To był niedzielny wieczór, już prawie letni, ciepły. Z zorzami na chabrowym niebie – wieczór taki jak trzeba. Na placu przed kościołem Najświętszego Serca Pana Jezusa w Jastrzębiu trwał festyn parafialny. W powietrzu unosił się zapach bzu i grillowanych kiełbasek. Nad nami – kołowanie gołębi, pikowanie jaskółek. W kameralnym gronie 200 osób rozmawialiśmy o poezji… Właśnie wtedy spotkałem Michała. Podarował mi nieduży arkusz papieru z dwoma wierszami. Jeden z nich nosił tytuł „Wieczór w Jastrzębiu” i teraz go przepisuję:

Gdy w Jastrzębiu słońce kłania się niebiosom
i opada wśród różowych chmur i dymów,
miasto cichnie i nadaje swym odgłosom
tony pieśni pożegnalnej, pełnej rymów.

Tu autobus na Cieszyńskiej przyhamuje,
tam w oddali na Ruptawie pociąg stuka.
Człowiek biegnie, w parku młodzież spaceruje.
Starsza pani do sąsiadki swojej puka.

Alejami pomykają samochody,
puszcza parę elektrownia w Moszczenicy.
Ptaki kąpią się w basenach dla ochłody,
przed uczelnią siedzą żacy z okolicy.

W długich blokach okna rzędem różowieją
chcąc zachować jak najdłużej widok słońca
i wydaje się, że drgają, że się chwieją
od parteru gasnąc w górę, aż do końca.

Słońce zgasło, zapalają się neony.
Rozbłysnęły drogi, bloki i sklepiki.
W parku grają, po kościołach biją dzwony
by nadziei o wieczności tchnąć promyki.
(Michał Wota, Jastrzębie, 2000 r.)

Przeczytałem ten wiersz dopiero następnego dnia, w pociągu, przyglądając się zachodzącemu słońcu odbitemu w oknach kieleckich blokowisk. Myślałem o tym, jakim jestem szczęściarzem, mogąc czytać wiersze młodych Polaków (sporo młodej poezji dociera do mojej skrzynki elektronicznej, na biurko). Są one niczym sejsmograf rejestrujący tąpnięcia naszego czasu i miejsca.

Wiersz Michała nie jest wolny od potknięć językowych i konceptualnych. Pojawiają się powtórzenia, nie mamy wrażenia obcowania z mądrością większą niż nasza. Rym i rytm jednych ukoją i zagarną, innych będą drażnić.

Ale jednak przepisuję go z zachwytu… Te realia, to miejsce nie do podrobienia: ulica Cieszyńska, Ruptawa, Moszczenica. Opowieść o zachodzącym słońcu nad konkretnym kawałeczkiem naszej ziemi, nad autobusem, starszą panią, wykąpanymi ptakami. Ale to dla mnie dopiero preludium. Mój zachwyt budzi przede wszystkim czwarta zwrotka.

Ileż to bowiem napisano w ostatnich dziesięciu latach złych słów o blokach i ich mieszkańcach, blokersach. Jakże ohydnym i cynicznym pomysłem wydaje nam się dzisiaj typowo PRL-owska idea skoszarowania w charakterystycznych („długich” właśnie) blokach tysięcy górniczych rodzin w Jastrzębiu. W jakiej sytuacji postawił ich mieszkańców wczesny kapitalizm III RP… A tymczasem Michał te słynne (złą sławą PRL-u) enerdowskie bloki uwzniośla, poetyckim słowem – które w tej strofie nabiera impresjonistycznego wręcz „drżącego koloru” – wspiera godność ich mieszkańców:

W długich blokach okna rzędem
różowieją
chcąc zachować jak najdłużej
widok słońca
i wydaje się, że drgają, że się chwieją
od parteru gasnąc w górę, aż do
końca.

Niezwykły to czterowiersz. Skąd się bierze owo widzenie? Skąd dostrzeżenie piękna bloku, gasnącego o zachodzie, piękna ukrytego przecież dla przeciętnego widza za zasłoną złuszczonej farby i złowieszczych graffiti? Skąd to pisanie na przekór (jakby) całej blokerskiej literaturze i muzyce? Czy to jest tylko naiwne, bo przecież miasto nie tylko cichnie i śpiewa do rymu, a młodzież nie tylko spaceruje w parkach? Co sprawia, że człowiek widzi to, co widzi? Wszystko zależy od szkiełka w oku/sercu??? Skąd takie a nie inne szkiełko?

A może to właśnie jest miłość? „Kto więcej wie, ten mocniej kocha, kto mocniej kocha ten pełniej potrafi smakować uczucie” (św. Katarzyna ze Sieny).
Więc może to jest miłość?