Tłum pod krzyżem

Leszek Śliwa

|

GN 33/2010

publikacja 18.08.2010 22:57

Derick Baegert, "Ukrzyżowanie", tempera na desce, ok. 1475, kościół św. Jana Chrzciciela, Dortmund

Tłum pod krzyżem Derick Baegert, "Ukrzyżowanie", tempera na desce, ok. 1475, kościół św. Jana Chrzciciela, Dortmund

Gorszące incydenty, niewłaściwe, a często wręcz niegodne zachowanie. Przepychanki, nienawistne okrzyki, drwiny, szyderstwa i prowokacje. A w tle tego wszystkiego polityczne, wyrachowane rozgrywki. My, katolicy, czujemy się zażenowani, że to wszystko widzieliśmy w ostatnich tygodniach pod krzyżem ustawionym przed Pałacem Prezydenckim. A przecież krzyż jest świętym symbolem chrześcijaństwa.

Powinniśmy jednak pamiętać o tym, że wszędzie, gdzie gromadzi się tłum, można znaleźć wszystko. Nawet pod krzyżem Chrystusa, dwa tysiące lat temu, były i świętość, i zgorszenie, i wielkość, i nikczemność. Tę prawdę dobrze rozumieli ludzie średniowiecza. Przypomina nam o niej obraz ołtarzowy z kościoła dominikanów w Dortmundzie.

Artysta nie zawahał się wymieszać towarzyszących Jezusowi świętych osób z ludźmi zachowującymi się w sposób niegodny. Z lewej strony widzimy św. Weronikę i kilka osób adorujących widoczne na chuście oblicze Jezusa. Tam, koło Weroniki, artysta umieścił swój autoportret, w brązowym nakryciu głowy. Poniżej jednak jakiś mężczyzna leży na ziemi i pije alkohol z bukłaka. Obok mdlejącą Maryję podtrzymują św. Jan i jedna z towarzyszących im kobiet, a św. Maria Magdalena obejmuje krzyż.

Za nimi natomiast z obu stron krzyża widać bezmyślne twarze żołdaków. Z prawej strony na dole żołnierze, grając w kości o szaty Zbawiciela, posprzeczali się. Doszło nawet między nimi do gorszącej bójki. Na lewo od nich, nieco powyżej, stoją jednak Józef z Arymatei oraz Nikodem, którzy wkrótce będą grzebać ciało Chrystusa. Baegert napisał ich imiona na rękawie (Józef) i czapce (Nikodem), żeby widz mógł ich łatwo rozpoznać.

I wreszcie trochę na prawo od środka, pomiędzy Marią Magdaleną a żołdakami grającymi o szaty, artysta ukrył dwa symbole ważne dla oceny całego tłumu. Od strony św. Marii Magdaleny to pies – symbol wierności do samego końca. Od strony żołdaków – małpa, będąca tu jakby karykaturą człowieka, a może nawet demonem.

Dostępna jest część treści. Chcesz więcej? Zaloguj się i rozpocznij subskrypcję.
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.