Historia tych przedmiotów, związanych z pełnym bólu i trwogi czasem uwięzienia i oczekiwania na wykonanie kary śmierci, jest niezwykła. Miałem okazję je obejrzeć, zanim znalazły się w specjalnie przygotowanych na beatyfikację relikwiarzach. Zwłaszcza różaniec odgrywał w ostatnich miesiącach życia ks. Machy ogromną rolę, o czym kapłan pisał w listach więziennych. Skumulowała się w nim pamięć o męczenniku oraz jego modlitwa w najciemniejszej godzinie życia.

Różaniec. „Jedyna radość”

Zadziwiające jest, że w warunkach więziennych ks. Macha wykonał go z tak wielką precyzją. Do jego zrobienia wykorzystał prawdopodobnie sznurek z paczek, które wysyłała mu rodzina. Paciorki różańca są supełkami umieszczonymi w równych odległościach na sznurku. Krzyżyk został zrobiony z dwóch małych kawałków drewna, odłupanych ze stołu więziennego lub pryczy. Przypuszczam, że różaniec mógł powstać w listopadzie 1941 r.