Kolędnicy odwiedzający domy kojarzeni są głównie z Bożym Narodzeniem. Tymczasem zwyczaj ten był związany także z okresem wiosennym i z Wielkanocą. Świąteczny poniedziałek był i jest dniem spotkań rodzinnych i towarzyskich. Pełnym radości, oblewania się wodą i żartów. Taki też był cel odwiedzin kolędników wiosennych, nazywanych dziadami śmigustnymi. Obchodzili oni domy w powiecie limanowskim, gdzie do dzisiaj tradycja ta jest pielęgnowana. Nosili bardzo charakterystyczne i chyba niezbyt wygodne stroje zrobione z pasów plecionej słomy. Tak owinięci od stóp po szyję, w charakterystycznych czapkach i sztucznych brodach chłopcy i młodzieńcy chodzili po wsiach od domu do domu. Najczęściej dwójkami (dziad i baba). Zaczynali w Niedzielę Wielkanocną, a kończyli w poniedziałek nad ranem. W przeciwieństwie do kolędników zimowych, nie mieli przygotowanych żadnych przyśpiewek czy rymowanek. Z reguły były to postaci milczące lub wydające odgłosy pohukiwania, pokrzykiwania albo turkania. Obchodzące domy dziady tańczyły specjalnie przygotowany na tę okazję taniec i zbierały datki lub dary żywnościowe (najczęściej były to jajka), nazywane śmigusztem. Innym podobnym zwyczajem (np. w okolicach Bochni i Wieliczki) było kolędowanie, czyli obchodzenie domów przez siude baby. Byli to najczęściej chłopcy przebrani za kobiety, z umalowanymi sadzą twarzami. Obchodzili domy z życzeniami lub zaczepiali na ulicy przechodniów, oblewając ich wodą lub brudząc sadzą. W ten sposób domagali się datków i podarunków. Z czasem obchodzenie domów i polewanie wodą stało się popularne w całej Polsce.

Ciekawy jest pochodzący ze wsi kujawskich zwyczaj przywoływek dyngusowych. Chłopcy zrzeszeni w Klubach Kawalerów, tworząc orszak w niedzielny wieczór lub poniedziałkowy poranek, szli z orkiestrą w centralny punkt wsi lub miasteczka, gdzie ogłaszali początek przywoływek. Polegały one na tym, że zebrani młodzieńcy odczytywali zabawne wierszyki o pannach z danej miejscowości lub wsi, wymieniając ich wady i zalety oraz ilość wody, która się na nie poleje w Poniedziałek Wielkanocny. Chłopcy, którzy chcieli ocalić dziewczynę od oblewania wodą i śmigusowych żartów, musieli się za nią wstawić, a czasem ją wykupić.

W innych rejonach (Polska centralna, Wielkopolska, Śląsk i okolice Kalisza) znany był zwyczaj obchodzenia miejscowości z wiezionym na wózku kogutem. Była to zazwyczaj gliniana lub drewniana figurka osadzona na zdobionym kolorowymi wstążkami wózku. Obchodowi towarzyszyły żarty, oblewanie wodą, składanie życzeń i robienie hałasu za pomocą drewnianych kołatek zwanych bocianami kurcarskimi lub klekotami. Obchodzenie domów miało zazwyczaj charakter odwiedzin połączonych z życzeniami zapewniającymi gospodarzom zdrowie, dobrobyt i urodzaj. Dzięki temu młodzieńcy mogli się też przypodobać dziewczynom, które rozglądały się za odpowiednimi kandydatami na męża. Wybrany młodzieniec dostawał od dziewczyny ręcznie zdobioną pisankę.