W połowie XIX w. 70 proc. rumuńskich katolików mówiło po węgiersku. Jeszcze w latach 20. ubiegłego wieku „niepatriotycznymi” katolikami, podobnie jak protestantami, zajmował się w Ministerstwie Religii Departament Cudzoziemskich Kultów. Papież Franciszek odwiedza regiony zamieszkane przez katolików węgierskiego pochodzenia. 20 lat temu Jan Paweł II nie mógł tego zrobić.

Podróż na Wschód

Wśród krajów, których język wywodzi się z łaciny, Rumunia jest jedynym państwem z prawosławną większością. Do wschodniego Kościoła należy 85 proc. z 22 mln Rumunów. Rzymscy katolicy stanowią ok. 4,5 proc. Grekokatolicy to niecały 1 proc., czyli kilkaset tysięcy wiernych. Przed wojną w samej Transylwanii było ich ponad 1,3 miliona.

Największymi skupiskami katolików są regiony zamieszkane przez ludność pochodzenia węgierskiego: Transylwania i Mołdawia (granicząca z państwem o tej samej nazwie). Węgierskojęzyczni, wyznający katolicyzm mieszkańcy Mołdawii to Czangowie (csángó), zwykle ubodzy rolnicy. Od połowy XIX w. doświadczali oni dyskryminacji i przymusowej romanizacji, w czym niekiedy brali udział księża identyfikujący się jako Rumuni. Ratyfikowany w 1929 r. konkordat unormował relacje między państwem a Kościołem katolickim, ale nie pomógł węgierskojęzycznej mniejszości. Z kolei po wojnie, gdy komuniści znacjonalizowali kościelne majątki, Czangowie nie dostawali uzyskanej w ten sposób ziemi.

Dziś dialekt csángó rozumie ok. 60 tys. osób, a za członków tej grupy uważa się mniej niż 2 tys. z nich. Nie porzucili jednak wiary. W Mołdawii mieszka aktualnie 250 tys. katolików, także w miastach, gdzie asymilacja przebiegała najszybciej. Z kolei mołdawskie wsie słyną z religijnego folkloru, którego przejawem są m.in. procesje z chorągwiami.