Wiele wskazuje na to, że Rosja rozpoczęła wielką operację propagandową, przygotowywaną z myślą o przyszłorocznych obchodach zakończenia II wojny światowej, w której Rosja będzie się starała pokazać wyłącznie w roli zwycięzcy i wyzwoliciela Europy. Dlatego stara się rozmyć prawdę o traktacie Ribbentrop–Mołotow i usunąć poza nawias oficjalnej historii pamięć o ofiarach zbrodni katyńskiej. Tymczasem traktat, a zwłaszcza towarzyszący mu tajny protokół, był integralną częścią sekwencji wydarzeń, które doprowadziły do wybuchu wojny i zdeterminowały jej dalszy bieg. Sowiecka propaganda przez lata zaprzeczała jego istnieniu, przedstawiając agresję na Polskę 17 września 1939 r. jako akt wyzwolenia narodów białoruskiego i ukraińskiego spod polskiej okupacji.

W czasach pierestrojki był moment, kiedy wydawało się, że historia przestanie dzielić Polaków i Rosjan. W grudniu 1989 r. Zjazd Deputowanych Ludowych – najważniejszy organ ustawodawczy Związku Sowieckiego – potępił tajny protokół traktatu Ribbentrop–Mołotow. Decyzja prezydenta Borysa Jelcyna, aby przekazać do Polski dokumenty świadczące o tym, że decyzję o wymordowaniu polskich jeńców podjęło sowieckie kierownictwo, oraz budowa polskich cmentarzy w Katyniu, Miednoje pod Twerem oraz w Piatichatkach w pobliżu Charkowa stanowiły kolejny ważny etap procesu rozliczenia przeszłości i uczczenia pamięci ofiar. Co ważne, w ustaleniu prawdy pomagali nam także Rosjanie – historycy, prokuratorzy, lokalni pasjonaci, wspierani przez państwo rosyjskie. Ostatnio jednak to nastawienie rosyjskich elit politycznych do polityki historycznej radykalnie się zmieniło. Putinowska Rosja przeprowadza rehabilitację Stalina i traktuje tę sprawę jako ważną kwestię bieżącej polityki zagranicznej.