Święty Bonawentura (1217–1274), doktor Kościoła, profesor uniwersytetu paryskiego, kardynał, biskup Albano i generał franciszkanów w jednej osobie, był jednym z najwybitniejszych średniowiecznych myślicieli, teologiem i filozofem. Nazywano go Doktorem Serafickim i porównywano z Tomaszem z Akwinu, zwanym Doktorem Anielskim. Papież Sykstus V powiedział później o nich, że byli dwoma kandelabrami, które światłem swej mądrości oświetlały cały Kościół.

Na obrazie widzimy, że drzwi klasztornej celi Bonawentury są otwarte. Współbrat świętego, franciszkanin, zaprasza do środka zakonnika w habicie dominikańskim. To właśnie Tomasz z Akwinu.

Jego wizyta, w zamyśle autora dzieła, nawiązuje do Soboru Lyońskiego II, ostatniego wielkiego przedsięwzięcia, w które byli zaangażowani obaj doktorzy. Sobór w roku 1274 debatował m.in. w sprawie przywrócenia jedności Kościołów rzymskokatolickiego i prawosławnego. Zakończyłoby to schizmę trwającą od 1054 r. Taka była wola zarówno papieża Grzegorza X, jak i cesarza bizantyńskiego Michała VIII Paleologa. Tomasz z Akwinu miał być głównym negocjatorem katolików na tym soborze. Zmarł jednak tuż przed jego rozpoczęciem, w drodze do Lyonu. Bonawentura musiał więc go zastąpić w ostatniej chwili. Obraz jest symbolicznym ukazaniem tego zastępstwa.

Rezultatem soboru w Lyonie było połączenie obu Kościołów tzw. unią lyońską. Bonawentura tego nie dożył, zmarł bowiem jeszcze przed zakończeniem soboru. Przywrócona jedność chrześcijaństwa trwała jednak bardzo krótko, zaledwie siedem lat.

Leszek Śliwa