W minioną niedzielę byłam na Mszy św. w obrządku ormiańskim. Ta głęboka liturgia, połączona z przepięknymi śpiewami kleryków z Armenii, wywarła na mnie duże wrażenie. I to już na początku, kiedy w akcie pokutnym kapłan głośno wypowiadał słowa: „Wyznaję przed Bogiem i świętą Bogurodzicą, przed wszystkimi świętymi i przed wami, ojcowie i bracia, wszystkie grzechy moje, które popełniłem. Albowiem zgrzeszyłem myślą, mową, uczynkami i wszystkimi grzechami, które popełniają ludzie, zgrzeszyłem, zgrzeszyłem. Proszę was przeto, proście Pana Boga, aby odpuścił moje grzechy”. Po czym diakon odpowiedział: „Niech się zlituje nad tobą Bóg Wszechmogący i łaskawie udzieli odpuszczenia wszystkich win twoich, przeszłych i teraźniejszych (…), oraz zachowa na życie wieczne”.

Kilka razy podczas tej Mszy św. można usłyszeć frazę: „Bądźmy uważni”. Zaciekawia ona swą głębią i podprowadza pod poszczególne części liturgii, zachęcając na przykład do większego skupienia podczas czytań: „Z bojaźnią Bożą słuchajcie świętej Ewangelii Jezusa Chrystusa. Bądźmy uważni. Teraz mówi Bóg”. Sformułowanie to powraca podczas Podniesienia, a po odmówieniu modlitwy „Ojcze nasz” ksiądz mówi: „Kłaniajmy się przed Bogiem (…). Bądźmy uważni. Na Święte Świętych…”.

Przez całą liturgię duchowny zwrócony jest twarzą do ołtarza, w kilku momentach odwraca się jednak do wiernych, na przykład w czasie Podniesienia, z kielichem i uniesioną nad nim Hostią (trzyma je w górze razem, inaczej niż na Mszy katolickiej). Padają wtedy słowa: „(…) spożywajmy ze świętością. On, zstąpiwszy z nieba, rozdziela się między nami (…). To jest życie, nadzieja, zmartwychwstanie”. Przed Komunią słyszymy natomiast: „Z bojaźnią i wiarą postąpcie naprzód i w świętości przyjmijcie Komunię (…). Wyznaję i wierzę, że jest to prawdziwe Ciało i Krew Pana naszego”. W czasie Mszy ormiańskiej kilka razy następuje zasłonięcie ołtarza kotarą. Ten gest podkreśla tajemnicę liturgii. A po zakończonej Mszy każdy uczestnik podchodzi do kapłana, który udziela indywidualnego błogosławieństwa trzymanym w ręku krzyżem. W niedzielę 20 listopada zaczyna się „ormiański adwent”, który obejmuje siedem niedziel przed Epifanią. •