Nigdy nie miałem głębokiego przekonania, że dyplomacja to jest akurat to narzędzie, które Kościołowi jest koniecznie potrzebne. Owszem, można wskazać wiele przykładów, gdy dyplomacja watykańska okazała się pomocna w różnych negocjacjach (pisałem o tym w jednym z poprzednich numerów). O wielu zakulisowych i dyskretnych działaniach, które być może uratowały pokój, zapewne nigdy się nie dowiemy. Mimo wszystko jednak, jak mi się wydaje, sama natura dyplomacji (wymagająca używania pewnych eufemizmów i okrągłych formułek) stoi w pewnej kontrze do zasadniczej misji Kościoła – ewangelizacji, głoszenia w porę i nie w porę, nazywania po imieniu rzeczywistości, bez oglądania się na wielkich tego świata.

Pomimo tych wątpliwości starałem się wierzyć, że jest jakaś mądrość w tym, że Kościół nie rezygnuje również z tego narzędzia wpływania na rzeczywistość. To zaufanie przechodzi jednak próbę w sytuacji, gdy kolejny raz zderzamy się z realiami tzw. ostpolitik – wschodniej polityki Watykanu. Zadaję sobie pytanie, czy to problem samej natury dyplomacji, która nie pozwala nazwać po imieniu agresywnej polityki Rosji, czy raczej słabość samej polityki wschodniej Watykanu i związanych z nią nadziei na utrzymanie dialogu z Moskwą i rosyjskim prawosławiem.