KSIĄŻKI

Odbudować Europę, ocalić świat

Powojenna Europa to tylko pozornie zgliszcza. Wystarczy iskra, by świat stanął w płomieniach trzeciej wojny światowej. USA i ZSRR stoją nad pokonanymi Niemcami i przyglądają się sobie ze świadomością, że ich sojusz właśnie się kończy. Benn Steil w „Planie Marshalla” opisuje jeden ze znaczących fragmentów zimnowojennego konfliktu. Czytając o planach odbudowy gospodarczej Europy, wydaje mi się, że czytam o współczesnym świecie. Steil zagląda do gabinetów dyplomatycznych, buduje portrety psychologiczne poszczególnych polityków, analizuje tabele, aby jak najlepiej zrozumieć obie strony konfliktu. W dużej mierze mu się to udaje. Stalin jest przerażony faktem posiadania przez Amerykę bomby atomowej i zdaje sobie sprawę, że w tej sytuacji o żadnej równowadze nie może być mowy. Jego roszczenia finansowe wobec pokonanych Niemiec będą zatem nieubłagane: wycisnąć jak najwięcej i w jak najszybszym czasie. Ma zresztą świetny argument w ręku: na jednego poległego w II wojnie światowej Amerykanina przypada 13 Niemców i 17 Rosjan. Zamiast więc na otwarty konflikt, Amerykanie decydują się na „miękką siłę”; chcą dać powojennej Europie to, czego Rosjanie nie są w stanie zaoferować: bezpieczeństwo, godność, stabilność. W konkrecie przełoży się to na miliardy dolarów dla Anglii, Francji, Włoch czy Niemiec Zachodnich. Sama pomoc gospodarcza jednak nie na wiele by się zdała, gdyby nie prawie jednoczesne powstanie NATO i chęć współpracy stolic krajów czerpiących korzyści z amerykańskiego planu odbudowy.

Marcin Cielecki

PŁYTY

Coś pięknego!

Piękniej nie mogło się rozpocząć! Płaczące struny w jednym z najpiękniejszych utworów, jakie słyszałem – „Kaddish: Deux Mélodies Hébraïques” Maurice’a Ravela. „Voice of Hope” (Głos nadziei) to znakomity krążek, na którym Camille Thomas, 32-letnia wiolonczelistka z Paryża, dokonała osobistego wyboru utworów niosących, wedle niej, pokój i nadzieję. Zmiany nastrojów, tempa, temperatur… Czego tu nie ma! Usłyszymy m.in. utwory Purcella, Wagnera, cygańskie melodie Dvořáka, nostalgiczny temat ze słynnej filmowej „Listy Schindlera” Williamsa i premierowe nagranie „Koncertu na wiolonczelę i orkiestrę” Fazıla Saya.

Marcin Jakimowicz

Zabawa z nostalgią

Gdy legenda alternatywnego rocka zabiera głos po latach ciszy, nasuwa się pytanie: będzie eksplozja czy raczej odcinanie kuponów? Jeśli szukać na płycie „The New Abnormal” jakichś fajerwerków, to w zabawie konwencjami. Udało się zachować rozpoznawalny styl w tym kolażu brzmień, zapożyczonych głównie z lat 80. Zanurzamy się w nurcie nowej fali spod znaku takich grup jak Talking Heads, The Cure, Blondie, The Cars, by wypływać na synthpopowe przestrzenie, a nawet na scenę disco. W odbiorze (uwaga, fani z roczników 70.) włącza się tryb nostalgia.

Piotr Sacha