Gniew króla

GN 18/2021

publikacja 06.05.2021 00:00

Biskup Stanisław bez najmniejszego lęku wyciąga prawą rękę w kierunku króla. Otaczający hierarchę duchowni są jednak przerażeni. Widzą bowiem, że Bolesław trzyma już w ręce obnażony miecz. Jeden z księży rzuca się do stóp króla, by powstrzymać jego gniew.

Juliusz Knoor Biskup Stanisław Szczepanowski rzucający klątwę na króla Bolesława Śmiałego olej na płótnie, ok. 1840Muzeum Narodowe, Kraków Juliusz Knoor Biskup Stanisław Szczepanowski rzucający klątwę na króla Bolesława Śmiałego olej na płótnie, ok. 1840Muzeum Narodowe, Kraków

Wydaje się, że nawet podążający za władcą rycerze z jego orszaku próbują go uspokoić. Na próżno jednak. Za chwilę św. Stanisław ze Szczepanowa, biskup krakowski w latach 1072–1079, zginie z rąk Bolesława II Szczodrego, zwanego też Śmiałym, który rządził Polską w latach 1058–1079, a od roku 1076 był jej koronowanym królem.

W XIX wieku powstało wiele obrazów pokazujących ważne chwile w historii Polski. Jednym z takich wydarzeń był konflikt biskupa krakowskiego z królem. Stanisław ze Szczepanowa napominał władcę, wytykając mu niewłaściwe postępowanie wobec poddanych. O szczegóły tego sporu do dziś sprzeczają się historycy. W każdym razie konflikt miał tragiczny finał. W 1079 roku król Bolesław kazał zamordować biskupa. Wkrótce sam został pozbawiony tronu i zmarł na wygnaniu na Węgrzech dwa lata później. Stanisława w 1253 roku kanonizowano i stał się patronem Królestwa Polskiego.

Juliusz Knoor (1812–1881) namalował scenę śmierci biskupa zgodnie z hagiograficzną tradycją. Mówi ona, że Bolesław osobiście zabił Stanisława i to w chwili, kiedy ten sprawował Mszę Świętą w krakowskim kościele na Skałce. Jak widzimy, monarcha ubrany w pancerz i z mieczem w dłoni idzie w kierunku biskupa. Nikt go nie powstrzyma, nawet Najświętszy Sakrament trzymany przez duchownych.

Obraz, własność Muzeum Narodowego w Krakowie, jest obecnie eksponowany w Zamku Królewskim w Niepołomicach.

Leszek Śliwa

Dostępna jest część treści. Chcesz więcej? Zaloguj się i rozpocznij subskrypcję.
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.