Ministrowie i urzędnicy

+ Mariusz Handzlik
Podsekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta RP
Z wykształcenia był socjologiem, studia ukończył na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Chciał napisać pracę doktorską, ale polityka wciągnęła go na tyle, że na pracę naukową nie było już czasu. Na początku lat 90. doradca rządowy (u boku Hanny Suchockiej) w sprawie polityki zagranicznej, a od 1994 do 2000 roku radca polityczno-wojskowy w Ambasadzie Polski w Waszyngtonie, później radca w Stałym Przedstawicielstwie RP przy ONZ w Nowym Jorku. Doświadczenie dyplomatyczne zbierał wcześniej w Komisji Spraw Zagranicznych w Izbie Reprezentantów USA.

Z Kancelarią Prezydenta związał się w 2006 roku, został wtedy szefem Biura Spraw Zagranicznych. W 2008 roku został podsekretarzem stanu ds. międzynarodowych. Kiedy w 2009 roku Instytut Pamięci Narodowej ujawnił, że Handzlik został zarejestrowany jako tajny współpracownik Służby Bezpieczeństwa PRL, zaprzeczył, przyznając jedynie, że podpisał dokument zobowiązujący go do spotkania z oficerem SB. Wystąpił również o autolustrację do sądu, który w rezultacie uznał go za pokrzywdzonego, oczyszczając jednocześnie z zarzutu tajnej współpracy. Sekretarz Obrony Stanów Zjednoczonych w 2000 roku odznaczył go Medalem za Wybitną Służbę Publiczną. Był czas, kiedy musiał podjąć walkę z guzem mózgu. Wygrał. Do końca kibicował bielskiej drużynie piłkarskiej. Osierocił troje dzieci: Julię, Iwonę i Jana. Za dwa miesiące miał obchodzić 45. urodziny.

+ Władysław Stasiak
Szef Kancelarii Prezydenta RP
Zawsze z delikatnym uśmiechem i pewnym dystansem do swego rozmówcy, powszechnie szanowany, cieszył się dobrą opinią nawet w kręgu przeciwników politycznych. Należał do najlepszych urzędników III Rzeczypospolitej. Pochodził z Wrocławia, kształtował się w duszpasterstwie dominikańskim. Należał do absolwentów pierwszego rocznika Krajowej Szkoły Administracji Publicznej, którą ukończył w 1993 roku. Z Lechem Kaczyńskim poznał się w czasie pracy w Najwyższej Izbie Kontroli. Gdy Kaczyński został prezydentem Warszawy w 2002 r., Stasiak pełnił funkcję jego zastępcy, odpowiedzialnego za bezpieczeństwo.

Lech Kaczyński mówił o nim wówczas jako o swoim „szeryfie”. Władysław Stasiak, który znakomicie znał angielski i francuski, przeszedł staż w amerykańskich instytucjach odpowiedzialnych za bezpieczeństwo oraz we francuskiej Dyrekcji Generalnej Policji Państwowej. Wzorem dla niego był szef nowojorskiej policji William Bratton, który radykalnie poprawił bezpieczeństwo w tym mieście. W rządzie Kazimierza Marcinkiewicza został wiceministrem spraw wewnętrznych. W sierpniu 2006 roku prezydent Lech Kaczyński powołał go na szefa Biura Bezpieczeństwa Narodowego. Po dymisji Janusza Kaczmarka w związku z aferą gruntową Stasiak zastąpił go na fotelu szefa MSWiA. Po przegranych przez PiS wyborach w listopadzie 2007 roku Lech Kaczyński ponownie powołał go na szefa BBN. Natomiast w lipcu 2009, po odejściu Piotra Kownackiego, został szefem Kancelarii Prezydenta. Miał 44 lata.

+ Andrzej Przewoźnik
Sekretarz Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa
Jego córka przyjechała do Katynia wcześniej, pociągiem wraz z Rodzinami Katyńskimi. Już na miejscu czekała na tatę, który miał przylecieć samolotem. Tata jednak nie dotarł. W czasie Mszy św., odprawionej na cmentarzu katyńskim, zostało dla niego puste krzesło. W lasku nieopodal Katynia zginął człowiek, który poświęcił znaczną część życia na wyjaśnienie zbrodni katyńskiej. Był sekretarzem Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. To on zabiegał o budowę polskich cmentarzy wojennych w Katyniu, Miednoje i Charkowie i nadzorował prace na nich. Podobnie zresztą jak odbudowę Cmentarza Orląt we Lwowie.

Dzięki jego energii pomnikowe krzyże wyrosły w wielu miejscach, w których ginęli Polacy, w kraju i daleko za jego granicami, nawet w Kazachstanie i Uzbekistanie. Bardzo też zaangażował się w upamiętnienie polskich Żydów w Jedwabnem, przez zbudowanie im cmentarza i pomnika. Brał udział w posiedzeniach polsko-rosyjskiej Grupy ds. Trudnych. Jej obrady nieraz się przeciągały. – Znalazł gdzieś w Moskwie długo otwartą księgarnię i nieraz wchodziliśmy tam nawet o 23.00. Szukał książek o funkcjonowaniu sowieckiego aparatu represji, które pomogłyby wyjaśnić sprawę zbrodni katyńskiej. Wynosił stamtąd nieraz po 10 albo 15 książek, zostawiał tam majątek. Miał ogromną bibliotekę. Ta sprawa była jego pasją – mówi jego przyjaciel Andrzej Grajewski. Zginął w drodze na uroczystości w Katyniu, które sam zorganizował. Wiele osób widzi w tym wymiar symboliczny.

+ Stanisław Jerzy Komorowski
Wiceminister obrony narodowej
Odpowiadał za politykę obronną. Pochodził z Warszawy. Z wykształcenia był fizykiem, studia ukończył na Uniwersytecie Warszawskim. W latach 1978–1990 był doktorantem nauk fizycznych, pracownikiem naukowym w Instytucie Chemii Fizycznej Polskiej Akademii Nauk. Staż naukowy odbywał w Utah University (Salt Lake City, USA). W latach dziewięćdziesiątych, gdy ministrem spraw zagranicznych był Krzysztof Skubiszewski, rozpoczął pracę w tym ministerstwie. Pracował jako naczelnik wydziału i wicedyrektor Biura Kadr Ministerstwa Spraw Zagranicznych oraz dyrektor Departamentu Europy MSZ.

Miał bardzo duże doświadczenie w służbie dyplomatycznej. Od 1994 roku był przez cztery lata ambasadorem Polski w Hadze, a w latach 1999–2004 w Londynie. W roku 2002 został mianowany na stopień Ambasadora Tytularnego Służby Zagranicznej. W latach 2004–2005 był dyrektorem Departamentu Azji i Pacyfiku w MSZ. Znał język angielski, francuski i rosyjski. W latach 2005–2006 był wiceministrem spraw zagranicznych. Następnie zmienił ministerstwo i w 2007 r. rozpoczął pracę na stanowisku wiceministra obrony narodowej. Przewodniczył polskim negocjatorom w rozmowach o podpisanej w grudniu ubiegłego roku umowy SOFA o statusie amerykańskich wojsk stacjonujących w Polsce, reprezentował także Ministerstwo Obrony Narodowej w negocjacjach dotyczących udziału Polski w amerykańskim programie obrony przeciwrakietowej. Miał 57 lat.

+ Tomasz Merta
Wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego
Był historykiem myśli politycznej, publicystą, ekspertem edukacyjnym. Absolwent filologii polskiej Uniwersytetu Warszawskiego. Ukończył także podyplomową Szkołę Nauk Społecznych przy Instytucie Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk oraz studia doktoranckie na Wydziale Stosowanych Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego. W latach 1996–2000 był polskim korespondentem „East European Constitutional Review”, a następnie do 2002 roku zajmował stanowisko redaktora naczelnego „Kwartalnika Konserwatywnego”. W latach 2000–2001 był doradcą ministra kultury i dziedzictwa narodowego Kazimierza Michała Ujazdowskiego.

Przez następny rok był dyrektorem Instytutu Dziedzictwa Narodowego. Był także współautorem licznych programów nauczania i podręczników do wiedzy o społeczeństwie, historii i przedsiębiorczości, a także książek publicystycznych. Publikował także m.in. w „Znaku”, „Życiu”, „Rzeczpospolitej”, „Gazecie Wyborczej”, „Przeglądzie Politycznym”, „Więzi”, „Newsweeku” i „Ozonie”. Należał do współautorów programu Prawa i Sprawiedliwości w dziedzinie kultury. Zasiadał w radzie „IV Rzeczypospolitej” oraz w radzie programowej Muzeum Powstania Warszawskiego. Funkcję podsekretarza stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Generalnego Konserwatora Zabytków pełnił od 2005 roku. Miał 45 lat.

+ Andrzej Kremer
Wiceminister spraw zagranicznych
W MSZ odpowiadał za politykę wschodnią. To on właśnie przygotowywał w rozmowach ze stroną rosyjską uroczystości katyńskie, zarówno wyjazd premiera Tuska, jak i prezydenta Kaczyńskiego. Jeszcze w czasie wizyty premiera w Katyniu był pełen nadziei na końcowy sukces tych uroczystości, których wizyta Prezydenta RP miała być zwieńczeniem. Dlatego do Katynia poleciał po raz drugi. Uchodził za najlepszego prawnika w naszym MSZ. Był człowiekiem spoza świata polityki, profesjonalistą najwyższej klasy, zawodowym dyplomatą i państwowcem. Pochodził z Krakowa, gdzie ukończył prawo i administrację na Uniwersytecie Jagiellońskim.

W latach 80. był stypendystą na uniwersytetach w Getyndze i Salzburgu, a od 1989 r. pracownikiem naukowym Katedry Prawa Rzymskiego na Uniwersytecie w Bochum. Z pracą dyplomatyczną związał się w 1991 r. Był Konsulem RP w Hamburgu. W 1993 r. obronił doktorat. Od 1995 do 1997 r. był szefem wydziału konsularnego Ambasady RP w RFN. W 1998 r. został dyrektorem departamentu konsularnego MSZ, w marcu 2008 r. wiceministrem spraw zagranicznych i jednym z najbliższych współpracowników min. Radosława Sikorskiego. To on wypracował podstawy programu „Partnerstwo Wschodnie”, mającego zacieśnić stosunki między Unią Europejską a jej wschodnimi sąsiadami. Biegle władał językiem niemieckim, włoskim i rosyjskim. Pracował nad habilitacją na temat „Piotr Rozjusz jako przykład renesansowego romanisty”. Miał 49 lat.

+ Sławomir Skrzypek
Prezes Narodowego Banku Polskiego
Pochodził z Katowic. Jak na bankowca, miał nietypowy życiorys. W czasie studiów na Politechnice Gliwickiej związał się z NZS. W sierpniu 1982 r. został aresztowany i siedział przez kilka miesięcy. Po wyjściu na wolność nie zaprzestał działalności w szeregach podziemnego NZS. W latach 90. pracował w Najwyższej Izbie Kontroli. Wtedy na czele tej instytucji stał Lech Kaczyński. Ta znajomość zdeterminowała jego karierę i życie. Prezes NIK wysłał go na szkolenie do USA, gdzie uzyskał dyplom MBA Uniwersytetu Wisconsin – La Crosse. Odbył także praktyki w Kongresie Stanów Zjednoczonych w Waszyngtonie. Od 2001 r. zajmował się doradztwem finansowym.

W latach 2002–2005, kiedy prezydentem Warszawy był Lech Kaczyński, Skrzypek został jego zastępcą. Odpowiadał m.in. za politykę finansową, inwestycje i nadzór właścicielski oraz za kontakty z europejskimi bankami. Miał doświadczenie w różnych obszarach sektora finansowego, m.in. od września 2006 r. pełnił obowiązki prezesa zarządu PKO BP. W styczniu 2007 r. został prezesem Narodowego Banku Polskiego. To m.in. jego decyzje sprawiły, że w czasie kryzysu finansowego złoty utrzymał stabilny kurs. W 2009 r. prestiżowy magazyn „Global Finance” wyróżnił go za trafną prognozę dotyczącą inflacji. Chciał, aby NBP realizował także misję edukacyjną. Z jego inicjatywy powstały serie kolekcjonerskich monet i medali z wizerunkami narodowych bohaterów. Był żonaty, osierocił troje dzieci. Miał 47 lat.

+ Ryszard Kaczorowski
ostatni Prezydent RP na uchodźstwie
Prezydent Rzeczpospolitej Polskiej na uchodźstwie w młodości wiele dla Polski cierpiał. Okazało się, że także dla Polski zginął. Mimo skończonych 90 lat Ryszard Kaczorowski wciąż podróżował między Londynem, gdzie mieszkał, a ojczyzną. Wydawało się, że jego siły są nie do zdarcia. Widać dla człowieka, który wyszedł żywy z Doliny Śmierci na Kołymie, niewiele rzeczy w życiu jest trudnych.

Prezydent w Lourdes
Jego miłością była Karolina, Polka ze Stanisławowa. Pobrali się w Anglii po wojnie. Urodziły im się dwie córki, później przyszło na świat pięcioro wnuków. Wszystkich ich Ryszard zaraził swoją kolejną wielką miłością – harcerstwem. Przez wiele lat był poza burzliwymi sporami politycznymi emigrantów, nie zapisał się do żadnej partii, tylko społecznie działał w harcerstwie, organizując m.in. jego światowe zloty. Na utrzymanie rodziny zarabiał jako księgowy. Politycy emigranci jednak starzeli się i umierali. Ryszard dał się więc w końcu zaprosić do emigracyjnego rządu. Zgodził się też, że w razie śmierci prezydenta na uchodźstwie, jego przyjaciela Kazimierza Sabbata, zostanie jego następcą. Wszystkie partie też się na to zgodziły, bo Ryszard Kaczorowski był trochę „obok” ich politycznych sporów. Kaczorowski sądził, że Polska odzyska niepodległość, zanim upłynie kadencja prezydenta Sabbata. Prezydent Sabbat zmarł jednak 19 lipca 1989 r. Tego samego dnia o 22.00 Ryszard Kaczorowski złożył przysięgę prezydencką. Urząd sprawował równolegle z Wojciechem Jaruzelskim, którego emigranci nie uznawali. Swój urząd i insygnia prezydenckie II Rzeczypospolitej (m.in. chorągiew i insygnia Orderu Orła Białego) Ryszard Kaczorowski przekazał dopiero w grudniu 1990 r. nowemu prezydentowi Lechowi Wałęsie. Jego zasługą jest podjęcie decyzji, żeby zrobić to właśnie wtedy. Wielu doradców chciało bowiem jeszcze zwlekać. Zamiast odbywać z nimi kolejne debaty, pojechał na kilka dni na modlitwę do Lourdes.

Dolina Śmierci
Ryszard Kaczorowski pochodził z Białegostoku. Kiedy w 1939 r. jego miasto zagarnęli Sowieci, wraz z kolegami harcerzami zorganizował w Białymstoku słynne Szare Szeregi. Żeby nawiązać kontakt z dowództwem w Warszawie, chłopak przekradał się przez granicę sowiecko-niemieckiego rozbioru.
Niestety, Sowieci rozbili ich organizację. 21-letni Rysiek, wtedy już komendant białostockiej chorągwi Szarych Szeregów, dostał karę śmierci za próbę obalenia władzy sowieckiej „na zachodnich terenach Białorusi”, czyli m.in. w Białymstoku. W celi śmierci więzienia w Mińsku spędził sto dni. – Było tam tak zimno, że kładliśmy się na kilka minut na zabrane z sądu akty oskarżenia, a potem biegaliśmy – opowiadał historykowi prof. Adamowi Dobrońskiemu, autorowi książki „Dziewięć wieczorów z prezydentem”. Karę śmierci zamieniono mu jednak na 10 lat łagru. Trafił do jednego z najstraszniejszych miejsc na ziemi: na Kołymę za kołem podbiegunowym, do kopalni złota „Duskanja”. W języku miejscowych oznacza to Dolinę Śmierci. Przyszły prezydent Najjaśniejszej Rzeczypospolitej od 8 rano do 22 w nocy rąbał zamarzniętą ziemię i woził ją taczkami do drewnianego koryta. Tam woda wypłukiwała z ziemi złoto. W nocy spał w swoich roboczych łachmanach i w butach, bo w przeciwnym razie zaraz ukradliby je kryminaliści. – Szybko traciłem siły, więc przeżycie zimy praktycznie nie wchodziło w rachubę. W dodatku uszkodziłem sobie kręgosłup. Szczęście w nieszczęściu polegało na tym, że nasza brygada opanowała sztukę zawyżania danych w sprawozdaniach – wspominał. – Jeden z lepszych w tej mierze specjalistów, inżynier z Leningradu, powiedział kiedyś: „Gdyby ktokolwiek w Moskwie te raporty sprawdzał, toby się dowiedział, że już dawno zasypaliśmy całą Cieśninę Beringa” – mówił prof. Dobrońskiemu. Ocalił go atak Niemców na Sowietów w 1941 r. Stalin pozwolił wtedy na tworzenie armii polskiej w ZSRR. Uwolniony Ryszard dotarł do tworzącej się armii Andersa. Wyszedł z nią ze Związku Sowieckiego. Jako łącznościowiec był pod Monte Cassino. W czasie zdobywania Ankony należał do pierwszych polskich żołnierzy, którzy wdarli się do centrum miasta.
oprac. Przemysław Kucharczak

Marszałkowie, posłowie i senatorowie

+ Krystyna Bochenek
Wicemarszałek Senatu
Nie należała do żadnej partii, choć startowała z list PO. W ostatnich wyborach na Śląsku zagłosowało na nią ćwierć miliona. Wcześniej pracowała w Radiu Katowice. Wtedy rozpoczęła swoje ogólnopolskie akcje. Słynną narodową klasówkę, czyli „Dyktando”, organizowane też w Grodnie, Paryżu i Wiedniu.

Zorganizowała też Festiwal Języka Polskiego i galę Ambasadora Polszczyzny dla upowszechniających nasz język za granicą. Na antenie radiowej prowadziła „Magazyn medyczny” oraz dziesiątki akcji prozdrowotnych. Mówiono, że powinna dostać tytuł „lekarza honoris causa”. Z „Gościem” organizowała dyskusje o języku m.in. lekarzy i księży. Przyjaciele nazywali ją „Krysią od ludzkich spraw”. Osierociła męża kardiochirurga – Andrzeja i dzieci Magdę i Tomasza. Niedługo miała zostać babcią. Koledzy śmiali się z niej: „Krysia, ty nigdy nie pójdziesz na emeryturę”. Okazało się, że mieli rację.

+ Krzysztof Putra
Wicemarszałek Sejmu
Osierocił 8 dzieci. Mieszkał z żoną i dziećmi w domu o powierzchni 273 metrów. Przeszedł w życiu długą drogę, od robotnika w Fabryce Przyrządów i Uchwytów w Białymstoku do wicemarszałka Sejmu. Z wykształcenia był technikiem mechanikiem. W swojej fabryce z czasem został mistrzem na wydziale doświadczalnym. Działał w „Solidarności”.

W wolnej Polsce zajął się polityką. Trwał przy braciach Kaczyńskich nawet wtedy, gdy ich partia Porozumienie Centrum wegetowała i zdawało się, że lada chwila zatonie. Doczekał jednak wraz z nimi odwrócenia losów: został politykiem PiS, posłem, wicemarszałkiem Senatu, a na koniec Sejmu. Jarosław Kaczyński mówił kiedyś, że nigdy się na Krzysztofie Putrze nie zawiódł, ufał mu i jako politykowi, i jako koledze. W oczy rzucały się niezwykle bujne wąsy Krzysztofa Putry. Miał 53 lata.

+ Jerzy Szmajdziński
Wicemarszałek Sejmu, poseł Lewicy, były minister obrony narodowej i były wiceprzewodniczący Polskiego Komitetu Olimpijskiego
Miał startować w tegorocznych wyborach prezydenckich jako kandydat Lewicy. Z wykształcenia był ekonomistą. Należał do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej od 1973 roku, aż do jej rozwiązania w 1990 roku, w tym od 1986 roku zasiadał w Komitecie Centralnym.

Od początku był jednym z liderów Socjaldemokracji Rzeczypospolitej Polskiej (SdRP), powstałej na gruzach PZPR, a następnie Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Uchodził za głównego specjalistę lewicy w spawach wojskowości. To pod jego kierownictwem powstał projekt ustawy zakładającej cywilną i demokratyczną kontrolę nad armią. Dzień przed śmiercią obchodził swoje 58. urodziny, był żonaty z Małgorzatą, osierocił dwoje dzieci – Agnieszkę i Andrzeja.

 

+ Leszek Deptuła
Poseł PSL
Weterynarz, samorządowiec. Urodzony w Żaganiu, w latach 1978–2002 pracował w lecznicy dla zwierząt w Wadowicach Dolnych. Działał w samorządzie zawodowym jako członek zarządu Małopolskiej, a następnie Podkarpackiej Izby Lekarsko-Weterynaryjnej. W latach 2002–2006 był marszałkiem województwa podkarpackiego.

W sejmiku województwa podkarpackiego był do 2007 roku. W 2007 r. dostał się do Sejmu z listy PSL. W 2009 r. bez powodzenia kandydował do Parlamentu Europejskiego. Żonaty, miał dwóch synów. Każdą wolną chwilę starał się spędzać z rodziną na łonie natury. Bardzo lubił podróże, interesowała go kultura i obyczaje innych narodów. Najchętniej jednak wypoczywał na działce, gdzie wśród wielu roślin najważniejsze miejsce zajmowała jego ulubiona dziewanna, o której mówił, że jest uosobieniem i symbolem piękna. W chwili śmierci miał 57 lat.

Grzegorz Dolniak
Poseł PO
Od zawsze związany z Będzinem. Studiował na Akademii Ekonomicznej w Katowicach, gdzie poznał swoją przyszłą żonę Barbarę. Działał aktywnie w Niezależnym Zrzeszeniu Studentów i uczelnianym AZS-ie. Reprezentował uczelnię na Akademickich Mistrzostwach Polski w siatkówce. Sport pozostał jego pasją także wtedy, gdy był już politykiem, i wypełniał mu, nieliczne, wolne chwile.

Lubił też prace w ogrodzie i czytanie książek. Pracował w fabryce obrabiarek, następnie założył własną firmę zajmującą się usługami motoryzacyjnymi i ochroną mienia. Zatrudniał w niej wielu niepełnosprawnych. Posłem był od 2001 r. Ostatnio sprawował funkcję wiceprzewodniczącego klubu parlamentarnego PO. Był też wiceprzewodniczącym zarządu tej partii w województwie śląskim. W chwili śmierci miał 50 lat. Osierocił córkę Patrycję.

Grażyna Gęsicka
Posłanka PiS
Kiedy 3 miesiące temu została szefową klubu PiS, jej 10-letni wnuk Mateusz zmartwił się: „To teraz będę widywał babcię jeszcze rzadziej?”. Mówiła, że jest z wnuka bez porównania bardziej dumna niż ze wszystkich politycznych nominacji i zaszczytów. Była rzadkim okazem wśród polityków: jej kompetencje szanowali nawet polityczni wrogowie (poza posłem Palikotem) i media, od „Gazety Wyborczej” po Radio Maryja.

Może dlatego, że nie wdawała się w polityczne pyskówki, tylko robiła swoje. Gdy była ministrem rozwoju regionalnego w rządzie PiS, dzięki niej Polska zwiększyła wykorzystanie środków unijnych z 4 do 70 proc. Miała sensowne poglądy na kwestie etyczne, ważne dla chrześcijan, chciała np. zakazu in vitro. Koledzy plotkowali, że za 5 lat PiS właśnie ją wystawi w wyborach prezydenckich. Miałaby szanse, bo jak mało kto, nie miała elektoratu negatywnego.

 

+ Przemysław Gosiewski
Poseł PiS
To osoba o tak gigantycznych możliwościach organizacyjnych i tak pracowita, że innej takiej nie znam – mówił o nim jego poprzednik na stanowisku szefa klubu PiS Marek Kuchciński. W 1984 r. wstąpił do NZS Uniwersytetu Gdańskiego. Po roku został szefem. Na uczelni zetknął się z Lechem Kaczyńskim, i odtąd jego życie nierozerwalnie związało się z braćmi Kaczyńskimi.

Brał udział w zakładaniu Porozumienia Centrum. Jedna z najbardziej zaufanych osób Jarosława Kaczyńskiego, przewodniczący stałego komitetu Rady Ministrów w jego rządzie, a od maja do listopada 2007 r. także wicepremier. Zasłynął wsparciem przystosowania stacji Włoszczowa Północ do obsługi pociągów pasażerskich. Zasłużył się w pracy nad projektami ustaw, m.in. o dostępie do zawodów prawniczych, o kredycie konsumenckim, przepisów antykorupcyjnych do ustaw samorządowych. Dwukrotnie żonaty, osierocił troje dzieci. Miał 46 lat.

+ Izabela Jaruga-Nowacka
Posłanka Lewicy
Była przewodnicząca Unii Pracy, wicepremier w rządzie Marka Belki. Z wykształcenia była etnografem. Swoją działalność publiczną związała głównie z kwestiami dotyczącymi kobiet, zaczynając już w połowie lat 80. w Lidze Kobiet Polskich. W 1993 r. rozpoczęła działalność w polskim parlamencie jako posłanka UP. Z partią rozstała się w 2005 r., zakładając Unię Lewicy, z której wystąpiła po kilku miesiącach.

Do parlamentu w tym samym roku dostała się z listy SLD. Dała się poznać jako osoba walcząca o równouprawnienie kobiet i mężczyzn, ale też o liberalizację ustawy o planowaniu rodziny i przerywaniu ciąży, włączała się w marsze i manifestacje osób działających na rzecz promowania związków homoseksualnych, była zwolenniczką tzw. neutralności światopoglądowej państwa. Była żoną Jerzego, matką Barbary i Katarzyny, w sierpniu skończyłaby 60 lat.

+ Sebastian Karpiniuk
Poseł PO
Zasłynął jako członek komisji śledczej ds. nacisków, a przez kilka miesięcy także jej szef. Wcześniej dał się poznać w walce o ostry kształt ustawy lustracyjnej. – Powiedziałem, że Polacy mają wiedzieć, kogo mijają na ulicy. Nie wszystkim się to podobało – mówił w wywiadzie dla „Rzeczpospolitej”. Wielokrotnie wypowiadał się też na temat zniesienia immunitetów poselskich i popierał zakaz kandydowania przez osoby skazane.

Z wykształcenia prawnik, karierę polityczną zaczynał w Kongresie Liberalno-Demokratycznym, następnie działał w Unii Wolności. W Platformie Obywatelskiej był od momentu jej powstania w 2001 roku. Mocno związany z rodzinnym Kołobrzegiem, w latach 2004–2005 pełnił funkcję zastępcy prezydenta tego miasta. Prywatnie kibicował koszykarskiej drużynie Kotwica Kołobrzeg. Żartował, że po odejściu z wielkiej polityki chciałby zostać prezydentem Kołobrzegu. Był kawalerem, miał 38 lat.

 

+ Aleksandra Natalli-Świat
Posłanka PiS, od dwóch lat jeden z wiceprezesów tej partii
Z wykształcenia ekonomista. W Sejmie przewodniczyła Komisji do spraw Finansów Publicznych. W czasach rządu PiS to z nią premier Jarosław Kaczyński konsultował większość istotnych decyzji ekonomicznych. W czasach studenckich działała w Niezależnym Zrzeszeniu Studentów, w którym walczyła między innymi o likwidację obowiązkowych wykładów z ekonomii politycznej.

To w tych czasach poznała późniejszych polityków jak Adam Lipiński czy Bogdan Zdrojewski. Później działaczka Porozumienia Centrum, tworzonego przez braci Kaczyńskich. Na Dolnym Śląsku przewodniczyła m.in. Fundacji Gospodarczej Centrum oraz organizowała Dolnośląską Szkołę Młodych Polityków, będącą swoistą kuźnią liderów konserwatywnych, w której wykładał także Lech Kaczyński. Miała 51 lat.

+ Maciej Płażyński
Prezes Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”
Gdy przyszły represje na działaczy Związku Polaków na Białorusi, pojechał do Grodna, aby służyć im pomocą. Wcześniej jeździł na Wschód z konwojami polskich książek, pomocy szkolnych, darami. Dla zasad był gotowy zrezygnować z posad. Współtworzył PO, ale gdy zorientował się, że realizacja tego projektu politycznego odbiega od jego wyobrażeń, w 2003 r. zrezygnował z funkcji wiceprezesa.

Był zwolennikiem wspólnych rządów PO i PiS. Do polityki trafił jako działacz opozycji. Jako student prawa na Uniwersytecie Gdańskim związał się ze środowiskiem Aleksandra Halla, lidera Ruchu Młodej Polski. Później zakładał Niezależne Zrzeszenie Studentów. W 1981 r. kierował strajkiem na Uniwersytecie Gdańskim. W latach 80. współpracował z D. Tuskiem. Pozostawił żonę i trzech synów. Miał 52 lata.

+ Zbigniew Wassermann
Poseł PiS
Jego maksyma życiowa brzmiała: „Uczciwie postępować w każdej sytuacji, bez względu na konsekwencje”. Prawnik, prokurator. Minister, koordynator służb specjalnych w rządzie K. Marcinkiewicza, a później w rządzie J. Kaczyńskiego. W latach 2000–2001 był najbliższym współpracownikiem ówczesnego ministra sprawiedliwości Lecha Kaczyńskiego.

W latach 90. jako prokurator nadzorował śledztwa dotyczące utrudniania dochodzenia w sprawie śmierci Stanisława Pyjasa. W Prokuraturze Krajowej był odpowiedzialny m.in. za nadzór nad sprawą gangu pruszkowskiego. Zasiadał w sejmowej komisji śledczej ds. tzw. afery hazardowej. Mawiał: „Marzę o kraju prawa i sprawiedliwości, i tą zasadą kieruję się w swojej pracy”. Lubił grzybobranie, jazdę na rowerze, kajakarstwo i pływanie. Zostawił żonę, troje dorosłych dzieci i wnuki.

 

+ Arkadiusz Rybicki
Poseł PO
Pochodził z Gdyni. Dla znajomych „Aram”, jeden z założycieli w 1979 r. Ruchu Młodej Polski, środowiska nawiązującego do tradycji narodowych i konserwatywnych. Z wykształcenia historyk. Był redaktorem i wydawcą podziemnego czasopisma „Bratniak”. W sierpniu 1980 roku to właśnie on wymalował sławną tablicę z 21 postulatami strajkowymi, którą przechował w stanie wojennym.

W najtrudniejszych chwilach lat 80. pomagał Lechowi Wałęsie, którego był nieformalnym sekretarzem. Gdy Wałęsa został prezydentem RP, Rybicki został ministrem w Kancelarii Prezydenta RP. Szybko jednak popadł w konflikt z Mieczysławem Wachowskim i musiał odejść. Z listy PO dwukrotnie zdobył mandat poselski. Wraz z żoną Małgorzatą założyli stowarzyszenie pomocy dzieciom autystycznym, gdyż mają syna zmagającego się z tą chorobą. Jego córka jest śpiewaczką operową. Miał 57 lat.

+ Wiesław Woda
Poseł PSL
Jeden z najbardziej doświadczonych parlamentarzystów. Poseł sejmu kontraktowego z ramienia ZSL, od 1997 roku nieprzerwanie w łamach sejmowych jako reprezentant Polskiego Stronnictwa Ludowego. W 2008 roku „Gazeta Krakowska” uznała go za najbardziej aktywnego posła z Małopolski. Z wykształcenia inżynier rolnik. Od 1976 r. przez 12 lat zasiadał w Radzie Narodowej Miasta Krakowa.

W latach 1987–1990 pełnił funkcję wiceprezydenta Krakowa, a następnie wicewojewody krakowskiego. W 1991–1993 był członkiem Trybunału Stanu, a od 1994 do 1997 r. zajmował stanowisko wojewody tarnowskiego. Był także szefem małopolskiego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych RP. Jego klubowa koleżanka Ewa Kierzkowska opowiada, że przed świętami został brutalnie pobity: – Prosiłam go, by nie leciał, ale mówił: „Nie, musimy tam być”. Był żonaty, miał dwie dorosłe córki. Zginął w wieku 64 lat.
archiwum Biura Poselskiego

+ Jolanta Szymanek-Deresz
Posłanka Lewicy
Wcześniej m.in. szefowa Kancelarii prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego. Pochodziła z rodziny prawniczej (ojciec był sędzią Sądu Najwyższego), sama też ukończyła studia w tym kierunku. Praca u boku prezydenta Kwaśniewskiego uczyniła ją osobą na tyle znaną, że zdobyła bez problemu mandat poselski.

Miała opinię polityka świetnie radzącego sobie w dyskusjach i sporach, które zawsze prowadziła stanowczo, ale też z kulturą. Oprócz polityki pochłaniał ją sport, a konkretnie tenis, w którym była niedościgniona wśród parlamentarzystów, w rozgrywkach pokonała m.in. Jerzego Szmajdzińskiego. Wygrywała dwukrotnie rankingi „Polityki” i „Wprost” – w pierwszym wygrała jako najlepszy z 12 posłów, w drugim jako najlepiej ubrana posłanka. Przed wylotem do Smoleńska na lotnisko odprowadził ją mąż Paweł, osierociła córkę Katarzynę, w lipcu skończyłaby 56 lat.

 

+ Edward Wojtas
Poseł PSL
Od 1976 r. związany z ruchem ludowym. Do 1989 r. działał w lubelskim ZSL, a od 1990 r. był aktywnym działaczem Polskiego Stronnictwa Ludowego. Jego właściwa kariera polityczna rozpoczęła się jednak w połowie lat 90., kiedy został wicedyrektorem wydziału zdrowia w lubelskim Urzędzie Wojewódzkim, a potem dyrektorem generalnym tego urzędu.

W latach 1998–2007 pełnił funkcję radnego Sejmiku Województwa Lubelskiego, a w latach 2005–2006 był marszałkiem tego urzędu. Od 2005 roku prezes zarządu wojewódzkiego PSL, posłem został dwa lata później. Kandydował również do Parlamentu Europejskiego, jednak bez powodzenia. Urodził się w Wólce Modrzejowej, w gminie Rzeczniów, 55 lat temu. Ukończył studia na Wydziale Ekonomicznym UMCS w Lublinie. Należał do Bractwa Miłosierdzia im. św. Brata Alberta. Żonaty od 30 lat, osierocił dwie córki.

+ Janina Fetlińska
Senator i członek rady politycznej PiS
Ukończyła Wydział Pielęgniarstwa AM w Lublinie. Publikowała artykuły naukowe z zakresu pielęgniarstwa i promocji zdrowia. Była członkiem towarzystw naukowych i społecznych, m.in. Polskiego Towarzystwa Pielęgniarskiego. Tworzyła i była pierwszym prezesem Kolegium Pielęgniarek i Położnych Środowiskowych Rodzinnych w Polsce oraz Obywatelskiej Koalicji „Tytoń albo Zdrowie”.

Działała w PCK i Polskim Stowarzyszeniu Medycyny Społecznej. Była zastępcą przewodniczącego senackiej komisji zdrowia, a także członkiem komisji nauki, edukacji i sportu oraz komisji spraw emigracji i łączności z Polakami za granicą. Na swojej stronie internetowej pisała: „Mój zawód – pielęgniarstwo – nauczył mnie patrzeć na drugiego człowieka jak na osobę, której zawsze powinnam udzielić pomocy w potrzebie”. Miała 58 lat.

+ Stanisław Zając
Senator RP
Należał do PiS, zasiadał w Radzie Politycznej tej partii. W 1971 roku ukończył prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim, odbył aplikacje sędziowską i adwokacką, bronił działaczy opozycyjnych w licznych procesach politycznych. W 1993 r. założył własną kancelarię adwokacką w Jaśle. W latach 1992–2005 należał do Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego, pełnił funkcję wiceprezesa, a następnie prezesa Zarządu Głównego.

Był także przewodniczącym Rady Naczelnej ZChN. W latach 2002–2005 sprawował mandat radnego Sejmiku Województwa Podkarpackiego. W latach 1991–1993, 1997–2001 i 2005–2008 był posłem na Sejm RP I, III, V i VI kadencji. W Sejmie III kadencji pełnił funkcję wicemarszałka. W Senacie VII kadencji reprezentował okręg wyborczy Krosno. Mandat uzyskał w wyborach uzupełniających przeprowadzonych w 2008 r. Pozostawił żonę i dwoje dzieci. Miał 61 lat.

Żołnierze i duchowni

+ Gen. dyw. bp Tadeusz Płoski
Biskup polowy WP
Drugi biskup polowy po odzyskaniu przez Polskę wolności w 1989 r., funkcję tę objął w 2004 r. Jako pierwszy kapelan wojskowy ukończył Podyplomowe Studium Operacyjno-Strategiczne w Akademii Obrony Narodowej. Święcenia kapłańskie przyjął w 1982 r., pracę w ordynariacie polowym rozpoczął od momentu jego przywrócenia w 1991 r. Był m.in. kapelanem Biura Ochrony Rządu.

Jako redaktor naczelny pisma ordynariatu „Nasza Służba” i korespondent KAI blisko współpracował z dziennikarzami. W 2001 r. został kanclerzem kurii. Był profesorem nauk prawnych, przeszedł wszystkie stopnie wojskowe, do generała dywizji. Pełnił opiekę duszpasterską nad Rodzinami Katyńskimi. W czasie uroczystości 10 kwietnia w Katyniu miał wygłosić homilię, w której napisał m.in.: „Jezus jako Prawda niesie wyzwolenie od tego, co zniewala, co nie pozwala trzeźwo spojrzeć na wydarzenia codziennego życia”. Miał 54 lata.

+ Gen bryg. abp Miron Chodakowski
Prawosławny ordynariusz WP
Prawosławny ordynariusz Wojska Polskiego, arcybiskup hajnowski. Święcenia kapłańskie przyjął w 1979 r. i w tym samym roku złożył śluby wieczyste w klasztorze w Supraślu, którego od 1984 r. był przełożonym. W 1990 r. nadano mu tytuł archimandryty (najwyższa godność w prawosławnym życiu mniszym).

Położył duże zasługi dla odbudowy klasztoru i ożywienia życia religijnego. Był opiekunem duchowym Bractwa Prawosławnego. W 1998 r. przyjął chirotonię (sakrę) i został biskupem hajnowskim, wówczas też mianowano go generałem brygady. W 2008 r. otrzymał godność arcybiskupa. Jako prawosławny ordynariusz zabierał głos w sprawach wojskowych, m.in. protestował przeciwko stosowaniu „wysoce niehumanitarnej broni kasetowej”, której używano np. w wojnie w Gruzji. Miał 53 lata.

+ Ks. płk Adam Pilch
Ewangelicki duszpasterz polowy
Kapłan ewangelickiego duszpasterstwa polowego. W 1990 r. ordynowany na duchownego Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP. W latach 1993–1995 był administratorem parafii ewangelicko-augsburskiej Wniebowstąpienia Pańskiego w Warszawie, gdzie w 1995 roku został wybrany na stanowisko proboszcza.

Był też administratorem parafii ewangelickich w Żyrardowie i Węgrowie. W 1995 roku rozpoczął pracę w Ewangelickim Duszpasterstwie Wojskowym. Pełnił funkcję zastępcy ewangelickiego biskupa wojskowego w stopniu pułkownika. Był członkiem Kapituły Orderu Uśmiechu. Współorganizator ekumenicznych nabożeństw w Warszawie, członek Komitetu Warszawskich Dni Biblijnych przy Towarzystwie Biblijnym w Polsce. Uczestniczył w spotkaniach z żołnierzami w misjach pokojowych w Kosowie, Libanie, Czadzie. Pozostawił żonę i córkę. Miał 45 lat.

 

+ Ks. prałat Roman Indrzejczyk
kapelan Prezydenta
Jestem przeciwko ciasnocie, oburzaniu się i potępianiu świata – opowiadał ks. Roman Indrzejczyk. Te słowa wyznaczały jego całą kapłańską drogę. Był przez 20 lat kapelanem szpitala dla psychicznie chorych. – To nauczyło mnie ogromnego szacunku do każdego człowieka – opowiadał. Przez lata przyciągał ludzi z różnych stron barykady: przychodzili do niego i bracia Kaczyńscy, i Jacek Kuroń.

Nie zważając na oburzenie swego środowiska, odprawił Msze w czasie pogrzebów Jacka Kuronia i Jana Józefa Lipskiego. – Jestem księdzem. Mam służyć ludziom. I jeśli mnie proszą, bym w czymś uczestniczył, to uczestniczę. Koniec, kropka. Nie interesuje mnie tzw. elektorat – wyjaśniał „Gościowi”. – Boję się tych, którzy wszędzie węszą nieuczciwość. Był cenionym spowiednikiem. Parafianie chwalili jego błyskotliwe kazania w parafii Dzieciątka Jezus na Żoliborzu. Uczył religii w szkole muzycznej. Udzielał się w ruchu ekumenicznym.

+ Ks. Andrzej Krzysztof Kwaśnik
Kapelan Federacji Rodzin Katyńskich
Duszpasterz stołecznej Policji i Stowarzyszenia Rodzina Policyjna 1939, proboszcz parafii św. Tadeusza Apostoła na warszawskiej Sadybie, wicedziekan dekanatu wilanowskiego, od 2003 r. kanonik. Urodził się 10 listopada 1956 r. w Warszawie, został wyświęcony 3 czerwca 1984 r. w bazylice archikatedralnej św. Jana Chrzciciela w Warszawie przez kardynała Józefa Glempa.

Najpierw był wikariuszem w Warce, potem w Pruszkowie i na Rakowcu Południo-wym. Następnie pełnił funkcję proboszcza w Starej Iwicznej koło Warszawy, gdzie wprowadził tradycję otwarcia sezonu motocyklowego. Co roku wspólnie uczestniczą w nim motocykliści i policjanci. Ks. Kwaśnik wszędzie gdzie pracował odprawiał Msze dla motocyklistów, na których modlono się za ofiary wypadków drogowych. Sam nie jeździł na motocyklu. Znany był z pogodnego usposobienia.

+ Ks. Józef Joniec
pijar, twórca Parafiady
Ur. 12 października 1959 r. w Laskowej k. Limanowej. Pierwszą profesję zakonną w Zakonie Pijarów złożył 16 sierpnia 1977 r., przyjmując za patrona św. Krzysztofa. W maju 1985 r. z rąk ks. bp. Władysława Miziołka przyjął święcenia kapłańskie. Po otrzymaniu święceń podjął posługę w Krakowie, Hebdowie.

Od 1990 r. był związany z Warszawą, gdzie był w różnych okresach m.in. duszpasterzem, katechetą, wizytatorem katechetycznym, rektorem kolegium pijarów, a przede wszystkim inicjatorem, współzałożycielem, propagatorem i długoletnim prezesem Stowarzyszenia Parafiada św. Józefa Kalasancjusza. Głęboko wierzył w przesłanie parafiadowe – wychowania młodego pokolenia przez wiarę, kulturę i sport. Parafiada organizowana jest od 1992 r. 
Do stowarzyszenia należy ok. 36 tys. członków i sympatyków.

 

+ Ks. Jan Osiński
Ordynariat polowy WP
Studiował w Wojskowej Akademii Technicznej na Wydziale Elektroniki, jednak po roku zrezygnował ze studiów i wstąpił do seminarium. Po święceniach, które otrzymał w 2001 r., był wikariuszem w parafii wojskowej w Dęblinie. Następnie pełnił obowiązki wicekanclerza Kurii Polowej WP i sekretarza Biskupa Polowego WP.

Był naczelnym kapelanem Straży Ochrony Kolei i kapelanem Komendy Głównej Straży Ochrony Kolei w Warszawie. Pełnił także funkcję wikariusza parafii katedry polowej WP i kapelana 1. Bazy Lotniczej w Warszawie. Był też korespondentem Ordynariatu Polowego WP dla Radia Watykańskiego. W 2008 r. ukończył prawo kanoniczne na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego i rozpoczął studia prawnicze na Wydziale Prawa i Administracji. W 2009 r. uczestniczył w Synodzie Ordynariatu Polowego w Polsce. Miał 35 lat.

+ Ks. Zdzisław Król
Kapelan warszawskiej Rodziny Katyńskiej
Był jednym z najważniejszych duchownych archidiecezji warszawskiej w okresie, gdy kierował nią prymas kard. Józef Glemp. Święcenia kapłańskie przyjął w 1958 r. Studiował na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, gdzie uzyskał doktorat z prawa kanonicznego.

Od 1967 r. był pracownikiem Kurii Metropolitalnej Warszawskiej, gdzie pełnił liczne funkcje, m.in. od 1979 r. do 1992 był jej kanclerzem. Uczestniczył w pracach komitetów organizacyjnych pielgrzymek Jana Pawła II do Polski. Blisko współpracował z ks. Jerzym Popiełuszką. Był postulatorem procesu beatyfikacyjnego ks. Popiełuszki. W ostatnich latach do emerytury w 2006 r. był proboszczem w kościele pw. Wszystkich Świętych w Warszawie. Angażował się w utrwalanie pamięci o pomordowanych na Wschodzie, a także o Polakach, którzy ratowali Żydów. Miał 75 lat.

+ Ks. Ryszard Rumianek
Rektor UKSW
Wybitny biblista. Święcenia kapłańskie przyjął w 1972 roku z rąk kardynała Stefana Wyszyńskiego. Studiował w Papieskim Instytucie Biblijnym w Rzymie, we Franciszkańskim Studium Biblijnym w Jerozolimie, a następnie przez dwa lata na Papieskim Uniwersytecie Gregoriańskim w Rzymie. Tu też obronił doktorat z teologii. W 1995 roku zrobił habilitację, a rok później uzyskał tytuł docenta.

W 1998 roku nadano mu tytuł profesora nadzwyczajnego Akademii Teologii Katolickiej. Był wielkim pasjonatem ksiąg biblijnych. Jego fascynacją była starotestamentalna Księga Ezechiela, na temat której opublikował szereg książek i artykułów. Jedną z ostatnich publikacji – artykuł w księdze pamiątkowej w 80. rocznicę urodzin kard. Glempa – poświęcił właśnie nieprzemijającej aktualności orędzia z tej księgi. Jego dewizą życiową było: „Respice finem” (Patrz na koniec). Miał 63 lata.

 

+ Gen. broni Andrzej Błasik
Dowódca Sił Powietrznych RP
Był pilotem klasy mistrzowskiej, z uprawnieniami instruktorskimi; w 1991 roku zdobył tytuł Pilota Roku w 40. Pułku Lotnictwa Myśliwsko-Bombowego. Służył w jednostkach lotnictwa w Mirosławcu, Świdwinie, Poznaniu, Warszawie i Krzesinach.

Po studiach w Holenderskiej Akademii Obrony i Szkole Wojennej Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych został dowódcą 2. Brygady Lotnictwa Taktycznego w Poznaniu. W 2007 roku na krótko został komendantem-rektorem Wyższej Szkoły Oficerskiej Sił Powietrznych w Dęblinie. Jeszcze w tym samym roku prezydent Lech Kaczyński awansował go na dowódcę Sił Powietrznych. Zyskał też stopień generała broni. Odznaczony medalami za zasługi na rzecz obronności kraju oraz Legią Zasługi, przyznawaną przez prezydenta USA. Miał żonę i dwoje studiujących dzieci. Miał 48 lat.

+ Gen. Franciszek Gągor
Szef Sztabu Generalnego
Absolwent akademii wojskowych w Polsce, w Rzymie we Włoszech i USA. Szkolił żołnierzy polskich kontyngentów, wyznaczonych do operacji pokojowych na świecie. Sam brał udział w takich misjach. W 1988 r. rozpoczął służbę w Głównym Zarządzie Szkolenia Bojowego, a następnie w Zarządzie Wojskowych Spraw Zagranicznych SG WP.

W 1991 r. był zastępcą dowódcy PKW w operacji "Pustynna burza", a następnie zastępcą dowódcy sektora misji UNIKOM. Był jednym z głównych przedstawicieli zespołu przygotowującego wstąpienie Polski do NATO, jednym z dowódców misji w Iraku, na Wzgórzach Golan, polskim przedstawicielem wojskowym przy Komitetach Wojskowych NATO i UE w Brukseli. Od czterech lat szefował Sztabowi Generalnemu WP. To on przeprowadził naszą armię od poborowej do zawodowej. Uhonorowany wieloma odznaczeniami. Osierocił dwoje dzieci. Miał 61 lat.

+ Gen. dyw. Tadeusz Buk
Dowódca Wojsk Lądowych RP
Ukończył Wyższą Szkołę Oficerską Wojsk Pancernych w Poznaniu, studia dowódczo-sztabowe w USA, a potem także studia operacyjno-strategiczne w Akademii Obrony Narodowej. W 2004 r. awansował do stopnia generała brygady, zaraz potem jako zastępca dowódcy IV zmiany Polskiego Kontyngentu Wojskowego pojechał do Iraku.

Po powrocie z misji zajął się szkoleniem połączonych sił NATO. W 2007 r. był w polskim kontyngencie wojsk w Afganistanie. Potem wrócił do Iraku. Został odznaczony najwyższym odznaczeniem wojskowym: Krzyżem Komandorskim Orderu Krzyża Wojskowego oraz jednym z wyższych odznaczeń cywilnych: Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. We wrześniu ubiegłego roku został dowódcą Wojsk Lądowych. Miał 50 lat.

 

+ Gen. bryg. Kazimierz Gilarski
Dowódca Garnizonu Warszawa
Urodzony w Rudołtowicach. Absolwent Wyższej Szkoły Oficerskiej Wojsk Zmechanizowanych im. Tadeusza Kościuszki we Wrocławiu. Studiował również w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Krakowie. Ukończył także Podyplomowe Studium Pedagogiki w Akademii Obrony Narodowej. Zawodową służbę wojskową rozpoczął w 1978 roku.

Od 1979 roku związany z Komendą Garnizonu Warszawa, gdzie pełnił kolejno funkcje: dowódcy plutonu, zastępcy dowódcy kompanii wart honorowych, pomocnika szefa wydziału ds. uroczystości i imprez wojskowych, starszego oficera wydziału operacyjnego oraz szefa tego wydziału, zastępcy komendanta garnizonu. Jest współautorem nowej wersji Ceremoniału Wojskowego. Interesował się historią wojskowości, sportem i turystyką. Osierocił córkę i syna. Miał 65 lat.

+ Ppłk Zbigniew Dębski
Członek Kapituły Orderu Wojennego Virtuti Militari
Urodzony 29 listopada 1922 roku. w Łasinie koło Grudziądza. W trakcie powstania warszawskiego był dowódcą 7. drużyny 3. kompanii „Szare Szeregi-Junior”. Brał udział w walkach o Pocztę Główną oraz o PAST-ę, ranny w trakcie obrony kina „Coloseum”.

Po Powstaniu warszawskim jeniec niemieckich stalagów. Po powrocie do Polski ukończył chemię na uniwersytecie. Wielokrotnie zwalniany z pracy z uwagi na przeszłość w AK. Przed przejściem na emeryturę był dyrektorem w zakładach chemicznych w Inco. W 1980 roku został przewodniczącym środowiska żołnierzy Batalionu AK „Kiliński”. Był także blisko związany ze Związkiem Powstańców Warszawskich oraz dwoma komitetami Budowy Pomnika Powstania Warszawskiego. Odznaczony orderem Virtuti Militari V kl. oraz trzy razy Krzyżem Walecznych.

+ Wiceadm. Andrzej Karweta
Dowódca Marynarki Wojennej RP
Studiował na polskich uczelniach oraz w Królewskiej Akademii Studiów Obronnych w Londynie. W polskiej flocie przeszedł wszystkie szczeble dowódczej kariery, zaczynając od dowództwa trałowca ORP Czapla. Dowodził 13. Dywizjonem Trałowców w Helu. W 2002 r. został zastępcą szefa Oddziału Broni Podwodnej w Naczelnym Dowództwie Sojuszniczych Sił Zbrojnych NATO na Oceanie Atlantyckim.

W 2003 r. był polskim przedstawicielem łącznikowym w Sojuszniczym Dowództwie Transformacji NATO w Norfolk w USA. W 2006 r. został zastępcą dowódcy 8. Flotylli Obrony Wybrzeża w Świnoujściu. Awansował na kontradmirała i został zastępcą szefa Sztabu Marynarki Wojennej w Gdyni. Prezydent Lech Kaczyński mianował go na stopień wiceadmirała i powierzył dowodzenie polską Marynarka Wojenną. Miał troje dzieci. 52 lata.

 

pap/Artur Reszko
+ Gen. bryg. Stanisław Nałęcz-Komornicki
Kanclerz Orderu Wojennego Virtuti Militari
W czasie wojny działał w WZW, a następnie AK (pseudonim Nałęcz). W czasie Powstania Warszawskiego walczył w Zgrupowaniu Róg, w rejonie Starego Miasta, Powiśla i Czerniakowa.

Pod koniec wojny został oficerem Ludowego Wojska Polskiego. Represjonowany w latach powojennych. Mianowany generałem brygady w stanie spoczynku.

Autor kilkunastu książek o tematyce wojskowej i wojennej, w tym pamiętnika z Powstania Warszawskiego „Na barykadach Warszawy”. Miał 86 lat.

+ Gen. Bronisław Kwiatkowski
Dowódca Operacyjnych Sił Zbrojnych
Służył na stanowiskach dowódczych w jednostkach w Żaganiu, Krakowie, Warszawie, Bydgoszczy. W 1995 roku został dowódcą Polskiego Kontyngentu Wojskowego Sił Pokojowych ONZ w Syrii.

W latach 2003–2004 był zastępcą dowódcy Wielonarodowej Dywizji Centrum-Południe w Iraku, a w latach 2006 i 2007 jej dowódcą.

W 2005 roku był szefem szkolenia Nowej Armii Irackiej, w ramach Misji Szkoleniowej NATO w Bagdadzie. W 2007 r. powołano go na dowódcę Operacyjnych Sił Zbrojnych. Miał 60 lat.

+ Gen. dywizji Włodzimierz Potasiński
Dowódca Sił Specjalnych
Od dwóch i pół roku był Dowódcą Sił Specjalnych – elity Wojska Polskiego. Urodził się w Czeladzi. Był absolwentem uczelni wojskowych w Polsce i Stanach Zjednoczonych, a także kursów w NATO-wskiej szkole w bawarskim Oberammergau.

Dowodził między innymi polskim kontyngentem wojskowym w Syrii. Był zastępcą dowódcy polskiego kontyngentu w Iraku.

Ceniony za otwartość, życzliwość oraz skromność i przystępność. Znany był z zamiłowania do biegów długodystansowych, brał udział w maratonach. Miał niespełna 54 lata.

+ Ks. prałat Bronisław Gostomski
Kapelan Stowarzyszenia Polskich Kombatantów w Wielkiej Brytanii
Pochodził z Sierpca na Mazowszu. Wyświęcony na kapłana w 1972 r. Pracował w Wyszogrodzie i w Płocku. Od 1982 r. pracował w Wielkiej Brytanii.

Był kapelanem prezydenta Ryszarda Kaczorowskiego. Od 2003 roku był proboszczem w parafii św. Andrzeja Boboli w Londynie, gdzie przechowywane są pamiątki po Polskich Siłach Zbrojnych. Miał 62 lata.

Przedstawiciele organizacji kombatanckich

+ Ewa Bąkowska
Przedstawicielka Stowarzyszenia Rodzin Katyńskich w Krakowie
Była wnuczką gen. bryg. Mieczysława Smorawińskiego, zamordowanego w Katyniu. 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń. Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”, prezydent Lech Kaczyński awansował Smorawińskiego na stopień generała dywizji. Ewa Bąkowska była kustoszem, kierownikiem Oddziału Informacji Naukowej i Katalogów Biblioteki Jagiellońskiej.

+ Anna Maria Borowska
Przedstawicielka Rodzin Katyńskich
Była pierwszą wiceprzewodniczącą Gorzowskiej Rodziny Katyńskiej, córka oficera zamordowanego w Katyniu.

+ Bartosz Borowski
Członek Rodzin Katyńskich
Wnuk Anny Borowskiej.

+ Czesław Cywiński
Prezes Zarządu Głównego Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, kombatant
Urodzony 19.03.1926 r. w Wilnie. W czasie okupacji był wywiadowcą Związku Wolnych Polaków, a potem żołnierzem 1. Wileńskiej Brygady AK. Aresztowany w 1944 r. przez Sowietów spędził dwa lata w łagrze. Po powrocie do kraju ukończył politechnikę i został inżynierem budownictwa. Awansowany do stopnia podpułkownika został odznaczony m.in. Krzyżem Walecznych i Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.

+ Edward Duchnowski
Sekretarz generalny Zarządu Głównego Związku Sybiraków w Polsce
Walczył o zadośćuczynienie dla żyjących jeszcze 38 tys. Polaków wywiezionych na Wschód. Sam w latach 1940–1946 przeżył 6 trudnych lat na „nieludzkiej ziemi”. Był jednym z najaktywniejszych działaczy Związku. Angażował się w przygotowania Roku Sybiraka, który obchodzono w 1994 r. Był jednym z redaktorów wydawanego we Wrocławiu „Zesłańca” – kwartalnika Rady Naukowej Zarządu Głównego Związku Sybiraków.

+ Janusz Krupski
Kierownik Urzędu ds. Kombatantów
Ten bardzo odważny człowiek osierocił córkę i sześciu synów. Najstarszy skończył studia i już się wyprowadził, najmłodsze dzieci są nastolatkami. Odwagę wykazał, gdy w latach 70. XX wieku, jako student historii w Lublinie, otwarcie występował przeciw komunizmowi. W 1977 r. z kilkoma podobnymi mu zapaleńcami stworzył podziemne pismo „Spotkania”. Drukowali go na powielaczach. W razie wpadki „władza robotnicza” wsadziłaby ich na kilka lat za kraty. W stanie wojennym ukrywał się, później był internowany. A w 1983 r. grupa znanego mordercy kpt. Grzegorza Piotrowskiego z SB zorganizowała na niego zamach. Esbecy w biały dzień porwali Janusza z ulicy przed Pałacem Kultury w Warszawie i wepchnęli do dużego fiata. Wywieźli go do Puszczy Kampinoskiej i oblali fenolem. Żrący płyn poparzył Janusza, ale go nie zabił. Jego żona Joanna jest szefową Związku Dużych Rodzin 3 Plus. Mieszkał w Grodzisku Mazowieckim. W przeszłości był zastępcą prezesa IPN.

 

+ Tadeusz Lutoborski
Wieloletni przewodniczący warszawskiej Rodziny Katyńskiej
Syn ppor. Adama Lutoborskiego, oficera 46. Pułku Ułanów, zamordowanego w Katyniu. Urodzony 6 czerwca 1926 r. w Warszawie, profesor ekonomii.

+ Zenona Bożena Mamontowicz-Łojek
Prezes Polskiej Fundacji Katyńskiej
Współzałożycielka warszawskiej Rodziny Katyńskiej. Była żoną prof. Jerzego Łojka, zmarłego w 1986 r. wybitnego historyka, którego ojciec został zamordowany w Katyniu. Urodzona 22 grudnia 1937 r. w Warszawie, absolwentka szkoły baletowej, była tancerką, choreografem, krytykiem i historykiem baletu, doktorem nauk pedagogicznych. Napisała kilka naukowych i popularnonaukowych książek o historii polskiego baletu, w latach 1971–1974 kierowała baletem łódzkiej operetki.

+ Stefan Melak
Działacz „Solidarności”
W drugim obiegu wydawał książki o tematyce katyńskiej. Z jego inspiracji w 1991 r. w Charkowie i Miednoje ustawiono krzyże upamiętniające Polaków pomordowanych przez NKWD w 1940 r. W 1979 r., razem z ks. Wacławem Karłowiczem, kapelanem powstania warszawskiego, powołał do życia Konspiracyjny Komitet Katyński. W nocy 31 lipca 1981r. Stefan Melak kierował słynną akcją ustawiania pierwszego w Polsce Pomnika Katyńskiego. W Dolince Katyńskiej warszawskiego Cmentarza Powązkowskiego ustawiono wielki krzyż. Następnego dnia krzyż został zdemontowany przez bezpiekę. Odzyskano go i ustawiono ponownie dopiero w wolnej Polsce. Za działalność opozycyjną wielokrotnie zatrzymywany i bity, w stanie wojennym internowany. Publikował m.in. w „Gazecie Polskiej” i „Naszym Dzienniku”.

+ Stanisław Mikke
Wiceprzewodniczący Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa
Ukończył Wydział Prawa Uniwersytetu Warszawskiego. Adwokat, publicysta, redaktor naczelny pisma adwokatury polskiej „Palestra”, członek Okręgowej Rady Adwokackiej w Warszawie. Był sędzią Trybunału Stanu z rekomendacji AWS. Brał udział w pracach ekshumacyjnych w Katyniu, Miednoje i Charkowie. Autor wielu artykułów o tematyce prawno-historycznej oraz książki o pracach w miejscach zbrodni katyńskiej. Miał 63 lata.

+ Bronisława Orawiec-Löffler
Przedstawicielka Stowarzyszenia Rodzin Katyńskich
Bratanica Franciszka Orawca, zamordowanego w Katyniu oficera z Poronina. Działała w Stowarzyszeniu Rodzin Katyńskich, pełniła funkcję wiceprzewodniczącej oddziału małopolskiego. Z jej inicjatywy w 2009 r. zorganizowano obchody Dnia Katyńskiego w Poroninie, gdzie odsłonięto pamiątkową tablicę oraz wydano broszurę „Franciszek Orawiec. Poronianin, który zginął w Katyniu”. To miała być jej pierwsza wizyta w Katyniu.

+ Katarzyna Piskorska
Członek warszawskiej Rodziny Katyńskiej
Ceniona rzeźbiarka. Do Katynia leciała na grób ojca – Tomasza Henryka Piskorskiego, prawnika i wieloletniego działacza Związku Harcerstwa Polskiego, który zginął w Charkowie. Przy ulicy Powsińskiej w Warszawie, w willi będącej w czasie powstania warszawskiego siedzibą powstańców, prowadziła prywatną galerię sztuki. Miała 73 lata.

+ Andrzej Sariusz-Skąpski
Prezes Federacji Rodzin Katyńskich
Jego zamordowany w Katyniu ojciec był przed wojną prokuratorem w Ministerstwie Sprawiedliwości w Warszawie, a matka zmarła w 1942 roku. Miał wyższe wykształcenie politechniczne. W latach 1996–2003 był wiceprzewodniczącym Rady Federacji Rodzin Katyńskich, a od grudnia 2006 roku pełni funkcję prezesa federacji. Miał 73 lata.

+ Wojciech Seweryn
Autor pomnika Ofiar Katyńskich w Chicago
Urodził się jeden dzień przed wybuchem II wojny światowej. Jego ojciec Mieczysław widział go tylko przez godzinę. Potem – jako oficer – musiał ruszyć do swojej jednostki. Trafił potem do obozu w Kozielsku i był jedną z ofiar katyńskich w 1940 roku. Wojciech Seweryn był z wykształcenia plastykiem, ukończył krakowską Akademię Sztuk Pięknych. Wyjechał potem do USA, by – jak mówił – zrealizować dzieło swego życia – pomnik ofiar Katynia. Stanął on w Chicago. Przypomina słynną Pietę. Przedstawia Maryję, trzymającą na rękach martwego żołnierza.

+ Leszek Solski
Członek fundacji Golgota Wschodu
Jego ojciec, kpt. Kazimierz Solski, kawalerzysta i sportowiec, zginął w Katyniu w 1940 r.

+ Teresa Walewska-Przyjałkowska
Przewodnicząca Fundacji Golgota Wschodu
Pielęgnującej pamięć o mordach dokonanych na Polakach w dawnym Związku Sowieckim. Była doktorem nauk technicznych, pracownikiem Politechniki Warszawskiej, prezesem Zarządu Głównego Stowarzyszenia Krzewienia Kultu św. Andrzeja Boboli. Wcześniej była także sekretarzem ks. prałata Zdzisława Peszkowskiego, zmarłego w 2007 roku kapelana Rodzin Katyńskich. Do Katynia jechała z obrazem Matki Bożej Kozielskiej, namalowanym przez więźnia – polskiego oficera w obozie w Kozielsku.

+ Gabriela Zych
Prezes kaliskiego Stowarzyszenia Rodzina Katyńska
Jej teść Stefan Kazimierz Zych, kapitan rezerwy, ostatni list przysłał z Kozielska. Całe życie i energię, jak wspominają kaliszanie, poświęciła zachowaniu pamięci o Katyniu. Miała 70 lat.

Osoby towarzyszące

+ Joanna Agacka-Indecka
Prezes Naczelnej Rady Adwokackiej
Ukończyła prawo na Uniwersytecie Łódzkim. Potem była pracownikiem naukowym tego uniwersytetu. W latach 1992–1993 pracowała w kancelariach adwokackich w USA i Wielkiej Brytanii, Public Defender Office (Biurze Obrońców z Urzędu) oraz Instytucie Prawa Karnego Międzynarodowego. W latach 2003–2004 ukończyła na Akademii Prawa Europejskiego w Trewirze szkolenie pełnomocnika Międzynarodowego Trybunału Karnego. Uczestniczyła w przygotowywaniu projektu zmian Prawa o adwokaturze przez Zespół NRA oraz w komisji przygotowującej Nadzwyczajny Zjazd Adwokatury. Była wymieniana jako kandydat na sędziego Trybunału Konstytucyjnego. Osierociła nastoletnią córkę. Miała 46 lat.

+ Katarzyna Doraczyńska
Pracowała w Kancelarii Prezydenta RP.
Od niedawna była zastępcą Dyrektora Gabinetu Szefa Kancelarii Prezydenta RP. Miała 32 lata. W rządzie Kazimirza. Marcinkiewicza była doradcą ds. mediów, a potem rzecznikiem prasowym w Ministerstwie Sportu. Przygotowywała polską aplikację i z sukcesem promowała ideę Organizacji Mistrzostw Europy EURO 2012. Miała męża i niespełna 3-letnią córeczkę Hanię.

+ Aleksander Fedorowicz
Tłumacz przysięgły języka rosyjskiego
Pracował w warszawskiej kancelarii tłumaczy.

+ Dariusz Jankowski
Pracował w Kancelarii Prezydenta RP
Od 1993 r. na stanowisku aspiranta w Zespole Obsługi Organizacyjnej Prezydenta. Miał 55 lat.

+ Mariusz Kazana
Dyrektor Protokołu Dyplomatycznego
Pochodzi z Bydgoszczy. Zawodowy dyplomata ze specjalnością stosunki z Francją. Pracował m.in. w Departamencie Europy, Ambasadzie RP w Paryżu. W 2006 roku został mianowany dyrektorem generalnym MSZ. Był odpowiedzialny za wszystkie decyzje dotyczące struktury wewnętrznej ministerstwa. W lutym 2008 roku został dyrektorem Protokołu Dyplomatycznego. Miał 50 lat.

+ Wojciech Lubiński
Lekarz prezydenta
Miał stopień pułkownika i tytuł doktora habilitowanego nauk medycznych. W grudniu zeszłego roku, kiedy Lech Kaczyński przeziębił się, dr Lubiński żartobliwie tłumaczył dziennikarzom, że prezydent okazał się bardzo niesfornym pacjentem i za szybko wstał z łóżka po poprzedniej infekcji. Przed katastrofą poinformował też dziennikarzy o ciężkim stanie Jadwigi Kaczyńskiej.

+ Barbara Mamińska
Dyrektor Biura Kadr i Odznaczeń Kancelarii Prezydenta RP
Była córką Tadeusza Osińskiego „Teka”, żołnierza Orlika. Działała w opozycji solidarnościowej na Lubelszczyźnie. Pracowała w stołecznym Ratuszu, gdy prezydentem Warszawy był Lech Kaczyński.

+ Janina Natusiewicz-Mirer
Urodzona 1 stycznia 1940 roku w Brześciu nad Bugiem, zginęła 10 kwietnia 2010 roku o godz. 8.56 w katastrofie samolotu prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego pod Smoleńskiej.

Jako kilkumiesięczne dziecko z Matką wywieziona na "nieludzką ziemię"', którą opuściła za armią Andersa i wyruszyła na tułaczy szlak: przez Bliski Wschód, dotarła do krainy Masajów na pograniczu Kenii i Tanganiki, skąd przez Genuę w 1947 roku wróciła do Polski gdzie zamieszkała z odnalezionym ojcem, Janem w Jaworze.

Maturę zdała w Liceum Sióstr Urszulanek we Wrocławiu w 1958 r.
Dyplom z archeologii na wydziale historii sztuki uzyskała na Uniwersytecie Wrocławskim.
W drugiej połowie lat 60. XXw. rozpoczęła pracę w Przedsiębiorstwie Państwowym Pracownie Konserwacji Zabytków w Pracowni Dokumentacji Naukowo-Historycznej. Każdą pracę wykonywała z ogromnym zaangażowaniem i pasją. Jej największym dokonaniem jest opracowanie pełnej dokumentacji historycznej płótna Panoramy Racławickiej. Wykazała się również wielkim zaangażowaniem w zabezpieczenie resztek ocalałych z pożaru kościoła św. Elżbiety Węgierskiej we Wrocławiu 9 czerwca 1976 r.

Od roku 1980 współpracowała z opozycją demokratyczną, Wielką Solidarnością, a w stanie wojennym z Solidarnością Walczącą.

Propagatorka beatyfikacji księdza Jerzego Popiełuszki,
propagatorka kultu Miłosierdzia Bożego.
Współtwórczyni Fundacji Sztuki Sakralnej imienia Anny Walentynowicz i Szymona Mirera.
Współorganizatorka Seminariów "W trosce o Dom Ojczysty". Współpracowniczka Związku Legionistów z siedzibą na Oleandrach w Krakowie.
Wieloletnia, najbliższa współtowarzyszka Anny Walentynowicz i jej współpracownica.

Podróż do Katynia była ukoronowaniem ich wspólnych działań zmierzających do godnego upamiętnienia ofiar mordu katyńskiego oraz wszystkich tych, którzy zginęli na nieludzkiej ziemi.

 

+ Piotr Nurowski

Prezes PKOL
Pełnił tę funkcję od 2005 r. Urodzony 20.06.1945 r. w Sandomierzu. Prawnik, działacz PZPR. W latach 1973–1980 był prezesem Polskiego Związku Lekkiej Atletyki. W latach 80. pracował w Ministerstwie Spraw Zagranicznych i dyplomacji. Od 1992 r. wraz ze Zbigniewem Solorzem tworzył Telewizję Polsat. Prezes Polskiego Komitetu Olimpijskiego miał w czasie rocznicowych uroczystości złożyć wieniec od Polskiej Rodziny Olimpijskiej na grobach olimpijczyków zamordowanych w Katyniu.

+ Izabela Tomaszewska
Dyrektor protokołu w Kancelarii Prezydenta RP
Pracowała w Biurze Prasowym L. Kaczyńskiego, gdy był prezydentem Warszawy. W Kancelarii Prezydenta została najbliższym współpracownikiem Marii Kaczyńskiej, której pomagała w organizowaniu konferencji, wywiadów oraz akcji społecznych. Absolwentka Uniwersytetu Warszawskiego. Miała 55 lat.

+ Anna Walentynowicz
Działaczka opozycyjna
Jej zwolnienie z pracy ze Stoczni Gdańskiej w lipcu 1980 r. doprowadziło do strajku solidarnościowego, który zmienił się w wielki bunt przeciwko komunizmowi. Pochodziła z Wołynia. We wrześniu 1939 r. straciła rodziców, a jej brat został przez Sowietów wywieziony na Wschód i tam zginął. W 1945 r. trafiła do Gdańska, przez kilka lat pracowała jako pomoc domowa, w fabryce margaryny, w listopadzie 1950 r. trafiła do Stoczni Gdańskiej na stanowisko spawacza. W latach 70. była kolporterką prasy niezależnej, pisywała do podziemnego „Robotnika Wybrzeża”, była jednym z działaczy Wolnych Związków Zawodowych. Po sierpniu 80 r. stała się jednym z najważniejszych symboli „Solidarności”. W 1981 r. SB podjęło próbę jej otrucia. W stanie wojennym internowana i represjonowana. Nie zaprzestała działalności związkowej. Zdecydowana przeciwniczka Okrągłego Stołu. Po 1989 r. przez długi czas zapomniana, wielokrotnie krytykowała Wałęsę. W 2006 r. odznaczona przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego Orderem Orła Białego. Miała 81 lat.

+ Janusz Zakrzeński
Aktor teatralny i telewizyjny
Grał w teatrach warszawskich – Narodowym, Nowym, Polskim oraz w Teatrze im. J. Słowackiego w Krakowie. Najbardziej znany z ról filmowych – Benedykta Korczyńskiego w „Nad Niemnem”, Józefa Piłsudskiego w filmie „Polonia Restituta”. Podczas uroczystości państwowych, historycznych wcielał się w rolę Marszałka Piłsudskiego. Jego stosunek do innych ludzi i świata chyba najlepiej oddają jego własne słowa: „Nigdy niczego od życia nie żądałem. Przyjmowałem to, co dawał los. Człowiekowi nic się nie należy... Gdy byłem ministrantem, do pamiętnika wpisał mi się mądry ksiądz. Pisał tak: »Trzeba być zawsze z Bogiem, nie żądać dla siebie za wiele od życia, czynić najwięcej dobra dokoła«” (GN 2007).

 

 

Oficerowie BOR

+ Ppłk Jarosław Florczak
Jeden z najwyższych rangą oficerów Biura Ochrony Rządu, w służbie od 21 lat
Wielokrotnie odznaczany. Był już na emeryturze, ale wrócił do BOR. Świetnie grał w siatkówkę. Leciał do Smoleńska jako oficer nadzoru z ramienia kierownictwa BOR.

+ St. chor. Artur Francuz
Funkcjonariusz BOR, w służbie od 18 lat
Zaczynał karierę jako kierowca, z czasem trafił do grona funkcjonariuszy zajmujących się ochroną osobistą ważnych osobistości. Służył w ochronie prezydenta Ryszarda Kaczorowskiego.

+ Por. Paweł Janeczek
Funkcjonariusz BOR, w służbie od 17 lat
Uważany za świetnie wyszkolonego, trafił do ochrony głowy państwa. Trenował sztuki walki, lubił biegać. Jego pasją były motocykle.

+ Chor. Paweł Krajewski
Funkcjonariusz BOR, w służbie od 14 lat
Był harcerzem. Jego pasją było nurkowanie i wspinaczka.

+ Ppor. Piotr Nosek
Funkcjonariusz BOR, w służbie od 15 lat
Z zamiłowania rusznikarz. Interesował się też strzelectwem. Kolekcjonował noże.

+ Chor. Jacek Surówka
Jeden z najmłodszych funkcjonariuszy BOR lecących do Smoleńska, w służbie od 9 lat
Uważany za bardzo zdolnego i oddanego służbie. Jako wolontariusz opiekował się dziećmi niepełnosprawnymi. Znał trzy języki obce.

+ Chor. Marek Uleryk
Funkcjonariusz BOR, w służbie od 12 lat
Był instruktorem spadochronowym.

+ Kpt. Dariusz Michałowski
Doświadczony funkcjonariusz BOR, w służbie od 16 lat
Brał udział w biegach maratońskich.

+ Mł. chor. Agnieszka Pogródka-Węcławek
Funkcjonariuszka BOR, stewardessa, w służbie od 8 lat.
Interesowała się literaturą historyczną i naukową oraz sportem.

Załoga samolotu

+ Arkadiusz Protasiuk
kapitan

+ Robert Grzywna
członek załogi

+ Andrzej Michalak
członek załogi

+ Artur Ziętek
członek załogi

+ Barbara Maciejczyk
stewardessa

+ Natalia Januszko
stewardessa

+ Justyna Moniuszko
stewardessa