Ten nastrojowy obraz ma dość niezwykłą historię. Pewnego dnia pracownię znanego niemieckiego malarza impresjonisty, Franza Skarbiny, odwiedziła młoda wdowa w żałobie. Później w swych wspomnieniach artysta napisał, iż kontrast między całkowicie czarnym strojem kobiety a jej młodą twarzą oświetloną świecą wywarł na nim kolosalne wrażenie. Zrobił wówczas zdjęcie, a potem szukał scenerii, w której mógłby umiejscowić ten malarski efekt. W Berlinie u schyłku XIX wieku było tylko jedno takie miejsce i jeden taki dzień. Dzień oczywiście Zaduszny, a miejsce to cmentarz jedynej wówczas katolickiej parafii w stolicy Niemiec – św. Jadwigi. Na protestanckich cmentarzach zwyczaj zapalania świec nie był bowiem kultywowany. Dlatego obraz Skarbiny ma drugi tytuł, z nazwą tego katolickiego cmentarza: „Hedwigskirchhof”.

Wdowę, której twarz zapadła w pamięć malarzowi, widzimy na pierwszym planie. Ale gdy przyjrzymy się dokładniej obrazowi, zobaczymy, że wszystkie pozostałe namalowane osoby, oświetlone świecami zapalonymi na grobach, to również młode kobiety i dzieci.

Franz Skarbina (1849–1910) był jednym z najwybitniejszych niemieckich malarzy swej epoki. Cieszył się dużą popularnością, a jednocześnie był artystą awangardowym, poszukującym nowych dróg w sztuce. Po powrocie z Paryża został profesorem berlińskiej Akademii Sztuk Pięknych i zaszczepiał w Niemczech impresjonizm, natomiast w 1898 roku został jednym z założycieli stowarzyszenia Berlińska Secesja.

Leszek Śliwa