Przegraliśmy wojnę obronną z dwoma agresorami, zaś polskie terytorium zostało podzielone na kilka stref okupacyjnych, bardzo różniących się między sobą zarówno statusem, jak i skalą represji podejmowanych wobec ludności. W 80. rocznicę tamtych tragicznych wydarzeń warto przypomnieć podstawowe fakty.

Dekrety Hitlera

Terror niemieckiej okupacji jesienią 1939 r. najbardziej odczuli mieszkańcy Wielkopolski, Górnego Śląska i Pomorza. Już przed wojną planowano, że te tereny staną się częścią niemieckiego państwa oraz poddane będą forsownej germanizacji. Od pierwszych dni września przeprowadzano tam masowe egzekucje, wymierzone w polskie elity polityczne oraz duchowieństwo katolickie. Zbrodnie organizował nie tylko aparat bezpieczeństwa III Rzeszy, ale i miejscowi Niemcy. Do końca 1939 r. do centralnej Polski deportowano stamtąd 150 tys. Polaków. Tylko z Gdyni wyrzucono 22 tys. mieszkańców. 20 października Hitler wydał dekret wcielający do III Rzeszy województwa: poznańskie, pomorskie, śląskie oraz część łódzkiego z Łodzią, Suwalszczyznę, północną i zachodnią część Mazowsza oraz zachodnie części województw krakowskiego i kieleckiego. Był to obszar ponad 91 tys. km kw., zamieszkały przez ponad 10 mln osób, w tym prawie 9 mln Polaków, około 600 tys. Żydów i tyle samo Niemców. Utworzono tam cztery jednostki administracyjne: Gau-Danzig-Westpreussen (okręg Gdańsk–Prusy Zachodnie), Reichsgau Wartheland (okręg Kraju Warty), Gau Schlesien (okręg śląski) oraz rejencję ciechanowską.