Niepodległość – wykorzystana szansa

Andrzej Grajewski

|

GN 45/2018

publikacja 08.11.2018 00:00

Niezwykła erupcja narodowej aktywności w listopadzie 1918 r. brała się stąd, że zaborcom wprawdzie udało się wymazać Polskę z mapy Europy, ale nie został przerwany i zatarty wspólny kod kulturowy Polaków. Żyjący w obcych państwach, służący często pod obcą komendą, Polacy nigdy nie zapomnieli, kim są.

Niepodległość – wykorzystana szansa ARCHIWUM MARIANA LEŚNIEWSKIEGO /PAP

Dlaczego Polska odrodziła się w 1918 r.? Polacy z trzech zaborów potrafili wykorzystać szansę, jaką była jednoczesna klęska wszystkich zaborców w Wielkiej Wojnie. Wszystko, co dzieje się w czasie od 1914 do 1918 r., jest procesem dynamicznym, którego rytm wyznaczają wydarzenia na frontach, początkowo zdecydowanie bardziej korzystne dla państw centralnych, czyli Niemiec i Austro-Węgier, oraz ich bałkańskich sojuszników – Turcji i Bułgarii. Przełomowe są wydarzenia z lata 1918 r., kiedy Niemcy przegrywają II bitwę pod Marną i odtąd stale są w odwrocie. Wielka to również zasługa ponad miliona żołnierzy amerykańskich, których przybycie latem 1918 r. ratuje aliancki front przed załamaniem. To stwarza także nowe szanse dla sprawy polskiej.

Dostępne jest 8% treści. Chcesz więcej? Zaloguj się i rozpocznij subskrypcję.
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.