Aby wziąć udział w głosowaniu, należy wejść na stronę www.whr.muzhp.pl, zapoznać się z poszczególnymi wydarzeniami, zaakceptować regulamin Plebiscytu i oddać łącznie trzy głosy, jeden głos na jedno wydarzenie w każdej kategorii.

WYDARZENIE

•    Otwarcie zrewitalizowanego Zamku Krzyżackiego w Szczytnie, organizator: Urząd Miejski w Szczytnie
Zgodnie z charakterem zamku, jego otwarcie było zaaranżowane w klimacie średniowiecznym i w stylu myśliwskim. Udostępniono całość budowli − w tym wykopane pomieszczenia − a także wystawę reliktów odnalezionych podczas wykonywania prac. W Wiosce Rycerskiej zorganizowano strzelanie do tarczy z łuku tradycyjnego, walki rycerskie, koncert muzyki średniowiecznej i sygnałów myśliwskich. Wydarzenie zakończył występ Tomasza Karolaka z zespołem i pokaz teatru ognia.

•    Sub una campana / Pod jednym dzwonem, organizator:  Urząd Miasta Krakowa
W 2021 r. dzwon Zygmunt obchodził jubileusz 500-lecia. Z tej okazji miasto Kraków wraz z partnerami (wśród których była Norymberga, rodzinne miasto wykonawcy dzwonu – ludwisarza Hansa Behama) zrealizowało szereg inicjatyw. Na jubileuszowy program złożyły się m.in.: bezpłatne zwiedzanie wieży Zygmuntowskiej, pokaz specjalny obrazu Jana Matejki, koncerty, dźwiękowo-wizualna rekonstrukcja zawieszenia dzwonu, instalacja akustyczna i spektakl multimedialny, sesja naukowa, a także wielkie widowisko plenerowe – Korowód Zygmuntowski. 

•    Otwarcie Centrum Szyfrów Enigma, organizator: Poznańskie Centrum Dziedzictwa
To pierwsza na świecie multimedialna ekspozycja o historii złamania szyfrów Enigmy przez polskich matematyków, upamiętniająca bohaterów tego wyczynu: Mariana Rejewskiego, Henryka Zygalskiego i Jerzego Różyckiego. Jej otwarciu towarzyszyły widowisko wizualno-dźwiękowe „Brzmienie szyfrów”, koncerty, gra miejska, nocne zwiedzanie oraz prezentacja oryginalnego egzemplarza niemieckiej maszyny szyfrującej Enigma.

•    Otwarcie Muzeum Pamięci Sybiru, organizator: Muzeum Pamięci Sybiru, Miasto Białystok
Muzeum otwarto 17 września 2021 r., w 82. rocznicę sowieckiej napaści na Polskę. Białostocka placówka prezentuje wszystkie aspekty polskiej obecności na Sybirze, począwszy od XVII w., ze szczególnym uwzględnieniem represji sowieckich – aresztowań, masowych deportacji z lat 1940−1941 i zbrodni katyńskiej. Wykorzystuje zarówno pamiątki i relacje pozyskane od świadków wydarzeń, jak też nowoczesne multimedia. Inauguracji towarzyszyły debata naukowa, koncert oraz mapping na fasadzie Muzeum. 

•    Otwarcie Muzeum Stanisława Wyspiańskiego, organizator: Muzeum Narodowe w Krakowie
Na wystawie stałej Muzeum prezentowanych jest niemal 200 dzieł artysty, z czego zdecydowaną większość stanowi spuścizna plastyczna: portrety własne Wyspiańskiego uzupełnione o wizerunki najbliższej rodziny, obrazy miejsc, w których artysta żył i pracował, a także dzieła poruszające trzy najważniejsze wątki twórczości − stąd poszczególne części ekspozycji zatytułowano: „Żywioły”, „Wawel – dramat królów” i „Apollo-Chrystus”. W podziemiu budynku znajduje się księgozbiór Wyspiańskiego z jego odręcznymi notatkami.

WYSTAWA

•    „4 x Nowoczesność. Polskie style narodowe 1890−1918”, organizator: Muzeum Narodowe w Krakowie
Była to pierwsza z czterech ekspozycji cyklu „4 x Nowoczesność”, prezentującego poszukiwania oryginalnych wzorców modernizacyjnych w sztuce, designie i architekturze polskiej XX i XXI w. Wystawę podzielono na 5 części poświęconych: stylowi zakopiańskiemu, Huculszczyźnie, Towarzystwu „Polska Sztuka Stosowana”, Warsztatom Krakow¬skim, a także „Wystawie architektury i wnętrz w otoczeniu ogrodowem” z 1912 r. w Krakowie i VIII Światowemu Kongresowi Esperanto. 

•    „Wrocław pamięta ― stan wojenny we Wrocławiu”, organizator: Ośrodek „Pamięć i Przyszłość” / Centrum Historii Zajezdnia
Plenerowo-scenograficzna wystawa miała na celu przypomnieć – a ludziom młodym pokazać – realia i grozę stanu wojennego. Odtworzono i przedstawiono wrocławską ulicę z tego okresu, z bramą zakładową, koksownikami oraz samochodami z epoki, m.in. czołgiem T-55, pojazdami BRDM-1 i UAZ czy milicyjną polewaczką. Podczas wernisażu wystawy wraz z Regionem Dolny Śląsk NSZZ „Solidarność” zorganizowano galę wręczenia medali „Niezłomni Solidarni".

•    „Wszystkie arrasy króla. Powroty 2021−1961–1921”, organizator: Zamek Królewski na Wawelu − Państwowe Zbiory Sztuki
Tematem ekspozycji były dzieje wawelskich arrasów, techniki, materiały oraz narzędzia wykorzystywane przy konserwacji tkanin, a także sylwetki twórców arrasów i środowisko artystyczne, z którego się wywodzili. Wystawa była pierwszą od czasów Zygmunta Augusta prezentacją całej kolekcji we wnętrzach, dla których tapiserie te zostały przeznaczone. Towarzyszył jej bogaty program edukacyjny, opracowano ok. 50 wydawnictw w kilku wersjach językowych i publikacji elektronicznych. 

•    „Miasto−Moda−Maszyna”, organizator: Centralne Muzeum Włókiennictwa w Łodzi
Poprzez swój przekrojowy charakter ekspozycja przypomina o najważniejszych wydarzeniach, zakładach oraz instytucjach funkcjonujących na przestrzeni wieków w Łodzi, a także pozwala prześledzić proces produkcyjny w przemyśle tekstylnym, poczynając od naturalnych surowców, a kończąc na gotowych wyrobach. Wystawa podzielona jest na trzy podstawowe wątki tematyczne przywołane w tytule: miasto, moda, maszyna, prezentowane na trzech piętrach zabytkowej przestrzeni Białej Fabryki Ludwika Geyera. 

•    Otwarcie wystawy stałej „Kraków od początku, bez końca” w Pałacu Krzysztofory, organizator: Muzeum Krakowa
Główną osią narracji jest Kraków − miasto i jego mieszkańcy. Historia, magia i legenda przeplata się ze współczesnością, tworząc różnorodną, barwną i intrygującą opowieść. Bez końca, bo miasto ma tyle historii i kontekstów, że nie sposób powiedzieć o wszystkim. Bez końca, bo opowieść dochodzi do współczesności, ale przecież miasto trwa dalej, wciąż zmieniając swoje oblicze. Bez końca, bo ekspozycja ma być inspiracją do dalszego odkrywania Krakowa. 

EDUKACJA

•    „Baśniowe pogranicze. W krainie legend polskich i słowackich”, organizator: Gmina Miasto Rzeszów
W ramach projektu, realizowanego ze słowackim miastem Stropkov, zorganizowano szereg wydarzeń: spektakl teatralny „Legendo, ożyj!", wystawy, cykl spotkań online z gawędziarzami prezentującymi legendy pogranicza, warsztaty wrażeniowo-sensoryczne na temat technik pracy z tekstem legend oraz warsztaty artystyczne – ilustratorskie i poświęcone animacji poklatkowej. Powstałe ilustracje uczestnicy warsztatów wykorzystali do stworzenia etiud filmowych oraz dłuższej animacji prezentującej 4 legendy pogranicza polsko-słowackiego. 

•    „Z Sierakowa pod Chocim. W 400. rocznicę zwycięstwa”, organizator: Muzeum Zamek Opalińskich w Sierakowie
Celem projektu było upowszechnienie wiedzy o bitwie pod Chocimiem. Zrealizowano wystawę „Chocim 1621”, kilkanaście lekcji muzealnych oraz warsztaty komiksu i animacji, podczas których adepci tworzyli filmy o Chocimiu. Powstały też 3 gry paragrafowe oraz wielkoformatowa gra planszowa „Z Sierakowa pod Chocim”. Ostatnim elementem projektu była gra plenerowa „Cesarski agent” z udziałem rekonstruktorów, dzieci i młodzieży – jej uczestnicy poszukiwali na terenie Sierakowa ukrytego szpiega.

•    Tajna misja Mazurów, organizator: Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne „Pojezierze”
Prezentacja multimedialna o tajnej wyprawie trzech Mazurów na konferencję pokojową w Paryżu w 1919 r. to pierwsze tego typu opracowanie, zrealizowane m.in. dzięki udostępnieniu archiwum rodzinnego Urszuli Kotowski, wnuczki jednego z delegatów. W prezentacji wykorzystano najnowsze rozwiązania technologiczne. Józef Zapatka został „ożywiony” na archiwalnej fotografii. Dodano do niej ścieżkę dźwiękową i stworzono kilka krótkich filmów z animowaną postacią. 

•    Wielkoformatowa gra planszowa „Gas Age − Epoka Gazu”, organizator: Muzeum Gazownictwa w Paczkowie
Ta wieloosobowa gra planszowa osadzona w realiach II poł. XIX w. pokazuje, jakie wyzwania stały przed przedsiębiorcami z branży gazowniczej w tamtych czasach. Gracze wcielają się w role zarządzających XIX-wieczną gazownią w jednym z miast na ziemiach polskich. Uczestnicy gry poznają w praktyce zjawiska ekonomiczne, takie jak inwestycje, ryzyko, koszt, zysk. Ręcznie rysowana szata graficzna gry bazuje na oryginalnych planach i zdjęciach gazowni oraz miast.

•    Akademia Witolda Pileckiego, organizator: Instytut Pileckiego
Ten nowatorski program edukacyjny, skierowany do młodzieży, łączy formę szkoły dla młodych liderów społecznych z pracą metodą mistrz−uczeń. Na program składają się zajęcia z historii Polski oraz szkolenia rozwijające umiejętności potrzebne w pracy projektowej i komunikacji interpersonalnej. Wyjątkowość Akademii polega na stworzeniu przestrzeni, w której uczestnik zyskuje poczucie sprawczości: własnym językiem opowiada historie wybrane przez siebie, zostaje kuratorem wystaw, twórcą filmów dokumentalnych i wydarzeń kulturalnych. 

Plebiscyt został objęty Honorowym Patronatem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. dr. hab. Piotra Glińskiego.
Organizator: Muzeum Historii Polski w Warszawie
Partner: historia.org.pl
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Darczyńca: Fundacja PGNiG im. Ignacego Łukasiewicza.
Sfinansowano ze środków Fundacji PZU.
Patroni medialni: Polskie Radio, Polska Agencja Prasowa, Telewizja Polska S.A., dzieje.pl, Polska Press Grupa, Sieci, wSieci Historii, Gość Niedzielny.
Wydarzenie zakończy we wrześniu uroczysta gala, podczas której nastąpi ogłoszenie zwycięzców. Na kanale YouTube Muzeum Historii Polski dostępna jest prezentacja laureatów z poprzedniej edycji: LINK