Adresatem listu jest także redakcja „Gościa Niedzielnego”. List jest refleksją na temat potrzeby kultywowania pamięci narodowej, a zarazem reakcją na niedawną nowelizację ustawy o IPN. Hierarchowie przywołują pamięć o licznych pokoleniach Polaków, „realizujących swym życiem dewizę służby Deo et Patriae”.

Przypominają o wydarzeniach z 5 marca 1940 r., kiedy to „najwyższe władze ZSRR podjęły decyzję o wymordowaniu ok. 23 tys. Polaków”, oraz podkreślają, że zakończenie wojny nie przyniosło narodowi wolności. „Dopiero wydarzenia lat 80., determinacja i mądrość społeczeństwa polskiego wspartego głosem Kościoła Katolickiego doprowadziła do zmian pozwalających Polakom decydować o własnym losie”. Obaj hierarchowie przypominają, że „Kształtowanie przyszłości nie jest jednak możliwe bez należytej troski o pamięć historyczną”.

Wskazują na rolę IPN, którego „działalność na trwałe wpisała się w świadomość społeczeństwa poprzez realizację wielu projektów naukowo-badawczych i edukacyjnych. „Tym bardziej mogą budzić zaniepokojenie (…) głosy domagające się zmian sposobu funkcjonowania tej instytucji, uderzających w istotę założeń, dla których została ona do życia powołana, oraz świeżo podjęte próby ustawowego ograniczenia jej niezależności”.

Kardynał Gulbinowcz i bp Tokarczuk zwracają uwagę, że „żmudny wysiłek pracowników IPN zapoczątkował drogę naukowego poznania wojennych i powojennych dziejów Polski”. Badań tych „nie można utrudniać i marginalizować”. Obaj hierarchowie są kawalerami Orderu Orła Białego, najwyższego polskiego odznaczenia państwowego, więc ich głos tym bardziej powinien być usłyszany oraz przemyślany.