (np. migdałowym lub z pestek winogron) i taką mieszanką smarować miejsca, w które lubią wbijać się kleszcze (kostki, zgięcia kolan, łokci, pachwiny, za uszami, pachy, miejsca na granicy włosów). Stosując olejki, trzeba jednak pamiętać, że ich działanie jest raczej krótkotrwałe, dlatego podczas dłuższych wędrówek wakacyjnych smarowanie trzeba powtarzać.

Jak usunąć kleszcza?

Sporo badań wskazuje na to, że im szybciej zostanie odkryty kleszcz wbity w naszą skórę, tym mniejsze jest prawdopodobieństwo zarażenia boreliozą. Ale to nie wszystko. Ważny jest też stopień opicia pajęczaka. Szkodliwe dla człowieka patogeny znajdują się najczęściej w śliniankach i jelicie pasożyta. Dlatego mocno opitemu kleszczowi może się ulewać, co doprowadzi do wpuszczenia w nasz organizm krętków boreliozy. Wpływ na to, czy zostaniemy zakażeni, ma też sposób usuwania. Najważniejsze jest odpowiednie (blisko skóry) złapanie kleszcza i szybkie, zdecydowane jego wyciągnięcie, bez naciskania na odwłok. Najlepszym narzędziem do tego są specjalne lassa i widełki oraz pęsety. Można też zastosować preparaty wymrażające kleszcza przed usunięciem, ale nie jest to konieczne.

Jak walczyć z boreliozą

Ukąszenie kleszcza nie zawsze musi skutkować zakażeniem krętkami Borrelia burgdorferi wywołującymi boreliozę. Antybiotykoterapię zawsze zleca lekarz. Terapia najczęściej trwa od 2 do 4 tygodni. W trakcie jej trwania lub w sytuacjach, w których nie mamy możliwości od razu udać się do lekarza, możemy organizm wspierać naturalnymi metodami w zwalczaniu bakterii. Przydatne w walce z boreliozą są m.in. rokitnik, pyłek pszczeli, hakorośl rozesłana czy uczep trójlistkowy. Rokitnik stosowany w formie przetworów (konfitury, suszone owoce, soki) lub oleju chroni organizm przed toksynami, które uwalniają krętki boreliozy, a także utrudnia im poruszanie się w organizmie. Pyłek pszczeli wzmocni układ odpornościowy, który zwalcza chorobę, a także utrudni krętkom budowę biofilmu, który może hamować antybiotykoterapię. Natomiast hakorośl rozesłana i uczep trójlistkowy, wypijane w formie naparów, będą miały działanie przeciwzapalne. Do diety warto także wprowadzić wówczas miód, czosnek, czarnuszkę oraz oliwę z oliwek (podobnie jak preparaty z rokitnika, będą utrudniać powstawanie biofilmu).