Szymon Babuchowski: Ukazała się antologia poezji staropolskiej „République sarmate/ Rzeczpospolita sarmacka” – dwujęzyczna, z przekładami prof. Anny Drzewickiej na język francuski, Pana pomysłu i w Pana opracowaniu. Zaintrygowały mnie jej ramy czasowe: od Kochanowskiego do Karpińskiego – to przecież trzy epoki! Jak definiuje Pan „Sarmację”?

Jacek Kowalski: Starożytni Sarmaci zamieszkiwali krainę, której terytorium w znacznym stopniu pokrywało się z obszarem Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Stąd też Polaków, czy szerzej – mieszkańców Rzeczypospolitej, nazywano w Europie Sarmatami, a Rzeczpospolitą – Sarmacją. Dziś często się opowiada, że nasza szlachta wyznawała mit, wedle którego ich przodkowie, Sarmaci, podbili ziemie polskie, czyniąc z ujarzmionych Słowian swoich poddanych – chłopów. Nieprawda: szlachta tak nie uważała i nie mogła tak uważać, bo starożytnych Sarmatów utożsamiano właśnie ze Słowianami. Aczkolwiek tylko szlachta, jako dzierżąca władzę, stanowiła „naród polityczny”. Tak więc „Sarmacja” to dla mnie po prostu szlachetna nazwa dawnej Rzeczypospolitej. Staram się za to nie używać słowa „sarmatyzm”.

Dlaczego?