Od dziecięcych marzeń po wielkie odkrycia

GN 7/2021

publikacja 18.02.2021 00:00

O tym, jak dzieciom przekazywać wiedzę, nie gasząc ich naturalnej ciekawości, mówi dr hab. Tomasz Sulej, profesor Instytutu Paleobiologii PAN, autor książki dla dzieci „Gdy na Ziemi żyły dinozaury”.

Od dziecięcych marzeń po wielkie odkrycia Tomasz Gołąb /Foto Gość

Anna Leszczyńska-Rożek: Czy na terenie Polski żyły kiedyś dinozaury?

Tomasz Sulej: Tak, mamy na to mocne dowody. W Górach Świętokrzyskich zostawiły po sobie dużo tropów na przykład z wczesnej jury, czyli mniej więcej sprzed 190 mln lat. Znaleziono tam między innymi dobrze zachowane trójpalczaste tropy bardzo dużych drapieżnych dinozaurów. Mają one ok. 60 cm długości. Poza tym są też inne tropy zachowane na Roztoczu, a szczątki kostne dinozaurów znajdujemy przede wszystkim na Śląsku.

A co ze smokiem wawelskim? Czy też był dinozaurem?

Jesteśmy przekonani, że był, i przygotowujemy publikację naukową na ten temat, choć trzeba przyznać, że był dinozaurem bardzo dziwacznym. Do tego stopnia nietypowym, że nasi zagraniczni koledzy naukowcy, oglądając materiały, głowią się i zastanawiają, co to za niestandardowa bestia. Jego szczątki zostały odnalezione w wyrobisku cegielni koło Lublińca we wsi Lisowice. Na podstawie znalezionych tam kości (m.in. udowej, miednicy, kręgów, sporej części czaszki, żuchwy) mogliśmy określić, jak wyglądał i kiedy żył. A był rzeczywiście spory, bo mógł mieć 6 m długości. Za tym, że smok wawelski był dinozaurem, przemawiają przede wszystkim struktura znalezionych kości i zachowane odciski, których w tamtych okolicach jest sporo.

Zapytałam o dinozaury, bo świat, w jakim żyły, i to, jak wyglądały, bardzo działa na wyobraźnię dzieci. Dlaczego wśród kilkulatków jest tak wielkie zainteresowanie akurat tymi stworzeniami?

To rzeczywiście ciekawe, dlaczego nie interesują ich np. trylobity czy amonity, tylko akurat dinozaury. Myślę, że ma na to wpływ ich wielkość i różnorodność. Z jednej strony są podobne trochę do zwierząt, które dziś można zobaczyć w zoo, a z drugiej strony to olbrzymy zupełnie niepodobne do jakiegokolwiek żyjącego obecnie na Ziemi zwierzęcia. Dodatkowo dzieci w pewnym wieku marzą o tym, aby znaleźć jakiś skarb. Myślę, że do ich wyobraźni przemawia możliwość odnalezienia szczątków i śladów dinozaurów mimo milionów lat, jakie nas dzielą od czasów, w których żyły.

Dostępne jest 26% treści. Chcesz więcej? Zaloguj się i rozpocznij subskrypcję.
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.