Łapy, łapy, cztery łapy

Fakty i opinie - Tomasz Rożek

|

GN 02/2010

publikacja 13.01.2010 15:55

Polska. Polscy naukowcy odkryli w Górach Świętokrzyskich odciski stóp najstarszych czworonożnych zwierząt lądowych.

Piotr Szrek i Grzegorz Niedźwiedzki obok odkrytych tropów tetrapodia Piotr Szrek i Grzegorz Niedźwiedzki obok odkrytych tropów tetrapodia
PAP/PIG/Grzegorz Niedźwiedzki

Odkrycie znalazło się na okładce bodaj największego magazynu naukowego świata „Nature”. Jest ono przełomowe z trzech powodów. Po pierwsze to najstarszy ślad czworonożnego zwierzęcia, które posiadało palce (a nie płetwy). Po drugie z odkrycia wynika, że czworonogi wyszły na ląd z płytkiego morza (które było wtedy pod Kielcami), a nie z rzek lub jezior (jak dotychczas sądzono). I po trzecie ślady wskazują, że pierwsze czworonożne zwierzęta pojawiły się na Ziemi o 20 milionów lat wcześniej niż przypuszczano. Znalezione ślady mają prawie 400 mln lat.

Odkrycia dokonali Grzegorz Niedźwiedzki, doktorant w Zakładzie Paleobiologii i Ewolucji UW, i Piotr Szrek z Państwowego Instytutu Geologicznego. Teraz pracują nad rekonstrukcją budowy łap tych stworzeń i nad dokumentacją przyszłego rezerwatu, jaki ma powstać w miejscu znaleziska.

Na razie nie znaleziono skamieniałych kości tetrapodów – bo to jest naukowa nazwa czteronożnych rybo-płazów. Sprawcy znalezionych śladów byli oddychającymi płucami drapieżnikami. Mieli 2–2,5 metra długości. W mule, po którym tetrapody chodziły (zanim skamieniał), odcisnęły się stopy z trójkątnymi sześcioma palcami oraz z poduszkami podobnymi do tych, jakie dzisiaj mają koty.

Dyrektor Państwowego Instytutu Geologicznego doc. dr hab. Jerzy Nawrocki, powiedział, że artykuł o odkryciu młodych badaczy jest pierwszą polską publikacją w „Nature” od około 40 lat. – Po opublikowaniu tych badań trzeba będzie zmienić podręczniki do paleontologii – dodał Nawrocki. Z pierwszych tetrapodów wywodzą się płazy, gady, ptaki i ssaki.

Dostępna jest część treści. Chcesz więcej? Zaloguj się i rozpocznij subskrypcję.
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.