Wypala się ją w temperaturze 1400 stopni i tak zahartowana jest bardzo wytrzymała – mówi Dorota Gabryś, kuratorka wystawy „Porcelana miśnieńska”, eksponowanej na Zamku Królewskim na Wawelu. Ponad czterysta pięćdziesiąt wyrobów tej najlepszej europejskiej manufaktury można tam podziwiać do grudnia tego roku. Oglądając je, nie sposób nie przypomnieć wiersza Czesława Miłosza „Piosenka o porcelanie”: „Ziemia, gdzie spojrzysz, zasłana/ Bryzgami kruchej piany./ Niczego mi proszę pana/ Tak nie żal jak porcelany. (…)”. Tak pisał o porcelanie, która podczas II wojny chrzęściła pod stopami żołnierzy. – Wtedy nikt nie obchodził się z nią delikatnie – mówi pani kurator. – Królewska kolekcja została w Dreźnie dobrze zabezpieczona, ale nie zdążono jej ukryć przed armią radziecką, która część wywiozła, a część wytłukła.

O porcelanie w Europie mówiono od XV w. – Już Marco Polo napisał, że w Chinach robią takie białe, twarde, cienkie naczynia, które każdy chciał mieć – opowiada. – W XVI w. o mało nie zaczęto produkować porcelany w Europie, ale koszty jej wytwarzania na dworze Medyceuszy były tak wielkie, że nawet oni się wycofali. Wreszcie w 1708 r., w alchemicznej pracowni w Dreźnie, odkryto recepturę „białego złota”. Popularny wtedy fajans był gruby, szybko odpadało z niego szkliwo, przeciekał, nie przeświecał. Porcelana go przebiła – okazało się, że ma dużą odporność na czynniki chemiczne, jest przejrzysta, doskonale biała, prześwieca jak płatek kwiatu jabłoni, tak że widać wzory, którymi zdobiono ją z zewnątrz. A przy tym wszystkim pozostaje bardzo twarda. – Bierze się ją w dłonie jak skorupkę jajka, a wtedy trzeba sobie uświadomić, że tak łatwo się nie skruszy – zwraca uwagę pani kurator.