Świat o tragedii

Jedno jest pewne: jeśli ktoś na świecie nigdy nie słyszał o Katyniu, w ostatnim czasie nadrobił to z nawiązką. Przez kilka dni katastrofa polskiego samolotu nie schodziła z czołówek światowej prasy.

Mieszkańcy Moskwy składają kwiaty pod polską ambasadą. PAP/EPA/SERGEI ILNITSKY

Słowa współczucia i solidarności napływają z całego świata. Informacja o katastrofie wywołała wszędzie szok. Żałobę narodową ogłosiło wiele państw.

Rosja: Wspólna tragedia
W tragiczną sobotę orędzie do Polaków wygłosili zarówno prezydent Dmitrij Miedwiediew, jak i premier Władimir Putin. – Dzisiejszy dramat jest tragicznym zbiegiem okoliczności, który sprawia, że jego miejsce staje się mistyczne – stwierdził Miedwiediew. Putin, który przybył na miejsce zdarzenia, powiedział: – Przeżywamy to tak samo jak wy. Modlimy się razem z wami. Rządowa „Rossijskaja Gazieta” określiła smoleńską katastrofę „wspólnym bólem Polaków i Rosjan”.

Unia Europejska: Opuszczone flagi
Flagi unijne na budynkach Komisji Europejskiej i wszystkich instytucji unijnych zostały opuszczone do połowy. Poniedziałek 12 kwietnia był dniem żałoby w Brukseli, formalnie w całej Unii Europejskiej. Przewodniczący Rady Europejskiej Herman Van Rompuy w specjalnym oświadczeniu nazwał tragicznie zmarłego polskiego prezydenta wielkim patriotą.

Niemcy: Więcej niż katastrofa
Angela Merkel zwołała specjalną konferencję prasową, na której powiedziała: „To polityczna i ludzka tragedia dla Polski, naszego sąsiada. Lech Kaczyński był prawdziwym orędownikiem interesów swego państwa, kochał swój kraj i był Europejczykiem z pasją”. „Sueddeutsche Zeitung” napisał: „To więcej niż katastrofa samolotu. Jest to nieszczęśliwe zrządzenie losu, które wpisuje się w wielką narodową opowieść o cierpieniu i ofiarach narodu. Katyń nie jest po prostu określeniem strasznej zbrodni wojennej. W tych dwóch sylabach koncentruje się myślenie ogromnej większości Polaków o historii ich kraju w XX wieku”.
Dziennik „Die Welt” stwierdził, że „wraz z Lechem Kaczyńskim Polska straciła szefa państwa, dla którego idee i wartości w polityce były ważniejsze niż marketing”.

Włochy: Jakaś siła pisze historię Polski
Silvio Berlusconi oświadczył: „Zaprzyjaźniony kraj ogarnęła wielka żałoba, do której przyłączamy się całym sercem”. Dziennik „La Repubblica” napisał: „Coś naprawdę ponadnaturalnego zdaje się wyznaczać przeznaczenie narodu polskiego. Tragedia w lesie niedaleko lotniska w Smoleńsku tak obfituje w symbolikę, że jest w stanie wstrząsnąć nawet najbardziej obojętnymi duszami”.

Wielka Brytania: Uparty, ale uczciwy
Gordon Brown powiedział: „Świat będzie go pamiętał jako żarliwego patriotę i demokratę”.
Tygodnik „Economist” napisał: „Lech Kaczyński był szefem najważniejszego wschodnioeuropejskiego państwa. Uparty, odważny, czasem niezręczny i przewrażliwiony, ale uczciwy i inteligentny”.
„The Sunday Times” napisał, że okoliczności katastrofy budzą niepokojące skojarzenia ze śmiercią gen. Sikorskiego w 1943 roku. W obu wypadkach zginęli bowiem ludzie zaangażowani w wyjaśnienie zbrodni katyńskiej.

Stany Zjednoczone: Niełatwe pojednanie
Barack Obama w liście do polskiego ambasadora napisał: „Prezydent Kaczyński był wybitnym
mężem stanu. Był powszechnie ceniony w Stanach Zjednoczonych jako przywódca oddany idei wolności i ludzkiej godności”. „The New York Times” cytuje amerykańskich politologów, według których katastrofa może zbliżyć do siebie Rosjan i Polaków. „The Los Angeles Times” przywołuje głosy z Polski, mówiące, że w sobotę Katyń zyskał dla polskiego narodu tak ponurą symbolikę, jakiej nie ma żadne inne miejsce.

Gruzja: Zginął bohater
Prezydent Michaił Saakaszwili kilka godzin po tragedii nadał pośmiertnie Lechowi Kaczyńskiemu tytuł i order Narodowego Bohatera Gruzji. Niedzielę 11 kwietnia ogłosił dniem żałoby narodowej. Saakaszwili nazwał prezydenta „przyjacielem” i „wspaniałym głosem wolności w Unii Europejskiej”. Podkreślił, że gdy Rosja zaatakowała część terytorium Gruzji, pierwszy faks, napisany odręcznie, otrzymał właśnie od niego. – Nigdy nie zapomnimy tego, co zrobił dla Gruzji – mówił prezydent Saakaszwili. – Był człowiekiem wielkiej odwagi – nie tylko politycznej, przede wszystkim osobistej. Pamiętam, jak przybył do bombardowanej Gruzji, choć inni politycy mu to odradzali. On pokazał niezwykłą odwagę i stanął przed nami. Dla mnie jest bohaterem. Człowiekiem, którego działania zawsze były powodowane przekonaniami i wielkim sercem. Dziękuję Polakom za to, że wybrali takiego człowieka na prezydenta.

Litwa: Przyjaciele w żałobie
Na Litwie żałoba narodowa objęła aż trzy dni: od godz. 7.00 w poniedziałek do godz. 22.00 w środę. – To ogromna tragedia Polski, ale też Litwy i całej społeczności międzynarodowej – powiedział premier Andrius Kubilius. Trzydniową żałobę ogłosiła także Brazylia, a po jednym dniu Ukraina, Czechy. Prezydent Izraela Szimon Peres podkreślił zasługi Lecha i Marii Kaczyńskich w pogłębianiu relacji między narodami polskim i żydowskim: – Mieli olbrzymi wkład w zabliźnianie ran przeszłości oraz budowanie wspólnoty i lepszej przyszłości.