Lektury wreszcie na poważnie

Milena Kindziuk

|

GN 28/2020

Bardzo mnie ucieszył projekt zmian egzaminu maturalnego z języka polskiego.

Lektury wreszcie na poważnie

Można oczywiście nie rozróżniać Mickiewicza od Mackiewicza (Cata), nie wiedzieć, kim był Jacek Soplica albo z jakiego utworu pochodzą słowa: „Polska to wielka Rzecz” lub: „kończ waść, wstydu oszczędź”. Można nie znać najbardziej znanych dzieł klasyki literackiej. I da się nawet z tym żyć. Ale czy warto? W imię czego warto? – że strawestuję słowa Jana Pawła II.

Literatura to „zwierciadło przechadzające się po gościńcu”. Zwierciadło, które pozwala nam lepiej pojąć samych siebie, ujrzeć nasze narodowe korzenie, tożsamość – historyczną, kulturową, religijną. Sprawia, że łatwiej zrozumieć polską duszę i kształtować współczesność. Bo przecież przeszłość, jak pisał Norwid, to „dziś – tylko cokolwiek dalej”. Dlatego tak bardzo mnie ucieszył zapowiedziany właśnie przez MEN projekt zmian egzaminu maturalnego z języka polskiego. Bardzo dobrze, że ma się na nim pojawić test sprawdzający znajomość lektur szkolnych oraz że uczeń będzie musiał (wreszcie!) napisać wypracowanie, odnosząc się do przykładów z konkretnych utworów. Jeśli czegoś nie przeczyta, może więc matury nie zdać.

Optymizmem napawa też fakt, że praca ma się odnosić do kontekstów kulturowych, także tych mitologicznych i biblijnych. Jest więc szansa i na to, że absolwent szkoły średniej ze świadectwem maturalnym w ręku, jak zresztą na inteligenta przystało, rozpozna znaczenie powszechnie używanych związków frazeologicznych (np. „syzyfowe prace”, „Kainowa zbrodnia”, umywać ręce”). Bez tych kodów kulturowych, czyli głównych źródeł kultury europejskiej, podobnie jak bez znajomości kanonu klasyki literackiej, trudno jest później młodemu człowiekowi rozumieć świat i w nim się odnaleźć, kształtować system wartości. Na pewno też bardziej oczytany absolwent szkoły średniej będzie bogatszy duchem. Literacka tradycja i kulturowe dziedzictwo mogą bowiem pomóc kolejnym pokoleniom Polaków odnaleźć nie tylko drogowskaz na przyszłość, ale też własną wartość i szacunek do siebie samych, narodową dumę. Stąd tak ważne jest na maturze podniesienie poziomu akurat z języka polskiego.

Dobre wykształcenie humanistyczne jest gwarantem ogólnej kultury człowieka. To także podstawa sukcesu w innych dziedzinach. •

Dostępna jest część treści. Chcesz więcej? Zaloguj się i rozpocznij subskrypcję.
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.