Siostra, która zawstydziła Marksa

Jakub Jałowiczor

|

GN 38/2020

publikacja 17.09.2020 00:00

Elizabeth Prout przez 14 lat pracowała w slumsach, które Fryderyk Engels nazwał piekłem na ziemi.

Marks i Engels jedynie obserwowali sytuację biednych, s. Elizabeth Prout chciała żyć i umrzeć między nimi. Marks i Engels jedynie obserwowali sytuację biednych, s. Elizabeth Prout chciała żyć i umrzeć między nimi.
wikimedia

Angel Meadow, czyli Anielska Łąka – nazwa przywodząca na myśl sielskie skojarzenia brzmiała jak ponury żart. Nosząca to miano dzielnica Manchesteru uchodziła za najgorsze slumsy wiktoriańskiej Anglii. 30 tys. ludzi tłoczyło się na obszarze mniejszym niż 2,5 km kw. Żyło tu wielu Irlandczyków, których wypędził z kraju głód. Cała rodzina mieszkała zwykle w jednym pokoju. Domy nie miały zaplecza sanitarnego czy choćby wentylacji. Niektórzy mieszkali w piwnicach znajdujących się na głębokości 5 metrów. Aby przeżyć, pracować musieli wszyscy – osoby mające przynajmniej 13 lat spędzały w zakładach po 12 godzin na dobę, młodsze dzieci – po 6,5 godz. Pracownicy pobliskich młynów często przed ukończeniem 21 lat byli już nieuleczalnie chorzy. Szerzyły się prostytucja, alkoholizm i złodziejstwo. Bieda skłaniała niektórych mieszkańców Angel Meadow do handlu żyzną ziemią kradzioną z pobliskiego cmentarza, na którym pochowano bez żadnego szacunku 40 tys. biedaków. W efekcie tego po okolicy walały się ludzkie kości, na które natrafiono podczas kopania.

Taką sytuację zastała s. Elizabeth Prout, kiedy przyjechała do Manchesteru. W tym samym czasie sytuacji biednych manchesterczyków przyglądali się Karol Marks i Fryderyk Engels. Ten drugi przez pewien czas pracował w zarządzie fabryk włókienniczych swojego ojca znajdujących się właśnie w tym mieście. Angel Meadow nazwał piekłem na ziemi, a swoje obserwacje zebrał w pracy „Położenie klasy robotniczej w Anglii”. W przeciwieństwie do niego Elizabeth pomagała manchesterskim proletariuszom.

Dostępne jest 20% treści. Chcesz więcej? Zaloguj się i rozpocznij subskrypcję.
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.