Misja wschodnia Piusa XII

Andrzej Grajewski

|

GN 10/2020

publikacja 05.03.2020 00:00

Apostolskie Archiwum Watykańskie rozpoczęło udostępnianie dokumentów z okresu pontyfikatu Piusa XII. Mogą one wnieść wiele nowego do zrozumienia stosunku papieża do Zagłady, ale także do komunizmu i Związku Sowieckiego.

Otwarcie dokumentacji z czasów Piusa XII może wyjaśnić kulisy jego polityki wobec Związku Sowieckiego. Otwarcie dokumentacji z czasów Piusa XII może wyjaśnić kulisy jego polityki wobec Związku Sowieckiego.
Science History Images/Alamy Stock Photo/pap

Wielu historyków zajmujących się stanowiskiem Piusa XII wobec Holocaustu uważa, że udostępnienie tej dokumentacji nie przyniesie przełomu w ocenie zachowania papieża. Pius XII nie potępił publicznie III Rzeszy, gdyż był przekonany, że spowoduje to nasilenie represji wobec ludności żydowskiej. Jednak kiedy Niemcy okupowali Rzym, nakazał instytucjom kościelnym pomóc ukrywającym się Żydom. Dzięki temu uratowano 6 tys. spośród 10 tys. mieszkających tam Żydów.

Otwarcie archiwum Piusa XII może natomiast przynieść wiele sensacyjnych odkryć na zupełnie innym obszarze, a mianowicie zaangażowania tego pontyfikatu w ewangelizację Rosji. Niedawno w archiwum Służby Bezpieczeństwa Ukrainy w Kijowie znalazłem dokument sporządzony przez KGB, który powstał latem 1978 r. Jest to opracowanie opisujące stosunek Stolicy Apostolskiej do sowieckiego państwa od rewolucji bolszewickiej po czasy współczesne. Pontyfikatowi Piusa XII poświęcony jest specjalny rozdział. Mam nadzieję, że dostępne w Watykanie dokumenty umożliwią weryfikację tez sowieckich analityków. Wbrew czarnej legendzie pontyfikatu Piusa XII, propagowanej przez instytucje sowieckie po II wojnie światowej, sowiecki wywiad nie miał wątpliwości, że Pius XII był przeciwnikiem Hitlera. Zarzucano mu natomiast, że próbował wykorzystać atak III Rzeszy na Związek Sowiecki, aby na terenach okupowanych prowadzić misję ewangelizacyjną. Nie tylko wśród katolików, ale także prawosławnych.

Szpiedzy Watykanu

Dostępne jest 16% treści. Chcesz więcej? Zaloguj się i rozpocznij subskrypcję.
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.