To bardzo dobre pytanie, bo ma wiele aspektów, na które warto zwrócić uwagę. Z jednej strony mamy dostęp do niektórych warzyw i owoców przez cały rok, a z drugiej – świadomość, że część z nich sprowadzono z odległych krajów. I nie byłoby w tym nic złego, gdyby nie droga, jaką musiały przebyć, i warunki, w jakich je przechowywano, oraz sposób, w jaki przed zapakowaniem zabezpieczono, aby się nie zepsuły.

Powrót do korzeni

Rosnąca świadomość i zwracanie uwagi na zdrowe odżywianie powodują u wielu konsumentów radykalne zmiany nawyków żywieniowych. Zjawisko to zatacza coraz szersze kręgi, bo większość chorób cywilizacyjnych jest związanych z nieodpowiednim odżywianiem. Chociaż programy kulinarne, gazety poświęcone kuchni i blogi są bardzo popularne, a w sklepach nie brakuje jedzenia, to zdrowie szwankuje, a liczba osób otyłych rośnie. Tempo życia, zamiłowanie do fast foodów i zanik tradycji wspólnego biesiadowania ma konsekwencje zdrowotne. Dość radykalnym zatrzymaniem tego trendu była dla wielu rodzin przymusowa izolacja. Wymusiła ona powrót do gotowania w domu, eksperymentowania, wypiekania własnego pieczywa i spokojnych, spożywanych bez pośpiechu wspólnych posiłków.

W książce o fenomenie zdrowych stulatków zamieszkujących różne części świata (pisaliśmy o tym w GN 12/2019) znaleźć można receptę na długie życie w zdrowiu. Poza aktywnością fizyczną i społeczną, poczuciem przynależności do wspólnoty (rodzina, wiara, przyjaciele, najbliższa społeczność) oraz codziennymi rytuałami ważne jest jedzenie. Wszyscy długowieczni mieszkańcy różnych krajów przez niemal całe życie jedli proste, kupowane w okolicy lub uprawiane przez siebie warzywa i owoce. Mimo nowych mód kulinarnych ich dieta oparta była na żywności produkowanej w sąsiedztwie. Domowe specjały, wspólne posiłki i tradycje kulinarne przekazywane z pokolenia na pokolenie były bazą dobrze zorganizowanego życia. Dziś często się o tym zapomina, bo w codziennym zabieganiu trudno o regularne gotowanie. Warto jednak podjąć taki trud i spróbować innej filozofii robienia zakupów i jedzenia.

Mniej, ale lepszej jakości

Chociaż statystyczny Polak je dość dużo, nie zawsze jest to jedzenie pełnowartościowe. Po obfitym posiłku szybko pojawia się ociężałość, senność, a potem znowu głód. Dlatego przygotowując posiłek, najpierw należy pomyśleć o tym, co znajdzie się na talerzu. Czy ilość warzyw będzie wystarczająca, jaki będzie napój, deser czy przekąska? Planowanie posiłków pozwala kupić konkretne produkty, które się nie zmarnują. Warto kupować np. od okolicznych gospodarzy, na targu czy w niewielkich sklepach, gdzie sprzedawca wie, od kogo pochodzą warzywa i owoce oraz jakiej są jakości. W niektórych większych miastach działają grupy (zakupowe, kooperatywy), które co kilka dni wyjeżdżają za miasto do zaprzyjaźnionego gospodarstwa i kupują zamówione u niego przez większą grupę konsumentów produkty. Takie działania pozwalają skracać łańcuch pośredników. Dzięki temu producent zarabia więcej, a odbiorca płaci mniej, bo kupuje bezpośrednio od producenta. W marketach natomiast lepiej jest kupować te warzywa i owoce, na które akurat jest sezon. I wybierać świeże, niekonserwowane, w pełni dojrzałe okazy. Będą one bardziej wartościowe i lepsze w smaku.

Czas na nowalijki

Z zimy, kiedy w naszym jadłospisie królują m.in. czosnek, cebula, kasze, ziemniaki, kapusta, buraki, marchew, seler, pietruszka, cytrusy i jabłka, niebawem przejdziemy do wczesnej wiosny, kiedy pojawiają się nowalijki i wszystko to, co ma zieloną natkę lub jadalne liście. To dobry moment, aby do swojej diety wprowadzić więcej surówek. Warto urozmaicić dania, dodając do nich rośliny rosnące dziko (podagrycznik, szczaw, pokrzywa) czy bardzo wartościowe, a niezbyt jeszcze u nas popularne kiełki. Można je wyhodować w domu ze specjalnie do tego przeznaczonych ziarenek. Na parapecie poza cebulką i pietruszką mogą zadomowić się zioła, a wtedy nawet najprostsze danie nabierze aromatu i niepowtarzalnego smaku. •