Andrzej Grajewski: Rozmawiamy m.in. przy okazji promocji wydanego przez MSZ albumu o relacjach Polski ze Stolicą Apostolską na przestrzeni tysiąca lat. Czym dla państwa polskiego były te kontakty w perspektywie historii?

Jacek Czaputowicz: Stolica Apostolska zawsze była ważnym partnerem dyplomatycznym dla państwa polskiego w różnych kontekstach dziejowych. Równie istotne były cywilizacyjne konsekwencje tych relacji. Stolica Apostolska wprowadzała nasz kraj do zachodniej cywilizacji, kręgu nowoczesnych z tamtej perspektywy państw. Polska stawała się dzięki temu częścią wielkiej wspólnoty – Res Publica Christiana (Rzeczpospolita Chrześcijańska). Zaraz po odzyskaniu niepodległości w 1919 r. ustanowiliśmy z nią stosunki dyplomatyczne i są one także dzisiaj jednym z wyraźnych rysów naszej suwerenności.

Polski model tolerancji religijnej był ważny dla papiestwa?

Z pewnością polskie tradycje poszanowania wolności sumienia, pluralizmu, wielokulturowości były ważne także z perspektywy Rzymu, zwłaszcza w okresie wojen religijnych, które w XVI i XVII w. zniszczyły jedność europejską. Składników tworzących przestrzeń wolności religijnej w I Rzeczypospolitej było wiele i wykraczają one poza wspólnotę chrześcijańską. Ważnymi członkami tamtej społeczności byli Żydzi, a na kresach różne grupy wyznawców islamu. Tak więc ten polski model tolerancji był szerszy i nie ograniczał się jedynie do wyznawców chrześcijaństwa. Był on kultywowany także w okresie międzywojennym.

Jakie jest znaczenie tych relacji w bieżącej pracy polskiej dyplomacji?