Nie ma wątpliwości, że Polska i Ukraina, za sprawą rosyjskiej agresji, znalazły się w wyjątkowym momencie historii. „Panie Prezydencie, Wołodymyrze! Sam mówiłeś, że jest nas razem ponad 80 milionów i że razem jesteśmy silniejsi. Nie wolno nam tej szansy zmarnować” – mówił prezydent Duda. Był w tych słowach, przerywanych co chwilę długimi brawami ukraińskich deputowanych, ogromny ładunek ważnych, potrzebnych deklaracji i emocji. I jest jasne, że oba nasze narody potrzebują tego wszystkiego, by przełamać wiszące nad nami (i przez to łatwo rozgrywane przez rosyjską agenturę) przekleństwo złej pamięci, nienazwanych zbrodni i niewyjaśnionych żali.

Mimo wszystko chyba jednak zabrakło, mam wrażenie, pewnej roztropności czy ostrożności w doborze niektórych słów i deklaracji. Bynajmniej nie dlatego, że wizja wspólnej polsko-ukraińskiej przyszłości, jaką przedstawił Andrzej Duda, nie byłaby pożądana. Jeśli mam wątpliwość co do gorliwości, z jaką polski prezydent wychwalał polsko-ukraińską przyjaźń, to z jednego powodu: ponieważ nawet w relacjach między ludźmi największe przyjaźnie mogą nieraz zamienić się w gruzy, więc tym bardziej w relacjach między państwami konieczna jest pewna powściągliwość. Skoro nawet w zwykłych ludzkich relacjach zdarza się, że jedna strona była potrzebna drugiej tylko na chwilę, być może stanowiąc tylko narzędzie przydatne do wejścia w określone środowisko – to trzeba mieć świadomość, że tym bardziej zdarza się to w relacjach między państwami.

A zatem – nie gasząc dobrych i potrzebnych emocji – czy Polska jest gotowa na taką przyjaźń z Ukrainą, w której może okazać się, że to nie my będziemy ostatecznie jej głównym partnerem? Czy dopuszczamy do siebie myśl, że teraz możemy być jej największym adwokatem w staraniach o integrację z Zachodem, ale później największe interesy Kijów będzie prowadził z Berlinem, Paryżem i innymi stolicami?

Trzeba mieć nadzieję, że to, co teraz dzieje się między naszymi narodami, to dobry i mocny kapitał na kolejne dziesięciolecia, a może nawet stulecia. Ale mimo wszystko w przypadku wypowiedzi przywódców politycznych potrzebne jest mądre połączenie dobrych emocji i deklaracji z pewną roztropnością w formułowaniu postulatów i wyrażaniu podziwu i szacunku. Choćby po to, by nie cierpieć tak bardzo (również wizerunkowo), gdy szczera przyjaźń przejdzie bolesną weryfikację w zupełnie innych warunkach. •