Coraz częściej banki oferują klientom różnego rodzaju ubezpieczenia. Są to nie tylko ubezpieczenia produktów finansowych, np. kredytu, ale też komunikacyjne, domu czy mieszkania, od kosztów leczenia szpitalnego czy na życie. Skąd wzięła się ta praktyka?

Nowe słowo: bancassurance

Bliska współpraca banków z ubezpieczycielami narodziła się we Francji i Wielkiej Brytanii ponad 100 lat temu. Pierwsze tego rodzaju usługi pojawiły się w 1908 r. Taką współpracę określamy terminem bancassurance. W ramach bancassurance możemy wykupić różne polisy za pośrednictwem banku, bez konieczności wizyty w towarzystwie ubezpieczeniowym czy spotkania z przedstawicielem ubezpieczyciela. Bancassurance wykorzystuje zjawisko synergii popytowej, czyli sytuacji, w której popyt na jedną usługę rodzi popyt na inną. Jednym z przykładów takiej synergii popytowej jest np. zaciąganie kredytu. Często kredytobiorca chce równocześnie zabezpieczyć się polisą na życie.

Jaka jest skala sprzedaży ubezpieczeń za pośrednictwem banków? Z raportu Polskiej Izby Ubezpieczeń wynika, że w pierwszym kwartale 2019 r. suma składek ubezpieczeniowych brutto w Polsce wyniosła 16,4 mld zł. Nieco ponad 10 proc. tej kwoty – 1,7 mld zł – opłacono w ramach bancassurance. Czy to dużo? I tak, i nie. Z jednej strony aż co dziesiąta złotówka wydana na ubezpieczenia na życie, osobowe i majątkowe została wydana w banku; z drugiej – jeszcze w pierwszym kwartale 2015 r. wydatkowano tak co czwartą złotówkę. Przy łącznej sumie składek brutto na poziomie 14,4 mld zł aż 3,4 mld zł pochodziło z polis wykupionych w bankach. To było aż 23,5 proc. wartości wszystkich składek w tym czasie.

Wachlarz polis

Polisy dostępne w sieciach bankowych można podzielić na dwie grupy. W jednej znajdą się ubezpieczenia ściśle powiązane z produktami finansowymi, które oferuje bank. Do drugiej należą polisy niezależne od produktów bankowych. Bankowym ubezpieczeniem objęte są zazwyczaj udzielane przez bank kredyty. Taka polisa stanowi dodatkowe zabezpieczenie spłaty kredytu. Polisa na życie czy ubezpieczenie kredytowanej nieruchomości z cesją na bank bywa warunkiem otrzymania niższych kosztów kredytu. A bank zyskuje w ten sposób gwarancję, że np. w razie śmierci kredytobiorcy otrzyma od ubezpieczyciela pieniądze na spłatę pozostałego zadłużenia.

Jakie ubezpieczenia oferują banki i… kto tak naprawdę jest naszym ubezpieczycielem? Wbrew pozorom, nawet jeśli wykupimy polisę w swojej placówce bankowej, to nie bank jest gwarantem likwidacji ewentualnej szkody, ale towarzystwo ubezpieczeniowe. Konkretny bank współpracuje zazwyczaj z danym ubezpieczycielem, który przygotowuje dla niego specjalną ofertę. Zazwyczaj są to polisy, których klient nie kupi bezpośrednio u przedstawiciela towarzystwa ubezpieczeniowego.

Co możemy ubezpieczyć za pośrednictwem banku? Wachlarz produktów jest bardzo szeroki. Jedną z najpopularniejszych jest polisa na życie kupowana przy okazji zaciągania wieloletnich kredytów. W banku kupimy też m.in. ubezpieczenie kredytu czy leasingu, od utraty pracy, podróżne, różnego rodzaju ubezpieczenia emerytalne, zdrowotne, od następstw nieszczęśliwych wypadków czy ubezpieczenie kart płatniczych. To ostatnie jest szczególnie interesujące, bo często zdarza się, że opłacamy je w ramach comiesięcznej opłaty za kartę i nie zawsze mamy tego świadomość. A warto wiedzieć, że to ubezpieczenie umożliwi nam odzyskanie środków utraconych w wyniku działania oszustów.

Korzystne warunki

Czy polisa wykupiona w banku jest dla nas korzystna? To zależy od wielu czynników. Ubezpieczyciel dzięki korzystaniu z bankowej sieci sprzedażowej nie musi opłacać dodatkowych pracowników, ma niższe koszty, w związku z czym może przygotować dla tej drogi dystrybucji korzystną cenowo ofertę. Często korzystniejszą niż w sprzedaży bezpośredniej. W niektórych bankach w ramach konkretnych polis klienci mają do wyboru kilka wariantów – od podstawowych, z niewielką sumą ubezpieczenia, po bardziej rozbudowane, uwzględniające większą różnorodność zdarzeń losowych i wyższą sumę polisy. Decydując się na zakup ubezpieczenia w banku, nie otrzymamy jednak możliwości tak elastycznego skonfigurowania polisy jak klient obsługiwany przez ubezpieczyciela w sprzedaży bezpośredniej.

Aby wykupić ubezpieczenie w banku, zazwyczaj nie trzeba być wcześniej jego klientem. Często jednak klienci banku mogą skorzystać z preferencyjnych warunków: albo składka ubezpieczeniowa jest niższa, albo zakres polisy szerszy. Korzystne może też być wykupienie ubezpieczenia przy okazji zaciągania kredytu. Wiele banków proponuje w zamian obniżenie marży lub oprocentowania pożyczki. Należy pamiętać, że obniżony koszt kredytu przy wykupie polisy może wiązać się z nieco wyższą comiesięczną ratą. Ale za to mamy dodatkowe zabezpieczenie spłaty lub nieruchomości na wypadek nieszczęśliwych zdarzeń losowych.

Czym kierować się przy wyborze ubezpieczenia? Przede wszystkim realnymi potrzebami. Nie należy zgadzać się na każdą proponowaną nam polisę. Warto zastanowić się, na jakie niebezpieczeństwa jesteśmy najbardziej narażeni, i pod tym kątem dobierać ubezpieczenia. Osoba, która wyjeżdża za granicę rzadko, nie potrzebuje długoterminowego ubezpieczenia ważnego na terenie całej Unii Europejskiej, wystarczy wykupić polisę na okres planowanego wyjazdu.

Na wypadek nieszczęścia

Szczególnym rodzajem ubezpieczenia jest polisa z cesją na bank. Zdarza się, że udzielając kredytu na budowę domu czy na zakup mieszkania, bank wymaga dodatkowego zabezpieczenia nieruchomości w postaci ubezpieczenia od podstawowych zagrożeń losowych (np. pożaru czy zalania), które zostanie scedowane na bank, dopóki kredyt nie zostanie spłacony. Taka cesja sprawia, że w przypadku nieszczęścia to bank ma prawo do otrzymania odszkodowania. Składki ubezpieczeniowe natomiast płaci kredytobiorca. Cesja ubezpieczenia powinna mieć charakter załącznika lub adnotacji na umowie ubezpieczeniowej. W takiej sytuacji to bank określa zakres ubezpieczenia. Jeśli więc chcemy, aby zakres polisy był szerszy niż wymagany przez kredytodawcę, warto wykupić poszerzony zakres ubezpieczenia jako osobną polisę, bez cesji na bank.

Co się stanie, jeśli dojdzie do szkody, którą obejmuje wykupione w banku ubezpieczenie scedowane na bank? Zgłaszając ubezpieczycielowi taką szkodę do likwidacji, nie musimy korzystać z pośrednictwa banku. To ubezpieczyciel poinformuje bank o zaistniałej sytuacji, wcześniej jednak powiadomi właściciela polisy o ustalonej kwocie odszkodowania. Bank określa, czy i w jakim zakresie przejmuje odszkodowanie oraz czy zgadza się na wypłatę go ubezpieczającemu. Ta decyzja zależy m.in. od tego, czy kredytobiorca nie zalega ze spłatą rat, jak duża kwota kredytu pozostała do spłacenia oraz jaki jest rozmiar szkód. Bankowi należy się z ubezpieczenia nie wyższa kwota, niż wynosi zadłużenie klienta.•

Co to znaczy?

Cesja ubezpieczenia jest zastrzeżeniem zobowiązującym ubezpieczyciela do wypłaty odszkodowania (lub jego części) na rzecz określonej osoby trzeciej lub podmiotu, najczęściej banku lub leasingodawcy. Karencja to okres bezpośrednio po zawarciu umowy ubezpieczenia, podczas którego ubezpieczyciel nie wypłaci odszkodowania w przypadku wystąpienia szkody. Karencja stosowana jest, aby przeciwdziałać wyłudzeniom, polegającym na zawarciu umowy po zaistnieniu szkody. Najczęściej stosowana przy zawieraniu umów ubezpieczeń na życie, majątkowych czy turystycznych.

Wygraj nagrody!

• Przeczytaj uważnie tekst z cyklu „Nowoczesne finanse seniora”, rozwiąż krzyżówkę znajdującą się na ostatniej stronie dodatku telewizyjnego i odczytaj hasło utworzone z ponumerowanych liter. Nagrody czekają! • Atrakcyjne nagrody czekają również na uczestników zabawy dostępnej na internetowej stronie cyklu „Nowoczesne finanse seniora”. Wystarczy wejść na www.gosc.pl/Nowoczesne_finanse_seniora i rozwiązać quiz lub wypełnić ankietę dotyczącą treści artykułu z cyklu „Nowoczesne finanse seniora”.