"Rozkaż, by zrobiły wszystko, co chcemy!"

Aleksandra Pietryga

publikacja 31.01.2020 18:00

Pijani Sowieci stawali się coraz bardziej nachalni wobec zakonnic. Było jasne, o co im naprawdę chodzi. Kiedy Salwatorianie wrócili do domu, w kaplicy zastali makabryczny widok...

 Grób męczeńskich sióstr na cmentarzu w Goczałkowicach-Zdroju Grób męczeńskich sióstr na cmentarzu w Goczałkowicach-Zdroju
Alekandra Pietryga /Foto Gość

Pod koniec stycznia 1945 roku Armia Czerwona wkroczyła na Śląsk. "Wyzwalaniu" Górnoślązaków z rąk hitlerowców towarzyszyły grabieże, gwałty kobiet i dziewcząt, morderstwa brutalnie dokonywane na mieszkańcach. Sowieci generalnie nie odróżniali Niemca od Ślązaka, obchodząc się z nimi równie okrutnie. Szczególnie agresywnie traktowali katolickich księży i zakonnice.

27 stycznia grupa czerwonoarmistów przekroczyła drzwi domu salwatorianów w Mikołowie. W budynku, poza zakonnikami, mieszkały także trzy salwatorianki: przełożona Stanisława Falkus oraz siostry Leopolda Ludwig i Ryszarda Głogowska. Zajmowały się gospodarstwem, przygotowywały ojcom posiłki, dbały o kaplicę. Początkowo radzieccy żołnierze zachowują się poprawnie wobec mieszkańców domu. Byli spokojni i uprzejmi. Wydawało się, że ani ojcom, ani zakonnicom nie grozi żadne niebezpieczeństwo.

"Jezu, ratuj nas!"

W miarę upływu czasu stawali się jednak coraz bardziej pijani i nachalni. Wylewali wino, żądali wódki, zrywali z rąk zakonników zegarki. Wpadali w szał, kiedy ktoś próbował się sprzeciwić i grozili rozstrzelaniem. Przerażeni kapłani i zakonnice schronili się w piwnicy, zostali jednak stamtąd siłą wywleczeni przez Sowietów do kaplicy. Pijani żołnierze zażądali od ojca prowincjała Celestyna Rogowskiego, by ten nakazał siostrom uległość wobec nich. Jeden z Sowietów, mierząc z rewolweru do zakonnika, powiedział: "Tyś starszy, rozkaż, żeby monaszki (zakonnice) zrobiły wszystko, co chcemy!". Kiedy prowincjał odmówił, rozzłoszczeni żołnierze wepchnęli ojców z powrotem do piwnicy. W kaplicy zostały z Sowietami tylko siostry Stanisława i Leopolda. Przełożona błagała o. Rogowskiego, żeby ich nie opuszczał. Z relacji ojców wynika, że z kaplicy słychać było wołanie sióstr: "Jezu, ratuj nas!".

Salwatorianom udało się uciec z piwnicy przez małe okienko w murze. Schronili się w pobliskich domach. Kiedy wrócili do domu, w kaplicy zastali makabryczny widok. Zakonnice leżały na ziemi, ich twarze i ciała były zmasakrowane. Sowieci kłuli je sztyletami i bagnetami; strzelali do nich z rewolwerów. Musieli wpaść w furię, bo oddali wiele strzałów z bliskiej odległości. Siostra Stanisława leżała w kałuży krwi przed ołtarzem, miała stłuczoną czaszkę, wybite kolbą zęby. Siostra Leopolda widocznie chciała schronić się w ławce, bo tam została znaleziona. Kiedy podnieśli jej ciało, z habitu posypały się naboje.

Świadkowie tych dramatycznych wydarzeń podkreślają szczególne okrucieństwo, z jakim obeszli się z zakonnicami czerwonoarmiści. Nikt jednak nie wspominał, by siostry zostały przez nich zgwałcone. Opisane ułożenie ich ciał też o tym nie świadczyło.

Dopiero po kilku dniach, kiedy front przesunął się bardziej na zachód, odważono się pochować ciała sióstr w ogrodzie. Na grobie umieszczono napis: "Męczeńskie ofiary ślubu czystości".

O bohaterskich zakonnicach przeczytasz na następnej stronie:

Kim były bohaterskie salwatorianki? Siostra Leopolda (Gertruda) Ludwig urodziła się w 1905 roku w Chorzowie Batorym w ubogiej, wielodzietnej rodzinie. W rodzinnej parafii zetknęła się z bł. ks. Józefem Czempielem, który miał ogromny wpływ na jej formację i rozwój duchowy. Do zgromadzenia wstąpiła dość późno, jak na tamte czasy, bo dopiero w wieku 32 lat, choć o pójściu do zakonu myślała od dzieciństwa. Dwa miesiące przed wybuchem wojny złożyła śluby zakonne. Świadkowie jej życia wspominali, że od dziecka była bardzo cichą i nieśmiałą osobą, nawet dość zamkniętą w sobie. Nigdy jednak nie odmówiła nikomu swojego czasu i pomocy. Była też bardzo wrażliwa, kiedy widziała, że ktoś cierpi. Zwracała się wtedy do niego z niezwykłą czułością. Bardzo lubiła śpiewać. Miała czysty, piękny i mocny głos, który kontrastował z jej melancholijnym usposobieniem.

Jednocześnie była mężna i wierna swoim przekonaniom. Gdy w 1939 roku Niemcy sporządzali spis ludności i każdy mieszkaniec Śląska musiał się zadeklarować: Polak czy Niemiec, siostra Leopolda odważnie wpisała przynależność do Polski.

Siostra Stanisława Falkus przyszła na świat w Starej Kuźni, w powiecie pszczyńskim, w 1901 roku. Na chrzcie otrzymała imię Agnieszka. Jako ośmioletnia dziewczynka cudem uniknęła gwałtu i śmierci. Kiedy pasła gęsi pod lasem, została zagadnięta przez młodego człowieka i poproszona o wskazanie drogi. Dziewczynka weszła z mężczyzną do lasu. Pracujący niedaleko ludzie usłyszeli jej rozpaczliwy krzyk i spłoszyli napastnika, który potem został ujęty przez policję. W sądzie przyznał się, że zamierzał zgwałcić i udusić dziecko. To wydarzenie mocno wstrząsnęło dziewczynką. Od tego momentu często powtarzała, że jest przekonana, że nie wyjdzie za mąż i zostanie zamordowana, czym mocno irytowała swoich rodziców.

Do zakonu wstąpiła w wieku 27 lat. Była bardzo wesoła i lubiana przez otoczenie. Przełożeni odkryli w niej talent organizatorski, dlatego szybko została zastępczynią matki prowincjalnej, a później przełożoną sióstr w Mikołowie. Żywy temperament nie przeszkadzał jej w głębokiej relacji z Panem Bogiem. Mówiono o niej, że jest "człowiekiem modlitwy". Poza tym często się śmiała, żartowała, opowiadała dowcipy. Miała dobry kontakt z młodzieżą. O sobie mówiła przekornie, że jest "niegrzeczną świętą".

Salwatorianki modlą się o to, by kiedyś rozpoczął się proces beatyfikacyjny obu sióstr. W zgromadzeniu ten kult jest obecny. Istnieją świadectwa już otrzymanych łask za wstawiennictwem sióstr Leopoldy i Stanisławy. Kroki w kierunku uznania męczeństwa zakonnic już zostały podjęte przez zgromadzenie.