Od kilku lat na Polach Wilanowskich wznoszona jest Świątynia Opatrzności Bożej, która jest formą realizacji zobowiązania, jakie podjął Sejm Wielki Czteroletni w 1792 r. Czynione w przeszłości próby wzniesienia tej świątyni, nie zakończyły się powodzeniem na skutek kolejnych dziejowych klęsk i kataklizmów. Dzisiaj jesteśmy blisko ukończenia dzieła, które będzie wotum narodu dla Opatrzności Bożej za wolną Polskę, Papieża Polaka i Prymasa Tysiąclecia.

Nie tylko świątynia
Ta inicjatywa została wzbogacona przez powołanie do życia Centrum Opatrzności Bożej – nowoczesnej instytucji kultury. Zadaniem Centrum jest prowadzenie prac związanych z budową całego kompleksu: świątyni, Muzeum Jana Pawła II i Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Panteonu Wielkich Polaków, centrum edukacyjno-kulturalnego. Szczególne miejsce w tych planach zajmuje placówka muzealna, która ma być ośrodkiem upamiętniania roli Kościoła katolickiego w życiu narodu w poprzednim stuleciu oraz wyrazem wdzięczności i hołdu wobec kard. Stefana Wyszyńskiego i Jana Pawła II. W ubiegłym tygodniu z inicjatywy metropolity warszawskiego abp. Kazimierza Nycza odbyło się w Warszawie spotkanie grupy ekspertów oraz członków zespołu muzealnego w sprawie ekspozycji muzealnej, która powstanie na terenie Centrum Opatrzności Bożej. Celem spotkania była wymiana opinii i akceptacja ogólnych założeń wystawowych. Eksperci wypowiedzieli się w sprawie ekspozycji głównej. Odbyła się również dyskusja m.in. nad szkieletem konstrukcji wystawienniczej, układem ekspozycji, selekcją tematyki wystawy.

Ekspozycja w kręgu
Muzeum umieszczone zostanie w kręgu, 26 metrów ponad nawą główną Świątyni Opatrzności Bożej. Dostać się tam będzie można czterema windami i dwiema klatkami schodowymi. Po zwiedzeniu będzie możliwość wyjścia na piękny taras z rozległym widokiem na Warszawę oraz wznoszącą się z tyłu kopułę świątyni. Główna ekspozycja zostanie umieszczona w pierścieniu o szerokości od 9 do 12,5 metra i wysokości od 4,5 do 6 metrów. Planuje się, że będzie to ok. 1600 mkw. ekspozycji zasadniczej, dwie sale multimedialne oraz sala seminaryjna. Projekt jest przygotowany przez ludzi z dużym doświadczeniem, którzy m.in. brali udział w realizacji Muzeum Powstania Warszawskiego, jak dyr. Joanna Bojarska oraz dr Dariusz Karłowicz, czy Łukasz Michalski, który prowadził tam dział edukacyjny. Placówka będzie korzystała z najnowszych osiągnięć sztuki wystawienniczej oraz doświadczeń najlepszych placówek tego typu w Polsce oraz na świecie. Dyrektorem projektu muzeum jest dr Paweł Skibiński, który współtworzył koncepcję Muzeum Historii Polski. Wśród ekspertów, których abp Kazimierz Nycz zaprosił do współpracy przy ocenie koncepcji muzeum, są m.in. profesorowie Rocco Buttiglione, Wojciech Roszkowski, Jan Żaryn oraz księża profesorowie Piotr Nitecki i Jerzy Lewandowski.

Wędrując ich śladami
Projekt ekspozycji zakłada, że placówka w Wilanowie będzie muzeum narracyjnym. Będzie nie tyle pokazywała eksponaty związane z głównymi postaciami – Janem Pawłem II oraz Prymasem Tysiąclecia, lecz przede wszystkim ma wciągnąć widza, zwłaszcza młodego, w pasjonującą wędrówkę śladami ich życia. Zakłada się, że będzie jeden tok narracj, bez podziału na odrębne ścieżki – prymasowską i papieską. W naturalny sposób ułatwi to zrozumienie wzajemnych relacji między obu duchownymi, tego, co ich łączyło, ale także różniło na skutek odmiennych osobowości i ról pełnionych wówczas w społeczeństwie i Kościele. Zwiedzający, zapoznając się z kolejnymi fragmentami ekspozycji, będą mieli szansę poznać etapy życia obu bohaterów na tle dziejów Kościoła w Polsce w XX wieku, ale także ich dylematy i wybory, przed którymi stawali.

Wzruszyć i poruszyć
Założeniem ekspozycji jest zaangażowanie widza podczas zwiedzania i świadome oddziaływanie na jego emocje, poprzez dobór przedstawianych tam autentycznych obiektów, ale także światło, dźwięk, odpowiednie konstrukcje plastyczne. W warszawskiej dyskusji zwracano uwagę, że ekspozycja będzie miała za zadanie nie tylko utrwalić obraz obu wielkich przewodników, którzy przeprowadzili naród przez doświadczenie komunistycznego totalitaryzmu. Znacznie trudniejszym wyzwaniem będzie także próba odpowiedzi na pytanie, co było niezwykłego w doświadczeniu ich wiary i na czym polegała ich świętość.
Rezultaty dyskusji, w której żywo uczestniczył także abp Nycz, zostaną teraz opracowane i być może w marcu przybiorą kształt materiału będącego podstawą do prac nad przygotowaniem scenariusza ekspozycji. Jeśli prace budowlane przy budowie Świątyni Opatrzności Bożej będą przebiegały zgodnie z harmonogramem, otwarcie muzeum ma nastąpić pod koniec przyszłego roku.