Na obrazie Bartolomea Altomonte widzimy świętego Józefa na łożu śmierci. Jezus spogląda na niego z czułością i bierze w dłoń jego rękę. Drugą ręką wskazuje na niebo. Domyślamy się, że chce w ten sposób powiedzieć opiekunowi, że śmierć to tylko przejście do niebiańskiej rzeczywistości. Maryja natomiast wznosi oczy w górę i składa ręce do modlitwy.

Za łożem śmierci stoją archaniołowie, którzy za chwilę zaniosą duszę świętego do Boga. Święty Michał Archanioł wykonuje gest błogosławieństwa. Złociste światło zstępuje z nieba na ziemię.

Na pierwszym planie aniołek prezentuje ukwieconą gałązkę – atrybut św. Józefa. Przypomina ona o apokryficznej opowieści, według której kapłani, wybierając małżonka dla Maryi, wręczyli kandydatom suche gałązki, czekając na znak Boga. Kiedy gałązka Józefa zakwitła, wiedzieli, że to Pan go wskazał. Tutaj gałązka nabiera dodatkowych znaczeń. Ponieważ zakwitła, mimo że wcześniej uschła, może symbolizować życie po śmierci. Jest więc zapowiedzią zmartwychwstania św. Józefa do życia wiecznego.

Autor obrazu, Bartolomeo Altomonte zwany Hohenberg, Austriak włoskiego pochodzenia, jest związany z Polską. Był synem Martina Altomonte, malarza nadwornego Jana III Sobieskiego, i urodził się w 1694 roku w Warszawie. Po śmierci polskiego monarchy rodzina Altomonte wyjechała do Austrii.

Leszek Śliwa