Na początku chciałbym zwrócić uwagę, że nikt nie zgłasza takich zastrzeżeń wobec alumnów, czyli studentów wyższego seminarium duchownego, którzy przygotowują się do przyjęcia święceń. A są oni przecież – tak samo jak nadzwyczajni szafarze – osobami świeckimi. Dopiero przyjmując święcenia diakonatu, zostają włączeni do stanu duchownego. Widzimy więc, że to, co w jednym przypadku uznawane jest za normę, w innym traktowane jest jako nadużycie. Tymczasem ręce kleryka i ręce szafarza nadzwyczajnego są tak samo dobre do tego, by udzielać Komunii, jeżeli do posługi tej zostali wyznaczeni przez Kościół. Mówi o tym jasno Kodeks prawa kanonicznego: „Tam, gdzie to doradza konieczność Kościoła, z braku szafarzy, także świeccy, chociażby nie byli lektorami lub akolitami, mogą wykonywać pewne obowiązki w ich zastępstwie, (…) także rozdzielać Komunię Świętą, zgodnie z przepisami prawa” (230, par. 3). Trzeba jednak zwrócić uwagę na dwa nieporozumienia, które mogą się tutaj pojawić.

Przyjrzyjmy się określeniu „nadzwyczajni szafarze Komunii Świętej”. Po pierwsze, trzeba podkreślić, że nie są oni szafarzami Eucharystii, a tak bywają określani. Słowem „Eucharystia” w języku polskim nazywamy zarówno celebrację Mszy św., jak i Komunię Świętą. Mówimy: „Idę na Eucharystię”, ale także: „Przyjmuję Eucharystię”. Stąd może rodzić się niepokój niektórych osób – bo sądzą one, że niekonsekrowani szafarze Komunii Świętej to ta sama funkcja co szafarze Eucharystii. Jest błędem używanie określenia „nadzwyczajny szafarz Eucharystii” w stosunku do nadzwyczajnych szafarzy Komunii Świętej. Eucharystię, czyli Mszę św., może sprawować wyłącznie kapłan (biskup lub prezbiter) i oczywiście potrzebne jest do tego przyjęcie święceń.

Druga kwestia dotyczy przymiotnika określającego charakter posługi szafarzy. Jest ona „nadzwyczajna”. Należy tu podkreślić, że posługi zarówno akolity, jak i szafarza są nadzwyczajnymi formami udzielania Komunii, a zatem są one sprawowane, gdy zabraknie szafarzy zwyczajnych, czyli kapłanów. Niedopuszczalna jest sytuacja, gdy kapłan celebrujący Eucharystię podczas obrzędu udzielania Komunii siedzi na miejscu przewodniczenia, a w posłudze zastępują go szafarze nadzwyczajni. Możemy o tym przeczytać w instrukcji „Posługa nadzwyczajnych szafarzy Komunii Świętej”, ogłoszonej przez Konferencję Episkopatu Polski w 1991 roku: „Nadzwyczajny szafarz pomaga w rozdawaniu Komunii Świętej, gdy przystępuje do niej większa liczba wiernych przy braku szafarzy, albo gdy szafarze ci są zajęci innymi czynnościami duszpasterskimi lub gdy udzielanie Komunii Świętej utrudnia im stan zdrowia albo podeszły wiek. Poza przypadkami choroby lub niedołężności odprawiający kapłan, a także koncelebransi nie mogą wyręczać się posługą pomocników, sami nie rozdzielając Komunii Świętej”. W instrukcji tej można zapoznać się dokładniej z zasadami pełnienia posługi nadzwyczajnych szafarzy Komunii Świętej. •