Nie wiedzieli, że skazują świętą

Edward Kabiesz

|

GN 21/2020

publikacja 21.05.2020 00:00

W maju minęła 100. rocznica kanonizacji Joanny d’Arc, która stała się najbardziej znaną francuską świętą. Popularność ta jest w znacznej mierze rezultatem zainteresowania się jej postacią przez twórców kultury, również masowej.

Wjazd Joanny d’Arc do Reims – obraz Jana Matejki z 1886 r., Galeria Rogalińska. Wjazd Joanny d’Arc do Reims – obraz Jana Matejki z 1886 r., Galeria Rogalińska.
wikimedia

Znaczącą rolę w tym procesie odegrał film, bo Joanna d’Arc jest chyba najbardziej „filmową” świętą w dziejach kina. Nakręcono o niej co najmniej 41 filmów kinowych i telewizyjnych, w tym kilka arcydzieł, realizowanych nie tylko przez twórców związanych z katolicyzmem czy szerzej – chrześcijaństwem, ale także przez agnostyków czy ateistów. Każdy z nich miał swoją wizję postaci, często sprzeczną z ustaleniami procesu kanonizacyjnego czy faktami historycznymi.

Po każdym nowym poświęconym jej filmie dyskusja na temat świętej wybucha na nowo. Padają pytania, czy rzeczywiście słyszała głosy, czy nie była chora psychicznie, czy jej wpływ na zwycięstwo w wojnie stuletniej z Anglikami był aż tak znaczący, czy może była marionetką w rękach delfina, a później króla Karola VII i jego doradców, którzy kreowali ją na symbol swej walki z najeźdźcą. Rodzi się również pytanie, dlaczego została kanonizowana dopiero prawie 500 lat po śmierci.

70 zarzutów

Fakty dotyczące życia i działalności Dziewicy Orleańskiej są powszechnie znane dzięki filmom, utworom literackim i biografiom. Wiemy, że urodziła się prawdopodobnie w styczniu 1412 r. w rodzinie wieśniaków. W 1424 r. po raz pierwszy doświadczyła wizji i usłyszała głosy, które oznajmiły jej, że Bóg chce wypędzić Anglików z ziem francuskich i doprowadzić delfina, czyli następcę tronu, do Reims, by tam został koronowany na króla Francji. Anglicy w tym czasie zajmowali Paryż i znaczną część królestwa. Cztery lata później 17-letnia dziewczyna ogarnięta wiarą, że zgodnie z wolą Bożą ma doprowadzić do wypędzenia Anglików, po wielu perypetiach dociera do rezydującego w Chinon następcy tronu. Przekonuje go i jego doradców, by powierzyli jej armię. Ta w krótkim czasie odnosi szereg sukcesów. Znosi oblężenie Orleanu i zdobywa kilka innych miast, co stanowi przełom w wojnie stuletniej. Koronacja Karola VII w Reims rozstrzyga spór o sukcesję francuskiego tronu, do którego rościli sobie pretensje królowie angielscy.

Dostępne jest 28% treści. Chcesz więcej? Zaloguj się i rozpocznij subskrypcję.
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.