Obchody 80. rocznicy wybuchu II wojny światowej nie tylko przypomniały o historii, ale same stały się wydarzeniem o randze historycznej. Trudno było nie czuć powagi chwili, gdy prezydent Frank-Walter Steinmeier mówił: „Stoję dzisiaj przed polskim narodem bosy, jako człowiek, jako Niemiec, obarczony wielkim, historycznym brzemieniem”. Nie sposób ignorować jego słów o „nieprzemijającej odpowiedzialności”. Mowę wiceprezydenta Mike’a Pence’a komentatorzy nazwali wręcz „mesjanistyczną”, zaś Andrzej Duda wygłosił najważniejsze przemówienie swojej prezydentury (co przyznają nawet jego polityczni oponenci). Czas i szczególne miejsce sprawiły, że byliśmy świadkami symbolicznego aktu dopełnienia historycznej sprawiedliwości.

Stało się coś niezwykle istotnego: polski los został opowiedziany światu – z Warszawy, Wielunia, Westerplatte – na sposób uniwersalny, w kontekście fundamentalnych wartości, jakimi są odwaga, honor, wierność i zdrada oraz solidarność. Udało się pokazać, że wydarzenia sprzed 80 lat wciąż są ważne. Mateusz Morawiecki ujął to w celnym stwierdzeniu: „Długi polski rok 1939 zakończył się dopiero 30 lat temu”, a Andrzej Duda spuentował współczesną przestrogą, do czego może prowadzić przymykanie oczu na agresję. Gdy prezydent przemawiał w stolicy, tekst jego wystapienia, a także przemówienia polskiego premiera, opublikowały równocześnie m.in. „The Washington Post”, „Le Soir”, „Sunday Express”, „El Mundo” czy „Die Welt”. 1 września 2019 roku to niewątpliwie dzień największego sukcesu naszej polityki historycznej, wsparty spektakularnymi działaniami marketingowymi. Po raz pierwszy wyciągnęliśmy praktyczne konsekwencje z jakże mądrej zasady: jeśli sam nie opowiesz swojej historii, zrobią to za ciebie inni.