Kim był Giovanni Melchiorre Bosco? Wychowawcą młodzieży, założycielem nowego zgromadzenia, wydawcą katolickich książek, gorliwym obrońcą papiestwa, linoskoczkiem, sztukmistrzem, świetnym gawędziarzem. Potrafił świetnie szyć, robić znakomite likiery i naprawiać buty. Miał fenomenalną pamięć. Choć był niskiego wzrostu (zaledwie 163 cm), zdumiewał otoczenie niezwykłą sprawnością fizyczną (współpracownicy śmiali się, że doganiał zające) i siłą (widzieli, jak miażdżył palcami twarde włoskie orzechy). Stworzył nowoczesny system wychowania oparty na zaufaniu i słuchaniu. Prawdziwą innowacją było to, że zakazał wszelkiego rodzaju kar cielesnych, wprowadzając rewolucyjną zasadę, że wychowawca ma być przyjacielem, a nie surowym nadzorcą.

Nieprzypadkowo za początek jego apostolstwa uznaje się dzień 8 grudnia 1841 roku. Bezgranicznie ufał Maryi i wielokrotnie przekonał się o sile Jej wstawiennictwa. Żył w czasach, gdy jego rodzinny Piemont targany był potężnymi społecznymi zawirowaniami. Jednoczyły się Włochy, co doprowadzało do wielu napięć. Młodzi, do których ruszał z Ewangelią, harowali za grosze w turyńskich fabrykach po 15 godzin dziennie. – Wchodził do ich świata. To była jego metoda wychowawcza. Nigdy nie zaczynał od katechizacji, ale od pierwszego kontaktu. Był na ulicy, tam, gdzie włóczą się dzieciaki – wyjaśnia salezjanin ks. Przemysław Kawecki. – Był wybitnym wychowawcą, ale nie napisał żadnego opasłego podręcznika. Własnoręcznie skreślił zaledwie kilkanaście stron esencjonalnych wskazówek. Był praktykiem. Każdy, kto chciał poznać styl jego pracy, słyszał: „Jeśli chcesz zrozumieć, na czym polega moja metoda wychowawcza, to przyjdź do Oratorium i zobacz, jak to robię…”. Najbardziej poruszająca historia? Spotkanie na dworcu Caramagnola z Michałem Magone, chłopakiem wychowanym przez ulicę, który staczał się po równi pochyłej. „Kim jesteś, klecho, że nie boisz się gadać z takimi jak ja?” – usłyszał salezjanin. Tak zaczęła się ich szczera przyjaźń. Chłopak zmarł jako czternastolatek, a na łożu śmierci szepnął: „Niech ksiądz powie wszystkim chłopakom, że czekam na nich w niebie”.

Salezjanie nie mieszkają w klasztorach. Ich założyciel nazywał swe dzieła „domami”. To klucz do zrozumienia jego metody wychowania. Uczył współpracowników, by tworzyli w placówkach ciepłą, rodzinną atmosferę. Starał się być tam, gdzie byli młodzi ludzie: w bramach, na ulicach, w miejscach ich pracy. Organizował dla nich zabawy, wycieczki, konkursy. Jako dziewięciolatek miał proroczy sen, w którym ujrzał rys swej przyszłej misji wśród zagubionej młodzieży. Zapamiętał go do końca życia, traktując jako „odgórną” wskazówkę. Jego ulubione powiedzenie? „Niech cię nic nie niepokoi. Odwagi – idziemy dalej!”. Tak żył.

Zmarł o świcie 31 stycznia 1888 roku, pozostawiając aż 65 domów, w których pracowali salezjanie.

Marcin Jakimowicz