Bogaty strój, złoty łańcuch na szyi, pierścień na palcu – tak Hans Holbein utrwalił Tomasza More’a, kanclerza Królestwa Anglii, pierwszą osobę po królu. Nikt nie wiedział, że portretowany pod sobolami i atłasami nosi włosiennicę. Oddał ją córce dopiero przed wejściem na szafot. Nie on jeden nosił takie odzienie.

Noś buty

Co to włosiennica? „Przyodziewam kirem niebiosa i wór im wkładam jako okrycie” – mówi Bóg przez proroka Izajasza. Taki wór pokutny był stosowany w Izraelu jeszcze przed Chrystusem. Była to szata z szorstkiej sierści kozy lub wielbłąda, rzeczywiście przypominająca worek, tyle że z otworami na głowę i ręce. Nie było to przyjemne okrycie – i właśnie dlatego wielu ludzi wiary je nosiło. Wynikało to z potrzeby pokutowania za grzechy swoje i innych. „Dlatego przywdziejcie szaty pokutne, podnieście lament i zawodzenie, bo nie odwrócił się od nas wielki gniew Pański” – wzywa prorok Jeremiasz (Jr 4,8).

Wielu świętych nosiło włosiennicę. Wśród nich Jadwiga, księżna śląska. Umartwienia były dla niej wyrazem miłości do Chrystusa Ukrzyżowanego, ale też jednym ze sposobów przezwyciężenia pychy, o jaką łatwo osobom o wysokiej pozycji społecznej. Nie tylko szorstka szata była jej narzędziem pokuty. Często też pościła, biczowała się i chodziła boso. Kiedyś jej mąż, Henryk Brodaty, obawiając się o jej zdrowie, nakłonił spowiednika Jadwigi, żeby kazał żonie nosić buty. Ten spełnił życzenie księcia, a Jadwiga, posłuszna spowiednikowi, zaczęła nosić buty, ale… zawieszone na ramieniu.