W2015 roku zaprosiłem do Kijowa belgijskiego teologa, który wygłosił wykład otwierający nowy rok akademicki. Krym był już zajęty przez Rosjan, a w Donbasie trwały walki. Nasz gość mówił o pojednaniu. Jako ilustrację wybrał opowieść o św. Franciszku i wilku. Mianowicie w okolicy miasteczka Gubbio grasował wilk. Zaczął od napadów na inwentarz, ale wkrótce atakował również ludzi. Mieszkańcy miasta cały czas nosili ze sobą broń, jak gdyby szli na pole walki. Każdy, kto spotkał się z wilkiem sam na sam, tracił życie. W tym czasie do miasteczka przybył św. Franciszek, który postanowił wyjść wilkowi na spotkanie. Na oczach wielu mieszczan święty zbliżył się do zwierzęcia, uczynił znak krzyża i rzekł: „Pójdź tu, bracie wilku. Rozkazuję ci w imię Chrystusa nie czynić nic złego mnie i nikomu”. Ledwie Franciszek uczynił znak krzyża, wilk zamknął paszczę. Następnie święty zawarł z wilkiem umowę, że nigdy nie wyrządzi już nikomu krzywdy. Oczywiście nie mogliśmy nie skojarzyć tej opowieści z sytuacją na Ukrainie. Taki też był cel naszego gościa. Wielu studentów uważało jednak, że nie wolno rozmawiać z wilkiem, który pożera mieszkańców miasta.

Podczas wykładu przypomniał mi się film o Iwanie Groźnym pt. „Car Pawła Łungina”. W jednej ze scen widzimy egzekucję zbuntowanych wojewodów. Car wypuszcza ich po kolei na arenę, by walczyli z niedźwiedziem. Po zabiciu dwóch z nich niedźwiedź atakuje trzeciego. W tym momencie na arenę wbiega dziewczynka z ikoną w rękach, próbując powstrzymać drapieżnika. Nie ma nic bardziej świętego niż dziecko z ikoną. Niedźwiedź zabija ją jednym uderzeniem łapy.

Konsekwencje wyjścia naprzeciw złu mogą być skrajnie różne. Powinniśmy zawsze wierzyć w zwycięstwo, jednocześnie mając na uwadze, że zwycięstwo nie musi oznaczać zachowania życia doczesnego, lecz czasami wiąże się ze śmiercią w imię Chrystusa. Męczeństwo jednak nie jest czymś, co można komukolwiek zaproponować czy narzucić. Święty Franciszek wyszedł do wilka, ale nie namawiał do tego całej wioski. Heroizm polega na osobistym ryzyku.•